شماره ۱۱۸۹ ـ ۷ آگوست ۲۰۰۸
مدیریت ریسک و بیمه کردن زمان
سال گذشته شاهد برگزاری سمیناری با موضوع “نظارت بر صنعت مالی، بیمه ای در کانادا” بودم که تصور میکنم جزییات آن برای شما خوانندگان محترم نیز جالب باشد چرا که هدف اصلی نظارت در صنعت بیمه و مالی کانادا حفظ حقوق مصرف کنندگان است.
عمده ترین نظارت در کشور کانادا بر صنعت مالی و بیمه ای است. این مطلب به آن حد مهم قلمداد می شود که بخشهای ایالتی و فدرالی دست به دست هم داده و ستادهای خاصی را برای هماهنگی در این خصوص ایجاد کرده اند.

الف : بخش فدرالی در خصوص احتمال ورشکستگی و ثبات سرمایه ای و تامین حفظ حقوق بیمه گذاران و سرمایه گذاران در بخشهای مختلف مالی ، بیمه ای توجه ویژه دارند .
سر فصل مواردی که توسط این مرکز Office of the Superintendent of Financial Institutions (OSFI)
مورد نظارت قرار می گیرد عبارتند از :
۱ـ نظارت بر انجام کلیه مراحل قبل از تاسیس شرکت بیمه یا موسسه مالی
۱-۱- بررسی گزارش امکان سنجی طرح
۲-۱-بررسی گزارش عملیاتی و تجاری
۳-۱-بررسی گزارش عملکردی در بازار مورد هدف
۴-۱- بررسی مدارک ثبت شرکت و اعلام آن در روزنامه رسمی

۲ـ تاسیس شرکت بیمه و موسسات مالی
۱-۲- بررسی شرکت نامه و تطبیق توانایی های شرکت با آن
۲-۲- تشخیص و نظارت بر نیازهای علمی و تجربه ای مدیران در حوزه فعالیت آنان
۳-۲- تامین حداقل ۱۰ میلیون دلار سرمایه اولیه برای شرکت بیمه در یک رشته
۴-۲- نظارت بر تعیین صلاحیت و ادامه فعالیت شرکت

۳ـ نظارت در زمان تاسیس و راه اندازی شرکت طی ۳ سال اول
۱-۳- نظارت بر تامین سرمایه و ارائه الگو سرمایه گذاری در بخشهای مختلف
۲-۳- بر نامه عملیاتی در خصوص اخذ حق بیمه های اقساطی و نحوه نگهداری رزرو خسارتی که پرداخت نشده است.
۳-۳- بررسی گزارشات سالیانه حسابرسان خبره از عملکرد شرکت
۴-۳- بررسی گزارشات دایره شکایات و نوع نارضایتی خریداران بیمه و سرمایه گذاران مالی

۴- نظارت بر عملکرد شرکتهای مالی و بیمه ای خارجی :
کلیه نظارتهایی که در مورد شرکتهای داخلی است بر اینگونه شرکت ها نیز اعمال می شود در ضمن دو نظارت دیگر هم بر ایشان وجود دارد.
۱-۴- کلیه سرمایه گذاریها بایستی در کشور کانادا انجام شود و اندوخته ها و ذخایر و رزروها مطابق با نظارت تحقق یابد.
۲-۴- برای سرمایه گذاریها از الگوهای کانادایی استفاده شود.

ب : بخش ایالتی هم توجه به ثبات سرمایه و تامین حفظ حقوق بیمه گذاران داشته و در ضمن به امور دیگری از قبیل شرایط و مقررات قراردادهای بیمه ای پروانه فعالیت شرکتهای بیمه، نمایندگان و کارگزاران بیمه و ارزیابان خسارت و تعیین نرخهای بیمه ای برای بیمه های اتومبیل که تنها رشته بیمه ای است که از تعرفه تبعیت می کند، دارد.
ناظران در این بخش همواره در ارتباط با ناظران فدرالی عمل کرده و توجه خاص به حفظ حقوق مصرف کنندگان محصولات مالی بیمه ای دارند.

