شهروند ـ آرش عزیزی: دهمین سالگرد حملات تروریستی به آمریکا در روز ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بازتاب‌های متعددی در کانادا داشته است. بزرگداشت کانادایی‌هایی که در این روز کشته شدند و یادبود نقش جزیره‌ی نیوفاندلندِ کانادا در پناه دادن به پروازهایی که به خاطر ۱۱ سپتامبر متوقف شدند از جمله این بازتاب‌ها است

استفن هارپر در گفت وگو با پیتر منزبریج

اما اپوزیسیون از نخست‌وزیر محافظه‌کار، استفن هارپر، انتقاد می‌کند که چرا سعی کرده از ۱۱ سپتامبر استفاده‌ای سیاسی کند.

هارپر هفته‌ی گذشته در گفتگو با سی بی سی به مناسبت این روز گفت “اسلامیسیسم” را مهمترین خطری می داند که کانادا را تهدید می‌کند. نخست‌وزیر گفت: “تهدیدهای دیگری هم وجود دارد اما آن موردی که از لحاظ تهدیدهای واقعی تروریستی بیش از همه دستگاه امنیتی را مشغول می‌کند هنوز همین است.”

این حرف نخست‌وزیر به مذاق خیلی‌ها خوش‌ها نیامده است.

منتقدان در ضمن اشاره کردند که او حتی نتوانسته به اسم درست این پدیده (که “اسلامیسم” یا اسلام سیاسی است)‌ اشاره کند و از کلمه‌ی غریبِ “اسلامیسیسم” استفاده کرده است.

پل دوار، منتقد امور خارجه‌ی ان دی پی، به گلوب اند میل گفت سالگرد ۱۱ سپتامبر باید “زمانی برای تفکر باشد که چطور می‌توانیم جامعه‌ای پذیراتر بسازیم تا به افراط خاتمه دهیم.” و هارپر را به “شیطان‌سازی” و ایجاد اختلاف متهم کرد.

گفته‌های هارپر به واکنش‌ گروه‌های مسلمانانِ کانادا و گروه‌های بین‌المللی نیز انجامید.

هارون صدیقی، ستون‌نویس تورنتو استار، از او انتقاد کرد که “راجع به مسلمان‌ها حرف می‌زند، اما خطاب به مسلمان‌ها نه.”

شورای عالی اسلامی کانادا از مسلمانان خواسته علیه گفته‌های اخیر هارپر سخن بگویند و گفته نخست‌وزیر باید رسما معذرت‌خواهی کند. این شورا که از امام‌های مساجد مرتبط به خود نیز خواسته در خطبه‌های نمازِ هفته‌ی گذشته گفته‌های هارپر را محکوم کنند می‌گوید حرف‌های نخست‌وزیر کمکی به مبارزه علیه “افراطیون” نمی‌کند. این شورا در بیانیه‌ی خود گفت: “ما سخت می‌کوشیم افراد را از تمام مذاهب گرد هم بیاوریم تا با افراط‌گری و رادیکالیسم بجنگیم، اما حرف‌های آقای هارپر راجع به اسلام به این تلاش‌ها صدمه زده است.”

سازمان همکاری اسلامی، که نماینده‌ی بیش از ۵۰ کشور مسلمان در سراسر جهان است نیز به هارپر اعتراض کرد. اکمل‌الدین احسان‌اوغلو، دبیر کل این سازمان، گفت: “حرف‌های هارپر تنها سوءتفاهم و ظن بین غرب و جهان اسلام را تشدید می‌کند و جلوی تلاش‌های جهانی برای مقابله با تعصب و نفرت بین مذاهب و فرهنگ‌ها را می‌گیرد.”

قوانین ضدتروریسم باز می‌گردند

اما نکته‌ی دیگری که کمتر به تیتر اخبار راه یافت به حرف دیگری مربوط می‌شود که هارپر در همین گفتگو زد. او گفت دولتش دو ماده‌ی “قانون ضدتروریسم” را که در سال ۲۰۰۷ با رای مخالف احزاب غیرمحافظه‌کار (که اکثریت وقت را داشتند) منقضی شد، بر می‌گرداند. یکی از این دو ماده به پلیس اجازه می‌دهد اگر باور دارد عملی تروریستی اتفاق افتاده، بی هیچ حکمی مظنونین را دستگیر کند و آن‌ها را سه روز حفظ کند. دیگری به قاضی اجازه می‌دهد شاهد را مجبور به شهادت در خفا کند (عدم انجام این‌کار منجر به زندانی شدن شاهد خواهد شد.)‌

باب ری، رهبر موقت حزب لیبرال،‌ که خود سابقه‌ای طولانی در مسائل سیاست خارجی دارد و نویسنده‌ی گزارشِ رسمی در مورد مهم‌ترین سانحه‌ی تروریستی تاریخ کانادا (بمبگذاری در هواپیمای ایر ایندیا ۱۸۲ توسط افراطیون جدایی‌طلبِ سیک) است می‌گوید هارپر می‌خواهد به فضایی از ترس دامن بزند و با قیافه‌ی قلدر و سرسخت گرفتن این قوانین را بازگرداند. اما این کافی نیست و او “باید توضیح دهد چرا قوانینی که از سال ۲۰۰۷ تا کنون وجود داشته‌اند کافی نیستند.”

منتقد سابق سیاست خارجی در کابینه‌ی سایه‌ی لیبرال‌ها گفت نخست‌وزیر محافظه‌کار برای هر کاری می‌خواهد چند تا قانون در پارلمان تصویب کند و خبر بسازد اما مساله‌ی واقعی پیچیده‌تر است و به همکاری سازمان جاسوسی، پلیس فدرال و نیروهای محلی پلیس مربوط می‌شود.