برای هر کسی که نیم‌نگاهی به عملکردهای دولت محافظه‌کار استفن هارپر در یک سال گذشته در زمینه‌ی مهاجرت داشته باشد شکی در مورد یک موضوع به جا نمی‌ماند …
شهروند ۱۲۴۴ پنجشنبه ۲۷ آگوست ۲۰۰۹
برای هر کسی که نیم‌نگاهی به عملکردهای دولت محافظه‌کار استفن هارپر در یک سال گذشته در زمینه‌ی مهاجرت داشته باشد شکی در مورد یک موضوع به جا نمی‌ماند: هارپر به مهاجران اعلام جنگ داده است. در واقع مهاجرت یکی از مهمترین زمینه‌های کاری هارپر است که انرژی خاصی به آن اختصاص داده. این را از وزیر مهاجرت او هم می‌توان فهمید.
وزیر شهروندی و مهاجرتِ هارپر کسی نیست جز جیسون کنی، یکی از نزدیک‌ترین‌ها به او که از سال‌ها پیش در کنار هارپر پروژه‌ی علم کردن پرچم راست‌گرایی در کانادا را پیش برده است و همیشه از مردان دست راست او بوده است. کنی و هارپر هم‌شهری و در واقع نماینده‌ی دو حوزه‌ی مجاور در مجلس فدرال هستند. هارپر نماینده‌ی حوزه‌ی جنوب‌غربیِ کلگری است و کنی نماینده‌ی حوزه‌ی جنوب‌شرقیِ همین شهر. کنی بیش از ۱۲ سال است که به مجلس راه یافته و در این مدت از سردمداران راست‌گرایی نوظهور در کانادا بوده است. تا جایی که مجله‌ی مک‌لینز او را یکی از "100 رهبر آینده" اعلام کرد، روزنامه‌ی گلوب اند میل "یکی از اصلی‌ترین کارگزاران محافظه‌کار کانادا" نامیدش و مجله‌ی فایننشال پست او را در فهرست ۲۱ کانادایی قرار داد که در قرن بیست و یکم باید نگاهی به آن‌ها داشت. او مدتی پیش در مصاحبه‌ای گفته بود که هیچ ابایی ندارد که او را "سگ حمله"ی محافظه‌کاران بنامند و خیلی هم افتخار می‌کند که مدت‌هاست در پارلمان به مخالفانِ هارپر حمله‌ور می‌شود. بسیاری به یاد دارند که در جریان حمله‌ی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ این کنی بود که بیش از همه جانانه از دولت جرج بوش و جنگ عراق دفاع می‌کرد و دولت لیبرال کریتین را به باد انتقاد می‌گرفت که چرا کانادا را به عراق نمی‌فرستد.
خلاصه این‌که جیسون کنی، که رابطه‌اش با هارپر بی‌شباهت به رابطه‌ی رحیم مشایی با احمدی‌نژاد نیست، مهارت‌های تهاجمی خود را این بار در سمت وزارت مهاجرت علیه مهاجران به کار گرفته است. نام وزارتی که کنی عهده‌دارش است، وزارت شهروندی و مهاجرت و مولتی‌کالچرالیسم است و می‌توان گفت بخش بزرگی از مردم کانادا، حال با هر تعبیری، بر این‌که این کشور مقصد مهاجران از کشورها و فرهنگ‌های مختلف است، اتفاق نظر دارند، اما کنی شمشیرهایش را بر داشته تا با استفاده از سلاحِ نژادپرستی به جنگ پناهندگان و مهاجران برود.
نگاهی به عملکرد جنجالی و گاهی مضحک دولت فدرال کانادا در دوره اخیر در زمینه‌ی مهاجرت گویا است: عدم اعطای حق پناهندگی به سربازان آمریکایی که حاضر به جنگیدن در عراق نیستند ـ اظهارات هر از چند گاه جناب کنی علیه مهاجرانی که انگلیسی و فرانسوی زبان اولشان نیست و یا راجع به لزوم تاکید بیشتر بر فتوحات نظامی در آموختن به تازه‌واردان ـ جلوگیری از ورود جورج گالووی (نماینده‌ی جنجالی مجلس بریتانیا) و بیل آیرز (فعال آموزشی شیکاگویی و همکار سابق اوباما) به کانادا و متوقف کردن آن‌ها لبِ مرز ـ حمله به قرارگاه‌های پناهندگان در جنوب انتاریو و اعمال غیرقانونی علیه آن‌ها ـ افتضاح سواد حاجی محمود، زن کاناداییِ سومالی‌الاصل که ماه‌ها در کنیا و در زندان‌های زنانِ این کشور معطل شد چون عکس پاسپورتش کمی با خودش تفاوت داشت ـ لغو یک‌شبه‌ی تفاهم‌نامه‌ای که به شهروندان مکزیک و جمهوری چک اجازه می‌داد بدون ویزا برای بازدید به کانادا بیایند (به بهانه‌ی متوقف کردن "پناهجویان غیرقانونی") و …
آخرین اقدامِ کنی
اما هفته‌ی گذشته خبری از آخرین اقدامات دولت در این زمینه به گوش رسید که به راستی نگران‌کننده است. دولتِ هارپر هفته‌ی گذشته رسما علیه آن‌چه "مهاجرت‌های جعلی" می‌نامد به میدان آمد. در بیانیه‌ی مشترک جیسون کنی و پیتر فان لوآن، وزیر امنیت عمومی، اعلام شد که "ابتکار بین‌المللی جدید، کانادا را پیشتاز تلاش‌های جهانی برای شناسایی و مبارزه با مهاجرت‌های جعلی" می‌سازد.