عمده نظارت ها بر موارد ذیل است:
۱- بر مسایل اجرایی و عملیاتی
۲- بر مسایل مقرراتی
۳- بر مسایل قانونی بیمه و سرمایه گذاری
۴ـ در بحث مقررات و موارد قراردادها و ارائه پروانه فعالیت به شرکتهای بیمه،کارگزاران، نمایندگان بیمه و ارزیابان خسارت
تبصره ۱: پروانه فعالیت نمایندگان بیمه در اکثر موارد توسط بخش فدرالی و نظارت برآنها توسط بخش ایالتی ولی پروانه فعالیت اکثرکارگزاران بیمه توسط بخشهای ایالتی ارائه و نظارت می شوند.
تبصره ۲: فقط در دو ایالت کبک و نیوبرانزویک ارزیابان خسارت اگر برای شرکت های بیمه کارکنند احتیاج به پروانه فعالیت ندارند.
۵ـ بر مبانی حقوقی قراردادها، الحاقیه های بیمه های اتومبیل و آتش سوزی
۶ـ بر حفظ حقوق مصرف کنندگان در بخشهای مالی و بیمه ای

تقریباً ۳/۱شرکتهای بیمه ای مالی توسط بخش فدرالی ( مدیر مسئول موسسات مالی بیمه ای) نظارت می شوند که حداقل یک دفتر یا شعبه در ایالت مورد نظر داشته باشند. این مدیران مسئول بر عملکرد شرکتهای خارجی و نمایندگی های دفاتر خارجی شرکتهای بیمه و موسسات مالی نیز نظارت دارند. اگر شرکتی بخواهد در چند ایالت فعالیت نماید بایستی حتما مقررات و شرایط قابلیتی (علمی ـ تجربی ـ مدرکی و پروانه فعالیت) را دارا باشد.
از شاخص ترین موارد، نظارت بر ذخایر و اندوخته های قانونی و احتیاطی و ریاضی می باشد. از جانب دیگر بیمه گران اتکایی این شرکت ها بررسی و میزان نگهداری ریسکهایشان محاسبه می شود تا متناسب با توانایی های مالی ایشان باشد.
بیمه گران ملزم می شوند که حداقل از هر سه دلار از درآمد حق بیمه یک دلار آن را به صورت ذخیره مالی سرمایه گذاری کنند.
مورد مهم دیگری که مدنظر است نظارت بر عملکرد بانکهایی است که خود یا شرکت بیمه دارند و یا به عملیات بیمه گری مشغول هستند. این بانک ها نمی بایستی در شعب خود به عملیات خرده فروشی بیمه بپردازد و بایستی عملیات بانکی با بیمه ای کاملا جدا تحقق یابد. فقط در بعضی رشته ها که عملیات مالی و بیمه ای نزدیک هم هستند این کار عملی است مثل بیمه های اعتباری و بیمه های مسافرتی و یا بیمه عمر که بیمه شده بایستی از همان بانک اقدام به گرفتن وام مسکن کرده باشد.
فصل مشترکی که بخش فدرالی با بخش ایالتی دارد نظارت بر حفظ حقوق بیمه شدگان، سرمایه گذاران در بخشهای مالی و بیمه ای است.
در بخش اموال، اشیاء و مسئولیت کمیته خاصی نظارت بر عملکرد بیمه گران را به عهده دارد. اولین رسالت این گروه تثبیت ذخایر مالی تا سقف حداقل ۳۰میلیون الی ۳۰۰ میلیون دلار است.
از جانب دیگر هر شرکت بیمه می بایستی نزد یک موسسه مالی معتبر مثل بانک از اعتبار مالی ویژه ای حداقل به میزان ۱۰ میلیون دلار بهره مند باشد تا در زمان های خاص و برای مقابله با خسارات فاجعه آمیز بتواند از آن صندوق مالی استفاده نماید.
به هر دلیلی اگر شرکت بیمه مربوطه امکان جبران خسارت را نداشته باشد و حق با بیمه گذار باشد کمیته نظارت از منابع دولتی تا سقف ۲۵۰هزار دلار از خسارت را تامین و به بیمه گذار پرداخت می نماید.
در بخش بیمه های اشخاص موسسه Comp Corp بخش نظارتی است و در جهت حفظ حقوق بیمه شدگان، بیمه گذاران، ذینفع و سرمایه گذاران در شرکتهای بیمه ای و مالی به قرار ذیل اقدام می نماید. (اگر شرکت بیمه یا موسسه مالی به هر دلیلی قادر نباشد به تعهدات خود عمل کند.)

