شهروند- آرش عزیزی: قدرتمندترین و بزرگترین گروه مافیای ایتالیا جای پای خود را طوری در انتاریو و منطقه‌ی تورنتوی بزرگ باز کرده است که پلیس فدرال آن‌را جزو خطرهای ملی «درجه اول» می‌داند.
پروژه‌ی تحقیقی مشترک تورنتو استار و رادیو کانادا هفته‌ی گذشته به این خبر بهت‌آمیز منجر شد.
کوین هریسون، مسئول اصلی پلیس فدرال در تعقیب مافیا در انتاریو، گفت تورنتوی بزرگ مرکز گروه «اندرانگتا» در کانادا است. جالب این‌جا است که با این‌که سطوح مختلف نیروهای پلیس در کانادا و حتی ایتالیا این حضور را تایید کرده‌اند، نخست‌وزیر استان، دالتون مک‌گینتی، گفته خبر را خودش از رسانه‌ها شنیده است و پیش از این روحش هم خبر نداشته است.
هریسون گفت فعالیت‌های اندرانگتا شامل می‌شود بر: فساد مالی، اجرای پروژه‌های تجاری، خشونت، نفوذ، مهارت، کارشناسی، انحراف، استراتژی، انضباط، انحصار و بسیاری موارد دیگر.
هریسون تاکید کرد قدرت اندرانگتا در انتاریو بیشتر قدرت اقتصادی آن‌ها است. در نتیجه شاید در این شهر مثل مونترال شاهد «جسدی که کنار پیاده‌رو افتاده و از آن خون می‌رود» نباشیم اما فعالیت‌های مافیا در تورنتو حتی گسترده‌تر و وسیع‌تر از مونترال است.
قدرت گروه‌های مافیایی در مونترال از موضوعات داغ کبک در سال‌های اخیر بوده است. در حال حاضر کمیته‌ی تحقیقاتی شاربونه که دولت لیبرالِ ژان شاره در آخرین روزهای حکومت خود بر این استان تشکیل داد مشغول تحقیق در مورد ارتباطات بین جنایت سازمان‌یافته، سیاستمداران و صنعت ساخت و ساز است. انتظار می‌رود تحقیقات شاربونه سر از انتاریو نیز در بیاورد.
بن سوآوه، که در سال ۲۰۰۴ از سمت خود به عنوان ناظر ارشد و مسئولِ واحد «جنایات سازمان‌یافته»ی پلیس فدرال در انتاریو، استعفا داد در مصاحبه‌ها گفت گروه های مافیا شاید در تورنتو کم سر و صداتر باشند، اما «احتمالا فعال‌تر از کبک هستند.»
قدرتمندترین مافیای ایتالیا
آن بخش از ایتالیا که به فعالیت‌های مافیایی معروف است و خود کلمه‌ی «مافیا» هم از آن‌جا آمده البته جزیره‌ی سیسیلی است. اندرانگتا که محوریت آن در منطقه‌ی کالابریا در جنوب ایتالیا است شاید در خارج از کشور به اندازه‌ی مافیای سیسیلی یا ناپل معروف نباشد اما از اواخر دهه‌ی ۹۰ به این طرف قوی‌ترین گروه جنایت سازمان یافته در کشور بوده است.
اندرانگتا مستقل از مافیای سیسیلی و سایر گروه‌های جنایی عمل می‌کند، گرچه قاعدتا تماس‌هایی با آن‌ها دارد. در ژانویه‌ی امسال ویکی‌لیکس بعضی مخابرات دیپلمات‌های آمریکا در ایتالیا را منتشر کرد تا نظر آن‌ها در مورد قدرت اندرانگتا آشکار شود. دیپلماتی آمریکایی گفته بود قدرت این گروه مافیایی در کالابریا بیش از دولت است و اگر کالابریا بیرون کشوری مثل ایتالیا می‌بود می‌توانست «دولت ناکام» لقب بگیرد. به تخمین او عملیات مواد مخدر، اخاذی و پول‌شویی این گروه به حداقل سه درصد تولید ناخالص داخلی کل ایتالیا می‌رسد.
هریسون نیز در گفتگوها تاکید کرد که اندرانگتا در ایتالیا قوی‌تر از مافیای سیسیلی به حساب می‌آید.
سابقه‌ی اندرانگتا به قرن نوزدهم برمی‌گردد. در سال ۱۸۶۱ بود که در منطقه‌ی «رجیو کالابریا» شاهد ظهور سازمان بودیم که به «کاموریستی» معروف شد. «کامورا» سازمان جنایی معروف منطقه‌ی ناپل، در شمال کالابریا، بود و از آن‌جا که پیش از آن چنین چیزی در کالابریا سابقه نداشت نام آن از همسایه‌ی شمالی قرض گرفته شد. از دهه‌ی ۱۸۸۰ به این طرف می‌توان رد پای گروه‌های مافیایی مثل اندارنگتا را در بسیاری گزارش‌های پلیس و تصمیمات داد‌گاه ها پیدا کرد اما در آن زمان هنوز خبری از واژه‌ی اندرانگتا نبود. اسامی‌ای همچون پیکیوتریا، اونوراتا سوسیه‌تا (جامعه‌ی شرف)، کامورا یا همان «مافیا» معمول‌تر بود.
