گزارش هفتگی نه‌ما‌نه‌سینما
هفته سیزدهم بررسی سینمای مستقل با پخش و نقد فیلم “کشتی روسی” ساخته الکساندر سوخوروف برگزار شد. کارنامه سینمایی سوخوروف شامل بیش از چهل اثر بلند و مستند می‌باشد که تعدادی از آنها مثل فیلم “فاوست” برنده جوایز فستیوال های مطرحی مثل ونیز شده‌اند. سوخورف همچنین دوست کارگردان مطرح روسی آندره تارکوفسکی، کارگردان “آینه” است و از او الهام گرفته و در فیلم‌هایش علاقه‌مند به بررسی موضوعاتی مرتبط با تاریخ نظامی و ارتشی زمان شوروی می‌باشد.
کشتی روسی، فیلمی است که در ژانر درام تاریخی قرار می‌گیرد که مشاهدات یک اشراف زاده فرانسوی را در یک پلان بلند ۹۶ دقیقه ای در بازدید از موزه دولتی هریمتاج در شهر سنت پطرزبورگ به تصویر می‌کشد. در طی اثر، بیننده شاهد آثار زیبای هنری به خصوص در ارتباط با تاریخ روسیه در سیصد سال اخیر می باشد.
ارائه کننده این هفته جسیکا وایتهد در صحبت خود با اشاره به تاریخ سینمای روسیه و مخصوصا زمان شوروی به مرور و تاثیر آن فیلم‌ها مخصوصا آثار سرگئی ایزنستاین و فیلم اکتبر بر فلسفه ساختن این فیلم پرداخت و این فیلم را نه نفی آن آثار بلکه ساخته‌ای با در نظر گرفتن بستر سینمایی و زیبایی شناسی روسی دانست. او همچنین با اشاره به چگونگی ساخته شدن فیلم در زمانِ محدود یک روزه، به شباهت‌های ساختاری فیلم مخصوصا فضاپردازی، مجموعه بازیگران، موزیک و استفاده از نماد‌های اسطوره یی مثل فرشته با سینمای دوران استالین پرداخت و از این لحاظ این فیلم را در امتداد با آن دوره، با وجود عدم استفاده واضح از مونتاژ و همچنین ساختار ایدئولوژیک فیلم‌های آن دوران، تلقی کرد.
نمایی از کشتی روسی
در قسمت پرسش و پاسخ نظرات زیادی مطرح و به بحث گذاشته شد. گروهی از شرکت کنندگان فیلم را نگاه شخصی کارگردان دانستند که در آن بخش‌های مهمی از تاریخ روسیه بلاخص دوران ۸۰ سال حکومت شوروی حذف گشته و از این نظر به نقد فیلم پرداختند. عده‌ای دیگر با اشاره به صحنه حضور فرستاده‌گانی از شاه ایران در فیلم، به تاکید کارگردان به اروپایی بودن هویت روسی مخصوصا با نشان دادن پیترزبورگ، کاترین و نیکلای دوم و انتخاب موزه که شامل هنرهای بیشتر اروپایی تا روسی می‌باشد اشاره کردند و از این نظر فیلم را قابل نقد دانستند. همچنین، بخشی دیگر از افراد حاضر در بحث، با اشاره به تئاتری بودن ساختار فیلم، حرکت اعجازآمیز دوربین، زوم‌های معنی دار، فیلم را بیشتر از این منظر یک تبلیغ خوب از موزه در جهت معرفی قسمتی از میراث تاریخ روسی به نسل جدید روسیه و مخاطبان غربی آن دانستند.
جلسه هفته‌ی آینده نه ما نه سینما به فیلمِ “هنوز زندگی” به کارگردانی جیا ژانگه از سینمای چین اختصاص خواهد داشت. سخنران جلسه هانگ ژان دانشجوی دکترای معطالعات فرهنگی دانشگاه یورک کاناداست. این جلسه شنبه ۲۱ سپتامبر از ساعت ۶ تا ۱۰ بعد از ظهر در اتاق ۵۱۵۰ ساختمان اویزی در دانشگاه تورنتو برگزار خواهد شد.
*برنامه ی هفتگی “نه‌ما‌نه‌سینما” به همت تعدادی از دانشجویان دانشگاه تورنتو، روزهای شنبه در این دانشگاه برگزار می شود. اخبار جلساتِ “نه‌ما‌نه‌سینما” از طریق namanacinema@gmail.com قابل پیگیری است.
