نامه خوانندگان
به مناسبت ماه رمضان
(۳)
این نامه را در ادامه نامه های قبلی به شهروند (۸ جولای) و تنها جهت بررسی دستورات و احکام اسلامی در قرآن و مقایسه آنچه در حکومت اسلامی روحانیون در ایران انجام می شود نوشته ام. حال که در پیش مقدمه قبلی فرق بین مسلمان و غیر مسلمان و تعریف منافق مشخص شد همگام با خوانندگان محترم به مطالعه سوره بقره و احکامی اسلامی مربوط به این سه گروه ادامه می دهیم. در ادامه به مناسبت ماه رمضان سوره بقره را چند آیه جلوتر می رویم و به آیه ١٨٣ که در مورد برخی احکام روزه در ماه رمضان است می پردازیم.
ترجمه این چند آیه: ای اهل ایمان، بر شما هم روزه واجب گردید چنانکه امم گذشته را فرض شده بود، و این دستور برای آن است که پاک و پرهیزکار شوید. (١٨٣) روزهایی به شماره معیّن روزه دارید (تمام ماه رمضان)، و هر کسی از شما مریض باشد یا مسافر، به شماره آن از روزهای غیر ماه رمضان روزه دارد، و کسانی که روزه را به زحمت توانند داشت عوض هر روز فدا دهند آن قدر که فقیر گرسنه‌ای سیر شود، و هر کس بر نیکی بیفزاید آن برای او بهتر است. و روزه داشتن برای شما بهتر خواهد بود اگر بدانید. (١٨۴) ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شده برای هدایت بشر و برای راهنمایی و امتیاز حق از باطل، پس هر که دریابد ماه رمضان را باید آن را روزه بدارد، و هر که ناخوش یا در سفر باشد (به شماره آنچه روزه خورده است) از ماه های دیگر روزه دارد، که خداوند برای شما حکم را آسان خواسته و تکلیف را مشکل نگرفته، و خواسته تا اینکه عدد روزه را تکمیل کرده و خدا را به عظمت یاد کنید که شما را هدایت فرمود، باشد که سپاسگزار شوید. (١٨۵) و چون بندگان من از تو پرسند، من به آنها نزدیکم، هرگاه کسی مرا خواند دعای او را اجابت کنم. پس باید دعوت مرا بپذیرند و به من بگروند، باشد که (به سعادت) راه یابند. (١٨۶) برای شما در شب های ماه رمضان مباشرت با زنان خود حلال شد، که آنها جامه عفاف شما و شما نیز لباس عفّت آنها هستید. و خدا دانست که شما (در کار مباشرت زنان به نافرمانی و اطاعت شهوت نفس) خود را به ورطه گناه می‌افکنید لذا از حکم حرمت درگذشت و گناه شما را بخشید، از اکنون (در شب رمضان) رواست که با زنهای خود مباشرت کنید و از خدا آنچه مقدّر فرموده بخواهید. و بخورید و بیاشامید تا خط سفیدی روز از سیاهی شب در سپیده دم پدیدار گردد، پس از آن روزه را به پایان برسانید تا اول شب. و با زنان هنگام اعتکاف در مساجد مباشرت نکنید. این احکام، حدود دین خداست، زنهار در آن راه مخالفت مپویید! خداوند این گونه آیات خود را برای مردم بیان فرماید، باشد که پرهیزکار شوند (١٨٧).
