انار میوه ای پر ارزش/ دکتر پرویز قدیریان

تغذیه و بهداشت خانواده

نقش انار در تغذیه و درمان و پیشگیری بیماری ها و در صنعت رنگرزی سابقه چند هزار ساله دارد و از پر ارزش ترین میوه ها است. در زمان های قدیم عده ای به این باور بودند که عصاره هسته انار حاوی موادی است که خوردن آن به شخص نوعی شجاعت و شهامت می دهد. به همین جهت در موقع جنگ و قبل از حمله و مبارزه به افراد توصیه می کردند که مقداری هسته انار بجوند. در ضمن در زمان های بسیار قدیم در مصر مرده ها را با مقداری انار دفن می کردند که باورهای مخصوصی در این مورد داشتند. در سال های اخیر تحقیقات گسترده ای درباره خواص غذائی و داروئی انار به عمل آمده و در مراکز علمی دنیا هنوز پژوهشگران از این نظر مشغول بررسی های علمی هستند. در زیر به چند خاصیت مهم انار اشاره می شود:

ـ انار حاوی مقدار زیادی از آنتی اکسیدان هائی است که از بروز صدمه توسط رادیکال های آزاد در بدن جلوگیری می کند و در نهایت بدن را در مقابل بیماری های مزمنی مانند سرطان و غیره تقویت می کند.

ـ انار دوست قلب و عروق است و ده ها مقاله علمی در این مورد نقش انار را روشن می سازند. ترکیبات انار از سفتی و شکنندگی عروق بدن جلوگیری کرده و این عمل نقش مهمی در پیشگیری بروز سکته های قلبی و مغزی دارد. آب انار قدرت حرکت خون را در قلب و عروق تا حدود ۱۷درصد افزایش می دهد و در افرادی که به بیماری های قلبی دچار هستند مانند داروی مؤثر و بدون هیچ عوارض جانبی عمل می کند.

ـ ترکیبات موجود در انار سبب استحکام استخوان های بدن گردیده و در نهایت از بروز بیماری پوکی استخوان جلوگیری می کند. آب انار خاصیت ضد التهاب بدن دارد و در تخفیف دردهای مفاصل و غیره نقش مهمی داشته و در ترمیم ساختمان غضروف های بین مفاصل بسیار مؤثر می باشد.

ـ در سال های اخیر نقش آب انار در تقلیل میزان PSA خون که علامت ناهنجاری های غده پروستات است به وضوح معلوم شده و بهترین دارو برای پیشگیری و درمان سرطان پروستات و ورم مزمن غده پروستات است.

ـ آب انار میزان کلسترول بد خون را کاهش می دهد و در تنظیم فشار خون بدن موثر است. به همین دلیل به آن دوست قلب و عروق می گویند، زیرا با تنظیم کلسترول و فشار خون قلب سالم می ماند.

ـ علاوه بر همه این ها آب انار حاوی مقدار قابل توجهی از املاح و ویتامین های ضروری بدن است. مثلاً خوردن یک انار می تواند حدود ۴۰ درصد از نیاز ویتامینC بدن را تأمین نماید که رقمی است بزرگ.

ـ و بالاخره آب انار از بروز و پیشرفت سرطان سینه جلوگیری می کند و مقالات جالبی در این مورد منتشر شده است.

ممنوعیت مصرف شیر خام در کانادا

در بعضی از ایالات آمریکا مصرف شیر خام ممنوع بوده و مردم سعی دارند از این ممنوعیت سرپیچی کرده و به خاطر عقیده شخصی و یا هر دلیل دیگر شیر نجوشیده و پاستوریزه نشده مصرف کنند. در کانادا به طور کلی خرید و فروش شیر خام ممنوع است و فقط کمپانی های بزرگ شیر پاستوریزه می توانند شیر خام را از گاوداری و دامداران برای پاستوریزه کردن و مصرف عموم خریداری نمایند. مقاله ی جالبی در یکی از ژورنال های پزشکی حیوانی منتشر شده با عنوان “اگر شیر خام برای مصرف ملکه الیزابت و خانواده اش بی ضرر است، پس چرا مردم نمی توانند از آن استفاده کنند”. این خبر در روزنامه گلوب اند میل هم به چاپ رسیده و مردم از سردمداران وزارت بهداری کانادا جواب این سئوال را انتظار دارند.