به نظر می‌رسد اولین بار در دهه‌ی ۱۹۵۰ بود که از واژه‌ی «اندرانگتا» به طور عمومی برای اشاره به این سازمان جنایی منطقه‌ی کالابریا استفاده شد. گرچه پیش از آن نیز حتما از این نام به صورت درونی استفاده می‌شد.
اندرانگتا واژه‌ای در زبان کالابریایی است که اصل آن به یونانی باستان بازمی‌گردد. در یونانی کلمه‌ی «آندراگاتیا» را به معنای «قهرمانی» و «فضیلت» داریم که مخلوطی است از «آندروس» (مرد) و «آگاتوس» (نیکی) و منظور از آن مردی دلاور است. در بسیاری مناطق کالابریا فعلِ «اندرانگیتیاری» (که از فعل مشابه یونانی آن آمده) به معنای دست زدن به اعمالی دلیرانه و عیارانه است.
فعالیت‌های اندرانگتا در کانادا، گرچه به نظر نخست‌وزیر استان را حسابی غافلگیر کرده است، سابقه‌ای طولانی دارد که هر محققِ مافیای آمریکای شمالی از آن با خبر است.
از همان دهه‌ی ۱۹۵۰ بود که شاهد تشکیل گروهی موسوم به «گروه سیدرنو» بودیم که در واقع شاخه‌ی کانادایی اندرانگتا است که البته در استرالیا نیز فعالیت‌هایی دارد. این گروه نام «سیدرنو» را از آن رو به خود گرفت که بیشتر اعضایش مهاجران ایتالیایی بودند که از شهر ساحلی سیدرنو در کالابریا (بر ساحل دریای ایونی) می‌آمدند. شهر سیدرنو یکی از بزرگترین و مهم‌ترین مراکز اندرانتا است که به شدت درگیر کسب و کار جهانی کوکائین و پول‌شویی نیز هست. آنتونیو مارسی، از مهم‌ترین رهبران اندرانگتا، متولد شهر سیدرنو و رئیس سازمان در آن شهر است و خود او بود که در پی جنگ جهانی دوم، فعالیت‌های گروه را به کانادا کشاند و «گروه سیدرنو» را تشکیل داد.
البته باید تاکید کرد که پیش از تشکیل گروه سیدرنو نیز حداقل از سال ۱۹۱۱ حضور اندرانگتا در همیلتونِ کانادا گزارش شده است.
مک‌گینتی از همه‌جا بی‌خبر
در حالی که به گفته ی سوآوه، اندرانگتا احتمالا در همه‌جا، «از شخصیت‌های سیاسی تا نیروی پلیس تا افراد مشغول در نظام دادگستری جنایی و صنایع ساخت و ساز» نفوذ دارد، به نظر می‌رسد نخست‌وزیر استان که نزدیک ده سال در سمت خود بوده است کاملا از ماجرا بی‌خبر باشد.
خبر مربوط به اندرانگتا که در رسانه‌ها پیچید، مک‌گینتی در شرق کیچنر مشغول بازدید از مسابقه‌ی بین‌المللی گاوآهن بود. او گفت اولین بار خبر را از رسانه‌ها شنیده و پلیس و مقامات به او هشدار نداده‌اند.
به گفته‌ی هریسون اما پلیس فدرال تخمین می‌زند اندرانگتا هفت «لوکالی» (locali) یا واحد در منطقه‌ی تورنتوی بزرگ داشته باشد. هریسون اما تاکید کرد هنوز نشانی از وجود فساد سیاسی، مشابه نمونه‌هایی که در ایتالیا پیدا می‌شود، در کانادا نشده است. او افزود: «البته معلوم نیست به خاطر ثروت اقتصادی که در مناطق کوچک‌تر دارند چه نفوذی در شهرداری‌ها داشته باشند. بسیاری از کسب و کارهایشان، مشروع است.»
هریسون تاکید کرد اکنون ۵۰ افسر پلیس، ۴۰ نفر در تورنتوی بزرگ و ۱۰ نفر در منطقه‌ی «نعل اسب طلایی»، تمام‌وقت روی مافیا کار می‌کنند.
برای این‌که معلوم شود نخست‌وزیر لیبرال استان چه‌قدر از ماجرا بی‌خبر است جالب است اشاره کنیم که حتی مقامات قضایی ایتالیا نیز از حضور این سازمان در کانادا با خبر بوده‌اند. روبرتو دی‌پالما، از دادستان‌های ارشد ایتالیا برای اداره‌ی معروف ضدمافیای این کشور، در گفتگو با تورنتو استار و رادیو کانادا گفت: «کانادا سرزمینی بکر برای اندرانگتا است.» و از نفوذ این سازمان در این کشور خبر داد.
دی‌پالما گفت: «(کانادا) نطقه‌ای استراتژیک است چرا که بسیار نزدیک آمریکا است و اندرانگتا آن‌را به عنوان نقطه‌ای بسیار مهم برای روابط بین‌المللی انتخاب کرده است. جای بسیار خوبی برای پول‌شویی است و جای بسیار خوبی برای بازسرمایه‌گذاری پول در اقتصاد قانونی.»
دی‌پالما تاکید کرد مقامات کشورش اطلاعات مربوط به آن‌چه «یکی از قوی‌ترین گروه‌های جنایت سازمان‌یافته در جهان» می‌نامد به پلیس کانادا تحویل داده‌اند.