خوانندگان گرامی همانطور که می خوانید احکام اسلامی مربوط به روزه قوائد مربوط به ماه رمضان در این چند آیه به صراحت کامل آمده است و برخلاف تصور عده ای نیازی به یک عمر تحصیل در حوزه های علمیه نیست تا بتوان ترجمه این چند آیه را درک کرد. قصد ندارم این آیه ها را تفسیر کنم، زیرا نیازی به تفسیر ندارند. نتیجه ای که می توان از این آیه ها گرفت اینست که روزه گرفتن با پیدایش اسلام شروع نشده و این نوآوری و ابتکاری از طرف الله و رسول او نبوده، بلکه همینطور که در اول این آیه ها می خوانیم قبل از ظهور اسلام در بین مردم آن سرزمین رسمی رایج بوده و وجود داشته است (به احتمال خیلی زیاد در بین یهودیان و مسیحیان). الله و رسول او خواهان ادامه این رسم به راه و روش خود شده اند و نحوه اجرا، دستورات و زمان و دلیل انجام آنرا برای مسلمانان مشخص و معین کرده اند و روزه داری را از دستورات واجب دین مقرر کرده اند. الله و رسول او چند تبصره به این رسم روزه داری اضافه کرده اند. تعداد روزها را مشخص و معین کرده اند و اجازه مباشرت با زنان در این ایام را آزاد کرده اند. به نظر می رسد که مباشرت با زنان قبل از این آیه ها در ایام روزه گرفتن ممنوع بوده است. اهل ایمان در آیه اول، اشاره به مسلمانان است نه غیر مسلمانان، یعنی اگر هنگامی که از یک فرد (یا یک ایرانی) می پرسیم که دین شما چیست؟ و او بگوید که مسلمان است و تشهد خود را با آگاهی کامل خوانده است، پس از نظر اسلام روزه گرفتن و یا سیر کردن یک گرسنه برای این شخص کاملاً واجب است و اگر هیچکدام از این دو وظیفه را انجام ندهد از الله و رسول او و حدود دین پیروی نکرده پس چگونه این شخص می تواند ادعا کند که مسلمان است؟ در این چند آیه مشخص شده که کسانی که به دلایلی توان روزه گرفتن ندارند برای هر روزی که روزه نگرفته اند بایدگرسنه ای را تا به حد سیری یک وعده غذا بدهند و هرکس بیشتر از این عمل کند و مثلاً برای هر روز بیشتر از یک گرسنه را غذا بدهد و یا غذایی بهتر از آنچه که خود صرف و میل می کند به گرسنه ها بدهد برای او بهتر است، در این آیه ها گفته نشده که این فقیر گرسنه باید حتماً مسلمان باشد و نمی تواند غیرمسلمان باشد! بدیهی است که افطاری که در مساجد به نمازگزاران و روزه داران در مساجد و مراکز اسلامی داده می شود نمی تواند جایگزین این دستور اسلامی باشد، زیرا انسان هایی که در رفاه هستند و گرسنه نیستند نمی توانند مستحق دریافت این وعده غذا که برای گرسنه ها و فقیران اختصاص داده شده باشند. تصورش را بکنید اگر پیروان ادیان در ایران و دنیا به این دستور دینی عمل می کردند، در طول ماه رمضان در ایران و در سایر ممالک هیچ فرد فقیر و گرسنه ای شب گرسنه نمی خوابید و یا اگر این سی روز را در طول سال تقسیم می کردند مثلاً سه روز در هر ماه، آنوقت بسیاری از گرسنه ها در طی یک سال شب ها گرسنه نمی خوابیدند. رسول الله در این آیه ها نگفته که ای اهل ایمان به من دیناری (یا دلاری یا ریالی) پول بدهید تا من به جای شما گرسنه ای را سیر کنم و یا افطاری بدهم. این نشان از اینست که این وعده غذاها بایست توسط خود شخص روزه خوار به افراد گرسنه داده شود، (به نظر من بدین طریق شاید ادیان خواسته اند که ارتباطی بین اشخاص گرسنه و افراد فقیر ایجاد شود و دارا از درد فقیر بهتر آگاه شود، البته این نظر من است، تا واقعیت چه باشد!). در این آیه ها گفته نشده که به ازای هر روز روزه خواری به فلان شخص و مسجد به فلان میزان پول نقد (یا دلار و ریال) بدهید و نماز و روزه و فطره برای خود بخرید، رسمی که سالهاست در ایران وجود دارد، این رسم متناقض با این آیه هاست. نکته دیگری که قابل توجه است این است که حکم روزه و اجرای آن شامل غیر مسلمانان نمی شود. اگر یک غیر مسلمان روزه نگیرد ایرادی بر او نیست و مجازاتی برای او در این آیه ها (تا این قسمت از قرآن) ذکر نشده است. پس می توان نتیجه گرفت که هیچ حکمی (مجازات دنیوی مثل شلاق) در قرآن برای روزه خواری مسلمان و یا غیر مسلمان در این چند آیه نیست و هیچ جا گفته نشده که فردی که روزه خواری می کند مستحق مجازات دنیوی است و این برخلاف آن چیزی است که در حکومت اسلامی روحانیون ایران به مردم القا شده و روزه خواری در ملع عام را جرم و مستحق مجازات می دانند.
در آینده به سایر احکام در سوره بقره از ابتدای این سوره ادامه می دهیم.
