چند روزی است که افشای اسنادی که به “اوراق پاناما” معروف شده تیتر اول رسانه های جهان است. این اوراق در ارتباط با پولشویی و فرار مالیاتی برخی از رهبران جهان، چهره‌های ورزشی و تبهکاران بین‌المللی است.

شمار اسناد به دست آمده بالغ بر۵/۱۱میلیون صفحه است که حاوی اطلاعاتی درباره بیش از ۲۱۵ هزار شرکت فرضی و جعلی فرامرزی از سال ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۵ است. “اوراق پاناما” ابتدا به دست روزنامه آلمانی زوددویچه رسیده و سپس در اختیار “کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی” قرار گرفته است و این کنسرسیوم اسناد را به شماری از رسانه های عضو از جمله تورنتواستار، سی بی سی و رادیو کانادا ارسال کرده است.

بررسی‌های اولیه‌ی این اسناد نشان می‌دهند که حدود ۱۴۰ سیاستمدار و مدیر برجسته از سراسر جهان در مظان اتهام پولشویی قرار دارند. در این میان نام ۱۲ رئیس‌جمهور یا نخست‌وزیر کنونی یا پیشین کشورهای جهان دیده می‌شود.

روزنامه ی تورنتو استار، با چاپ مقاله ای به این موضوع پرداخته است. براساس این مقاله، اسامی ۳۵۰ کانادایی نیز در میان اسامی موجود در اوراق پاناما دیده می شود. از جمله این اسامی Dave Feser، مربی هنرهای رزمی در ونکوور است که از طریق موساک فونسکا، اقدام به ثبت یک شرکت ناشناس کرده است. Chuck Furey وزیر پیشین در کابینه نیوفاندلند، Eric Levine گرداننده ی یک کلوپ ورزشی، Brian Shamess پزشک ورزشکاران، Eric Ngyuenسرمایه گذار روی سهام ارزان قیمت (penny stocks)، و John Wright بروکر دوجانبه.

هیئت تحریریه تورنتو استار در توضیح دلیل چاپ این اسناد می نویسد: «”استار” و همکارانمان از جمله لوموند فرانسه، گاردین انگلستان و “کنسرسیوم بین المللی روزنامه نگاران تحقیقی” این اسناد را نه به خاطر اینکه باور داریم چیزی غیرقانونی دارد اتفاق می افتد، منتشر می کنیم، بلکه به این خاطر که فکر می کنیم کانادایی ها باید بدانند چگونه نخبگان اینهمه پول را پنهان می کنند. پولداران با قواعد متفاوتی از بقیه ی ما، بازی می کنند. ما همه باید در مورد این بی عدالتی ها بدانیم.»

شرکت “موساک فونسکا” که مقر اصلی آن در پاناما است، و در سال ۱۹۷۷ توسط یورگن موساک (مهاجر آلمانی) و رامون فونسکا در پاناما تاسیس شده، با ایجاد شرکت‌های فرضی و جعلی، برای مشتریان خود امکان پولشویی فراهم می‌کرده است.

ترودو خواهان شفافیت استtrudeau

پس از انتشار اوراق پاناما، جاستین ترودو نخست وزیر کانادا روز چهارشنبه ششم اپریل در مونترال خطاب به خبرنگاران گفت که از آگاهی عمومی و شفافیتی که در نتیجه ی انتشار اوراق پاناما حاصل می شود، استقبال می کند.
ترودو، افشای این اسناد با جزئیات بی سابقه اش که نشان می دهد قدرتمندان و ثروتمندان جهان چگونه از پرداخت مالیات طفره رفته اند را تأکیدی خواند بر لزوم اقدام مشترک با سایر کشورها در سخت گیری بر خاطیان مالیاتی.
تخمین زده می شود که در نتیجه ی عمل افرادی که درآمد خود را در بانک های فرامرزی پس انداز می کنند، دولت کانادا بین ۶ تا ۸/۷ میلیارد دلار درآمد مالیاتی سالانه را از دست می دهد.
در بودجه ی دولت فدرال که در ماه گذشته ارائه شد، مبلغ ۴۴۴ میلیون دلار به مقابله با فرار مالیاتی اختصاص یافته است. از زمان انتشار اوراق پاناما، آژانس درآمد کانادا Canada Revenue Agency تلاش دارد تا نسخه ای از اسناد را به منظور بازیابی درآمدهای مالیاتی به دست آورد.
در همین حال، روز چهارشنبه مجمع عمومی سالانه رویال بانک در مونترال نیز برگزار شد. رویال بانک، تنها بانک کانادایی است که نامش در اوراق پاناما آمده است. دیو مک کی، مدیرعامل بانک رویال در این مجمع خطاب به سهامداران گفت که نمی تواند به طور خاص روی اطلاعاتی که به بیرون درز پیدا کرده نظر بدهد، اما وعده داد که بانک در حال بررسی فایل های خودش است تا ببیند آیا تخلفی صورت گرفته است.
او افزود، این اطلاعات به ۴۰ سال قبل برمی گردد و برای ما خیلی دشوار است که تا ۴۰ سال پیش پرونده هایمان را بررسی کنیم.