شهروند- آرش عزیزی: یکی از مشهورترین و تاثیرگذارترین روزنامه ‌نگاران کانادا، پیتر ورتینگتون، یکشنبه‌ ی هفته‌ ی گذشته درگذشت. ورتینگتون که یکی از بنیانگذاران روزنامه ‌ی تورنتو سان بود ۸۶ سال سن داشت.

همسر او، ایوان کریتندن، گفت همسرش شبِ یکشنبه فوت کرده است.

وب‌ سایتِ تورنتو سان گفت ورتینگتون پنجشنبه‌ ی هفته ‌ی گذشته وارد بیمارستان عمومی تورنتو شده بود. او ظاهرا عفونتی جدی داشت که به قلب و کلیه ‌ها و سایر اندامش کشید. سان گفت ورتینگتون حوالی نیمه شب و در حالی جان سپرد که همسر و خانواده‌ اش (از جمله نوه هایش) در کنار تخت او بودند.

بنیانگذار سان

ورتینگتون نام خود را اولین بار به عنوان خبرنگار خارجی روزنامه ‌ی محافظه‌ کار و پوپولیستِ تورنتو تلگرام مطرح کرد. تلگرام که روزنامه ‌ی عصر بود از سال ۱۸۷۶ منتشر می ‌شد و معمولا حامی پر و پا قرص حزب محافظه ‌کار در تمام سطوح بود. وقتی این روزنامه در سال ۱۹۷۱ به کار خود پایان داد، ورتینگتون به همراه دو نفر از همکارانش، حدود ۶۰ نفر از کارمندان سابق آن روزنامه را جمع کردند و تورنتو سان را بنیان گذاشتند. سان تا همین امروز روزنامه ‌ی اصلی راست ‌گرا در بزرگ ‌ترین شهر کانادا است.

این روزنامه ‌نگار محافظه ‌کار اما جدی در کار خود دنیای رسانه را از سال ۱۹۵۶ آغاز کرد که خبرنگار خارجی تورنتو تلگرام بود. یکی از اولین ماموریت ‌های او پوشش نیروهای کانادا بود که به عنوان بخشی از هیئت سازمان ملل در نوار غزه مستقر بودند. او از همان ابتدا با بعضی از مشهورترین شخصیت ‌های زمان خود مصاحبه کرد از جمله شاه حسینِ اردن در ۱۹۵۸، توماس آنتونی دولی سوم (پزشک ارتش آمریکا که به فعالیت ‌های سیاسی و خیریه ‌اش در آسیای جنوب شرقی معروف بود) در ۱۹۵۹ و آلبرت شوایتزر در ۱۹۶۰. در سال ۱۹۶۳ او از شاهدین عینی قتل لی هاروی ازوالد، مظنون قتل جان اف. کندی، بود و صورتش در بعضی عکس ‌های آن ماجرا پیدا است.

ورتینگتون در بقیه‌ ی حرفه‌ ی خود در تلگرام جنگ استعماری پرتغال، اشغال گینه نوی هلند به دست اندونزی، جنگ هند و چین، جنگ شش روزه‌ ی اعراب و اسرائیل، بهار پراگ و جنگ داخلی نیجریه را پوشش داد. او در اوج جنگ سرد از مسکو گزارش می ‌داد. به خاطر پوشش سه‌ ساله ‌اش از جنگ داخلی نیجریه (۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰) بود که دومین جایزه ‌ی ملی روزنامه ‌اش را دریافت کرد. او در مجموع چهار مورد از این جوایز را دریافت کرد و نامش در تالار مشاهیر خبر کانادا نیز آمده است.

در سال ۱۹۷۱ که پس از تعطیلی تلگرام، ورتینگتون و همکارانش تورنتو سان را بنیان گذاشتند او اولین سردبیر و چهره ‌ی اصلی آن بود. این روزنامه به سرعت رفت تا جای خالی تلگرام را پر کند و منتقد تند و تیز سیاست ‌های دولت لیبرال پی‌ یر ترودو بود.

ورتینگتون در سال ۱۹۷۸ اولین شهروند کانادا شد که به جرم افشای اسرار دولتی، ذیل «قانون اسرار رسمی»، با اتهامات رسمی روبرو و دادگاهی شد. ماجرا به ستونی در سان بازمی‌گشت که نام ۱۶ شهروند کانادا را آورده بود که در استخدام کا گ ب بودند. پرونده ‌ی او اما نهایتا پیش از آن‌که به رای دادگاه برسد توسط دادستان پس گرفته شد.

در سال ۱۹۸۱ که پلیس به حمام‌ های عمومی هم‌ جنس‌گرایان در تورنتو یورش برد و با پاسخ قاطع هم‌ جنس‌گرایان شهر روبرو شد، ورتینگتون سرمقاله ‌ای نوشت و گفت از این به بعد اسم کسانی که در این یورش ‌ها دستگیر بشوند منتشر می‌ کند. او این حرف را در گفتگو با رادیو سی بی سی نیز تکرار کرد. در پی همان ماجرا و در مقابل چنین واکنش ‌هایی بود که هم‌ جنس‌گرایان پس از تظاهرات وسیع در مقابل ساختمان بخش ۵۲ پلیس، هفته‌ ی «غرور»‌ را بنیان گذاشتند و گفتند از هم‌ جنس‌گرا بودن خود شرمگین نیستند.

یک سال بعد اما او پس از ۱۱ سال از سردبیریِ سان استعفا داد تا وارد سیاست شود. ورتینگتون کوشید نامزد حزب محافظه ‌کار در حوزه ‌ی «برادویو-گرین‌ وودِ» شرق تورنتو شود که انتخاباتی میان‌ دوره‌ ای را پیش رو داشت. نماینده‌ ی ان دی پی، باب ری، تازه از کرسی خود استعفا داده بود تا عازم سیاست استانی شود. شش نفر خواهان بلیت حزب محافظه‌ کار در این حوزه بودند و کارزاری سخت در میان آن‌ ها در گرفت. ورتینگتون از بیل فتسیس، که گروه عظیمی از جمعیت یونانی‌ تبار محل را پشت خود گرد آورده بود، شکست خورد تا او نامزد محافظه‌ کاران در این حوزه باشد.

روزنامه ‌نگار راست‌ گرا اما به عنوان نامزد مستقل وارد شد و موفق شد دوم شود. او در روز انتخابات ۹۰۰۴ رای(۳۲/۱۱ درصد) آورد اما موفق به شکست لین مک ‌دونالدِ نیودموکرات که حدود ۲ هزار رای و دقیقا ۷ درصد بیشتر جمع کرده بود نشد. نامزد رسمی محافظه ‌کاران، فتسیس، تنها ۱۷/۸۲ درصد رای آورد.

در انتخابات فدرال ۱۹۸۴، ورتینگتون در همین حوزه نامزد رسمی محافظه‌ کاران شد اما این بار قاطعانه از مک‌ دونالد که بیش از ۴۵ درصد آرا را به دست آورد شکست خورد و مجددا دوم شد. این حوزه بعدها به «تورنتو ـ دنفورت»‌ تغییر نام پیدا کرد و جک لیتون به نمایندگی از آن به اتاوا رفت تا احتمالا معروف‌ ترین صاحب تاریخ آن باشد.

ورتینگتون پس از این دو شکست سیاسی به دنیای روزنامه ‌نگاری بازگشت و تا زمان بازنشستگی در سان کار می‌کرد.

او را به عنوان یکی از بانفوذترین روزنامه ‌نگاران راست‌ گرای تاریخ اخیر کانادا به خاطر خواهند آورد.