رادیو زمانه: صدها هزار نفر در میدان انقلاب هاوانا، پایتخت کوبا گرد آمدند تا برای آخرین بار با فیدل کاسترو وداع کنند. رافائل کورئا، رئیس جمهوری اکوادور در مراسم مرکزی گفت: «فیدل مُرد، اما بدون آن‌که شکست بخورد درگذشت… امروز ما مردم قاره آمریکا متحدتر از همیشه هستیم.» برای گشایش مراسم یک بازیگر زن سرود «پیروزی ارتش شورشی» را خواند. این سرود یادآور حرکت جنبش چریکی در سال ۱۹۵۹ به رهبری فیدل کاسترو است که دیکتاتوری فولخنثیو باتیستا را سرنگون کرد.
بسیاری از شرکت‌کنندگان کوبایی پرچم‌های کشور خود را تکان می‌دادند و فریاد می‌زدند: «زنده‌باد فیدل».
فیدل کاسترو شامگاه جمعه ۲۵ نوامبر / ۵ آذر در سن ۹۰ سالگی درگذشت. او در سال ۱۹۵۹ انقلاب کوبا را به پیروزی رساند و به مدت ۴۹ سال رهبری این کشور را برعهده داشت. در حالی که حامیان او بر دستاوردهای کوبا در آموزش و بهداشت تأکید می‌کنند، منتقدان کاسترو او را مسئول دهه‌ها سرکوب سیاسی در کوبا می‌دانند.
در میان رهبران کشورهای جهان از جمله نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا، دانیل اورتگا، رئیس جمهوری نیکاراگوئه، اوو مورالس، رئیس جمهوری بولیوی و رافائل کورئا، رئیس جمهوری اکوادور به کوبا آمده بودند تا در این مراسم شرکت کنند. کشورهای آن‌ها به ائتلاف بولیویایی برای آمریکا (Alba) تعلق دارند که نزدیک‌ترین متحدان کوبا محسوب می‌شوند.
آلکسیس سیپراس، نخست‌وزیر چپ‌گرای یونان نیز در مراسم حضور داشت. او در سخنانی گفت: «ما با نمادی از استقلال، آزادی و کرامت وداع می‌کنیم… فیدل به تمام جهان تعلق دارد، فیدل به تاریخ متعلق است.»
جیکوب زوما، رئیس جمهور آفریقای جنوبی درباره کاسترو گفت: «او یک انترناسیونالیست و ضدامپریالیست بود. او همیشه برای کسانی که تحت ستم بودند مبارزه کرد. مرگ او ضایعه دردناکی است.»
آمریکا هیئت رسمی به هاوانا اعزام نکرد. جفری دلورنتیس نامزد سفیری آمریکا در هاوانا و بن رودز دستیار مشاور امنیت ملی این کشور در این مراسم حضور داشتند.
ایران نیز هیئتی را برای شرکت در مراسم بزرگداشت فیدل کاسترو اعزام کرده بود.
خاکستر پیکر فیدل کاسترو روز چهارشنبه به شهر سانتیاگو منتقل خواهد شد. این انتقال زمینی خواهد بود و در مسیر مراسم وداع در شهرهای مختلف برگزار خواهد شد. خاکستر او روز یکشنبه ۴ دسامبر / ۱۴ آذر در سانتیاگو به خاک سپرده خواهد شد.
رائول کاسترو، رئیس‌جمهوری کوبا بامداد شنبه ۲۶ نوامبر به وقت اروپا، در تلویزیون دولتی اعلام کرد که برادرش فیدل کاسترو، رئیس‌جمهوری پیشین و رهبر انقلاب این کشور در سن ۹۰ سالگی جان سپرده است.
کاسترو از سال ۲۰۰۶ از یک بیماری روده‌ای رنج می‌برد و از آن پس هرگز سلامتی‌اش را بازنیافت. او به دلیل این بیماری قدرت را به برادرش رائول واگذار کرده بود.
فیدل کاسترو سال ۱۹۵۹ پس از پیروزی انقلاب کوبا، قدرت را به دست گرفت و ۴۹ سال رهبری این کشور را برعهده داشت. ارنستو چه‌گوارا، انقلابی مشهور آمریکای لاتین نیز در کنار او در انقلاب کوبا دست به قیام مسلحانه زد و سپس به‌شکلی موقت سمت وزارت را نیز در دولت چپ‌گرای کاسترو برعهده داشت.
کاسترو بارها از تلاش‌های آژانس اطلاعات مرکزی ایالات متحده (سیا) برای ترور او جان سالم به در برد و منابع کوبایی این عدد را چندصدبار عنوان کرده‌اند. آمریکا در سال ۱۹۶۱ برای سرنگونی دولت او به خلیج خوک‌ها در کوبا حمله کرد، اما ناموفق ماند.
کاسترو در جنگ سرد به شخصیتی مهم علیه آمریکا بدل شد. به‌خصوص طرح استقرار پایگاه موشکی شوروی در این کشور در سال ۱۹۶۲ به تنشی ۱۳ روزه با آمریکا انجامید که جهان هرگز تا آن حد به جنگ اتمی تمام‌عیار نزدیک نشده بود. پس از آن کوبا دهه‌ها با تحریم آمریکا روبرو بود.
تنها سال پیش بود که آمریکا و کوبا روابط خود را رسماً از سر گرفتند. حتی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از این در سال جاری به کوبا سفر کرد.
شادی کوبایی‌های آمریکا
در همین حال، شبکه‌های خبری از شادی کوبایی‌های ساکن شهر میامی آمریکا در ایالت فلوریدا، شهری با بزرگترین جمعیت آمریکایی‌ـ‌کوبایی‌ها خبر می‌دهند. این کوبایی‌ها عموماً به علت مخالفت با نظام کمونیستی کشور خود، یا برای یافتن فرصت‌های شغلی و اقتصادی به آمریکا آمده‌اند. سیا در عملیات «خلیج خوک‌ها» از مخالفان کوبایی کاسترو برای حمله به این کشور استفاده کرد.
اگرچه کاسترو به دلیل سیستم تک‌حزبی سیاسی در این کشور و محدودیت‌های آزادی بیان بارها تحت انتقاد قرار گرفت، اما انقلاب کوبا و نوشته‌ها و سخنرانی‌های او در زمان حکومتش تأثیر بسیاری بر برخی گروه‌ها و سازمان‌های چپ داشت. او رابطه نزدیکی با برخی نویسندگان و روشنفکران چپ آمریکای لاتین داشت.
کاسترو در آخرین سال‌های عمرش دیگر مقامی در قدرت نداشت و به نوشتن ستون در روزنامه‌ها مشغول بود و به دیدارهای رسمی با سران دیگر کشورها ادامه می‌داد. با این حال، هنوز او را «فرمانده کل انقلاب کوبا» خطاب می‌کردند.
به همین دلیل پیام رائول کاسترو در مرگ برادرش چنین بود: «فرمانده کل انقلاب کوبا ساعت ۲۲ و ۲۹ دقیقه امشب (۳:۲۹ دقیقه صبح شنبه به وقت گرینویچ) جان سپرد.»