ـ در بیمه های عمر برای هر قرارداد تا سقف ۲۰۰هزار دلار
ـ در محصولات سرمایه گذاری شده برای هر قرارداد تا سقف ۶۰هزار دلار
ـ در مقرری های ماهیانه حداکثر در هر ماه تا سقف ۲۵۰۰دلار

شاخص دیگری که عاملان نظارت به آن توجه دارند بخش شکایات است. هر ساله از شرکتهای بیمه و موسسات مالی به بخش شکایات گزارشاتی ارسال می شود. از سال ۲۰۰۱ به بعد رسیدگی به شکایات مردم در اولویت توجه شده و در یک مورد با توجه به تعدد شکایات پروانه فعالیت یک شرکت بیمه منحل شد.
بررسی دفاتر قانونی و گزارشات سالیانه هر شرکت شاخص مناسب دیگری است تا عاملان نظارت دریابند که آیا حقوق سهامداران، خریداران بیمه و محصولات سرمایه ای به خوبی حفظ شده است یا خیر.
نظارت بر بخش خسارات (خسارات فاجعه آمیز و خسارات عملیات تروریستی) و عملکرد شرکتهای بیمه در این زمینه نیز مهم قلمداد می شود.
نظارت دیگری بر صنعت مالی و بیمه ای کانادا حکمفرماست که توسط خود دست اندرکاران به صورت سندیکایی تحقق می یابد و عبارتست از:
۱- The Insurance Institute of Canada در سال ۱۹۵۲ در ونکوور ایجاد شده هدفش نظارت برآموزش و ارتقاء سطح دانش فنی بیمه ای در کانادا بوده است.

۲- The Insurance Bureau of Canada نماینده شرکتهای بیمه است و بر ۸۰درصد بیمه اموال و اشیاء مسئولیت نظارت دارد و عمده فعالیتش به قرار ذیل است :
۱-۲- تسهیل در جهت انجام امور قراردادی بین بیمه گر و بیمه گذار
۲-۲- تحلیل آمارها و آنالیز داده ها جهت دستیابی به روشهای جدید عملی
۳-۲- تهیه فرمهای جدید برای موارد اجرایی، حقوقی و قراردادی
۴-۲- توجه به طرحهای بیمه های اتومبیل و تجزیه تحلیل داده ها و ارائه راهکارهای جدید
۵-۲- آشنایی و آگاهی مردم به بیمه های اموال و اشیاء و مسئولیت
۶-۲- کنترل ریسک، بازرسی و مهندسی مجدد، مدیریت زمان و بحران و ایجاد سیستم های نرخ دهی
۱-۶-۲ کاهش احتمال بروز خطر و جلوگیری از توسعه خسارت
۲-۶-۲ ایجاد آموزشکده مدیریت ریسک
۳-۶-۲ تربیت و تعلیم اکچورها، آنالیزگرها و نرخ دهندگان

۳- The Underwriters Laboratory of Canada بر شناسایی ریسک هایی که اماکن در مقابل آتش سوزی دارند نظارت می کند.
– تکنولوژی حریق را می شناساند.
– کدهای ایمنی ساختمان را بررسی می کند.
– راههای جلوگیری از آتش سوزی را به عموم می شناساند.
– بر وسایل اطفاء حریق خصوصی و عمومی نظارت دارد.