از قرار معلوم ملکه انگلستان به هر دلیلی باور دارد که شیر خام دارای خواص بهتر و مهمتری از شیر پاستوریزه است و افراد خانواده سلطنتی شیر خام مصرف می کنند. علاوه بر این آمار نشان می دهد که ۹۰ درصد دامداران و کشاورزان کانادایی به مصرف شیر خام عادت دارند و معتقدند که تا به حال مشکل چشمگیری از نظر سلامتی در این مورد نداشته اند. عده ای معتقدند که جوشاندن شیر و پاستوریزه کردن آن مقدار زیادی از آنزیم های موجود در آن را از بین برده و صدمه ای به چند و چون مواد غذایی موجود در شیر وارد می آید ولی نباید فراموش کرد که شیر خام می تواند حاوی میکرب ها و عوامل عفونت زای خطرناکی باشند و سبب بیماری های خسته کننده و مزمن شوند، مخصوصا در افرادی که عادت به مصرف شیر خام ندارند و بدنشان مثل کشاورزانی که مدام شیر خام مصرف می کنند و به تدریج در برابر عوامل عفونت زای مختلف مصونیت یافته اند مقاومتی در برابر اینگونه عوامل بیماری زا ندارند. به عنوان متخصص تغذیه معتقدم که در این مورد بخصوص نباید دست اندرکاران بهداشت عمومی سخت بگیرند و مردم را از خوردن بعضی از غذاهای خام یا پخته منع کنند. در عوض باید به آنها آگاهی و اطلاعات مفید و صحیح داده شود که خودشان راه درستی را انتخاب نمایند. اگر اینطور باشد دولت اولین کاری را که باید انجام دهد به رستوران ها و کمپانی های تهیه غذا دستور دهد به غذای مورد بحث نمک و افزاینده های غذایی نزنند که سبب بروز فشار خون بالا، بعضی از سرطان ها و بیماری قند نوع دو و غیره می شود. این عوامل نسبت به مصرف شیر خام از نظر بیماری زایی قابل مقایسه نیستند و دردسرهای زیادی را به وجود می آورند.

ملاتونین از بیماری فراموشی جلوگیری می کند

ملاتونین هورمونی است که در انسان و حیوان و گیاهان و حتی میکروب ها وجود دارد. کمیت این هورمون در انسان و حیوان در طول شبانه روز تغییر می کند و نقشی مهم در تنظیم خواب و بیداری دارد. در پزشکی از هورمون ملاتونین برای درمان بی خوابی استفاده می شود ولی حتما باید زیر نظر پزشک متخصص مصرف شود، زیرا بی بندوباری در مصرف آن مشکلاتی را به وجود می آورد. عوارض جانبی مصرف ملاتونین مصنوعی عبارتند از نوعی سردرگمی، ناهنجاری های دستگاه گوارش، سردرد، کابوس، خواب آلودگی در روز و غیره. در ضمن مصرف آن به همراه مصرف داروهای بیماری قند، قرص های ضد بارداری و داروهای رقیق کننده خون توصیه نمی شود، زیرا عکس العمل شدیدی را به وجود می آورد. غذاهایی که حاوی مقدار قابل توجهی ملاتونین هستند عبارتند از: مغز گردو، گیلاس، شیر، گوشت بوقلمون، موز، زنجبیل و برنج و غیره.

با این مقدمه کوتاه برمی گردیم به خبر جدیدی درباره ی ملاتونین و پیشگیری بیماری آلزایمر که اخیرا منتشر شده. در افرادی که آمادگی ابتلا به بیماری فراموشی دارند ماده ای به نام Amyloid سبب گرفتگی هایی در ساختمان مغز آنها شده و منجر به پیری زودرس مغز و در نهایت باعث به وجود آمدن بیماری آلزایمر می شود. ترکیبات ملاتونین از این عمل جلوگیری می کند و در سلامتی سلول های مغز نقش مهمی را ایفا می کند. عملکرد و ترشح ملاتونین در بدن در محیط تاریک چشمگیرتر است. به همین علت در موقع خوابیدن باید چراغ های اتاق خواب را خاموش و از نور شدید دوری کرد.

*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.