طبق این ابتکار جدید قرار است کانادا اطلاعات اثر انگشتِ پناهجویان و خارجی‌هایی را که با اخراج روبرو هستند با بریتانیا و استرالیا سهیم شود. این طرح محصول انجمنی به نام کنفرانس پنج کشور است که علاوه بر سه کشور نامبرده، آمریکا و نیوزلند نیز در آن شرکت دارند. آمریکا به زودی به این طرح افزوده می‌شود و نیوزلند فعلا معطل تصویب آن در پارلمان است.
و البته تعجبی نیست که وزارت شهروندی و مهاجرت در راه اعمال این "ابتکار جدید" دو نهاد بسیار مهم را هم در کنار خود دارد: آژانس خدمات مرزی کانادا و پلیسِ فدرال (RCMP). این سه نهاد در کنار هم قرار است علاوه بر اعمال طرح بالا پروژه‌ای پنج‌ساله را آغاز کنند که "زیست‌سنجی را به برنامه‌ی ساکنان موقت کانادا اضافه می‌کند". این پروژه آغاز تلاشی است که می‌خواهد در طی چند سال تمام کسانی که قصد ورود به کانادا را دارند با زیست‌سنجی مورد آزمایش قرار دهد.
در نگاه اول شاید این طرح به نظر شما معمولی بیاید و حتی مخالفت خاصی با آن نداشته باشید. بخصوص اگر حرف‌های محافظه‌کاران را باور کنیم که این برای جلوگیری از ورود "مجرمان خطرناک" به کانادا است و چه اشکالی دارد که در این راه با کشورهای پیشرفته‌ی جهان همکاری شود و از آخرین فن‌آوری‌ها استفاده شود؟
اما این اقدام را باید در متن اقدامات هارپر و کنی بررسی کرد.
با اوج گرفتن بحران اقتصادی، کشورهای فقیر و جهان سومی بیش از همه ضربه می‌خورند و طبیعی است که روند مهاجرت به کشورهایی که وضع اقتصادی بهتری دارند، افزایش پیدا کند. این روند فی‌الحال شروع شده است و وقتی کنی از "پناهندگان غیرقانونی" صحبت می‌کند منظورش همین کسانی است که تمام زندگی خود را در کشور خود از دست می‌دهند و به امید بقا به کانادا می‌آیند. این اقدامات دولت هارپر نیز تلاشی برای بیشتر بستن مرزها در مقابل همین پناهندگان است. البته آن‌ها خوب می‌دانند که کانادا به هرحال به نیروی کار خارجی احتیاج دارد، اما با بستن مرزها، آمار کارگران غیرقانونی بالا می‌رود که با شرایط غیرانسانی و حقوق غیرقانونی در بیگاری‌خانه‌ها به کار کشیده می‌شوند و این دقیقاً همان چیزی است که هارپر و کنی به دنبال آن هستند.
و جالب اینجاست که محافظه‌کاران در این راه از هیچ کاری هم کوتاهی نمی‌کنند و مثلا با اعمال شرط ویزا برای شهروندان جمهوری چک رسما وارد تخاصم با اتحادیه‌ی اروپا، که چک بخشی از آن است، شده‌اند. اتحادیه‌ی اروپا اکنون در حال بررسی طرحی است که می‌تواند مقابله به مثل کند و ورود کانادایی‌ها به منطقه‌ی شنگن (تقریبا تمام اروپای غربی و بخش‌هایی از اروپای مرکزی و شرقی) را دشوار سازد.
نکته‌ی کلیدی اما این است که بعید است دولت هارپر مدت زیادی سر کار بماند. به احتمال بسیار در چند ماه آینده شاهد سقوط دولت و انتخابات جدید خواهیم بود که می‌تواند منجر به به قدرت رسیدنِ لیبرال‌ها و نخست‌وزیری ایگناتیف شود. حزب نیودموکرات نیز امکان راه‌یابی به قدرت را دارد. شهروند با مائوریزیو بویلاکوآ، منتقد مهاجرت حزب لیبرال، و الیویا چا، منتقد مهاجرت حزب نیودمکرات، برای اطلاع از پاسخ احزاب مطبوعشان به این سیاست تماس گرفته است، اما تا زمان چاپ این شماره موفق به درج پاسخ آن‌ها نشدیم. هفته‌ی آینده ضمن پرداختن به این پاسخ ها به سیاست‌های مهاجرتی دو حزب اپوزیسیون اشاره می‌کنیم.
arash@shahrvand.com