۴- The Insurance Crime Prevention Bureau هر ساله بین یک تا دو بیلیون دلار کانادا کلاهبرداری بیمه ای می شود. برای جلوگیری از این مطلب این کمیته ایجاد شده و سه وظیفه اصلی دارد:
The Fire Underwriters Investigation Bureau در جهت کشف تخلفات آتش سوزی ایجاد شده و آماری را به مرکز مطالعات و بررسی های کانادا از هر خسارتی که بالای ۳۰۰۰دلار باشد گزارش می کند.
The Canadian Automobile theft Bureau نگهدارنده آمار ماشین های سرقت شده است و اسامی بیمه گذارانی که بیش از یکبار ماشین هایشان را سرقت کردند به کمیته نظارتی فدرالی گزارش می کند.
The Casualty Claim Index Bureau بر غرامات بدنی نظارت دارد و هر شخصی که بیش از ۴ هفته بستری شده باشد و غرامتی بیش از ۷هزار دلار دریافت کند در مرکز مطالعات آماری نامش منعکس می باشد. عمده وظایفش مشاوره به صدمه دیدگان، تحقیق و بررسی تخلفات و تقلبات است.

۵- Insurance Broker ‘s Association of Canada موسسه ناظر بر عملکرد کارگزاران بیمه است و در بخش اموال و اشیاء و مسئولیت اقدام به ارائه پروانه فعالیت به کارگزاران بیمه نیز می کند.

۶- The Canadian Independent Adjuster ‘s Association
وظایف اصلیش عبارتست از :
آموزش اعضاء (بیمه ای، خسارتی ، حقوقی و گزارش نویسی)
ارتقاء سطح کیفی و کمی (ایجاد سیستم های کنترل کیفیت)
ایجاد پل های ارتباطی بین دانشگاه و این مرکز برای جذب چارترهای بیمه و دکترهای حرفه ای بیمه با گرایش ارزیابی خسارت

۷ـThe Canadian Insurance Claims Manager ‘s Association
در سطح کلان نظارت بر مدیران خسارت و برآورد کنندگان خسارت دارد.

۸-The study Centre of Insurance Operation
پل ارتباطی است بین کارگزاران بیمه و برنامه نویسان کامپیوتری بیمه تا بتوانند در جهت ساده و قابل فهم کردن موارد برای بیمه گذاران مفید باشند.

۹-The Facility Association
صندوق حمایتی بین چند شرکت بیمه است و در جهت حفظ حقوق بیمه گذاران جدید یا آنهایی که چندین خسارت داشته اند و از سابقه خسارتی خوبی برخوردار نیستند مهیا شده از آنجا که بیمه شخص ثالث در کانادا اجباری است و همه نسبت به خرید آن ملزم شدند، لذا آنهایی که از سابقه بدی برخوردارند و توانایی پرداخت حق بیمه بالا را ندارند از توانایی این صندوق حمایتی بهره مند شده و برای دو سال با حداقل حق بیمه ها در جامعه بیمه گذاران اتومبیل پذیرفته می شوند و سعی می کنند تا طی این دو سال بتوانند جزو بیمه گذاران خوب باشند و خسارتی را به جامعه بیمه ای تحمیل نکنند تا مجدد به بازار اصلی بازگردند.

همانگونه که مشاهده شد عامل نظارتی هم دولتی و هم سندیکایی و هم ایالتی دست به دست هم داده تا بتوانند جلوی عوامل تحمیلی را بر صنعت مالی و بیمه ای کانادا بگیرند و در جهت سالم سازی هر ساله با مطالعات فراوان سعی به تکمیل این بحث دارند.

فرهاد فرسادی کارشناس ارشد بیمه است.
farsadi@cirmco.com