آشنایی با هیئت اداره مدارس
آرش عزیزی
اگر میزان آشنایی با و مشارکت در انتخابات شهرداری به طور کلی پایین است، وقتی نوبت انتخاب نمایندگان در «هیئت اداره مدارس»(School Boards) می‌رسد، این میزان حتی پایین‌تر است. تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از مردم تورنتو اصلاً نمی‌دانند این هیئت‌ها چه هستند و چه می‌کنند و نماینده آن‌ها در آن‌جا کیست.
این جای تعجب و افسوس بسیار است چرا که همه ما می‌دانیم کمتر چیزی به اهمیت نگهداری از فرزندان‌مان است و مدارس نقش مهمی در این میان بازی می‌کنند.
در سیستم کانادا، آموزش و پرورش از وظایف دولت استانی است، یعنی دولت استانی، وزارتخانه‌ای دارد به نام «وزارت آموزش و پرورش» که اصول کلی را در این زمینه تعیین می‌کند. در حال حاضر در دولت لیبرال دالتون مک‌گینتی، لئونا دامبروسکی، نماینده پرنس ادوارد- هاستینگز، وزیر آموزش و پرورش است.
اما هر شهر یا منطقه در ضمن شورایی به نام «هیئت اداره مدارس»دارد که به امور مخصوص مدارس شهر، مثل انتصاب مدیران مدارس و امثالهم، می‌پردازد.
در تورنتو چهار نوع مدرسه دولتی وجود دارد که هر یک «هیئت اداره» مخصوص خود را دارند:
ـ هیئت اداره مدارس تورنتو (که مخصوص مدارس انگلیسی‌زبان است)
ـ هیئت اداره مدارس فرانسوی مرکز جنوب غرب انتاریو (که تورنتو بخشی از آن است)
ـ هیئت اداره مدارس کاتولیک تورنتو
ـ هیئت اداره مدارس فرانسوی کاتولیک جنوبی مرکزی انتاریو (که تورنتو بخشی از آن است)
از آخری‌ها شروع می‌کنیم.
از نظر حامیان اصل جدایی آموزش و پرورش از مذاهب، از جمله هفته‌نامه شهروند، جای تاسف بسیار است که در استان ما، انتاریو، همچنان مدارسی هستند که با پول تمام مردم اداره می‌شوند، اما با موازین مذهب کاتولیک رومیِ دینِ مسیحیت و تحت نفوذ کلیسا اداره می‌شوند. این موضوع باعث جنجال‌های بسیار بوده است و حتی سازمان ملل متحد دو بار از انتاریو به این خاطر انتقاد کرده است. حامیان نظام کنونی به این اشاره می‌کنند که از زمان تاسیس کانادا، کاتولیک‌ها مدارس عمومی مجزای خود را داشته‌اند و «قانون اساسی سال ۱۸۶۷» این حق را برای آن‌ها محفوظ می‌دارد. سکولارها در مقابل خواهان اصلاح قانون اساسی در این زمینه هستند، اما مساله مدارس مجزا از آن مسائل حساسی است که متاسفانه کمتر سیاستمداری جرأت پرداختن به آن‌را دارد.
با این حال مخالفت سازمان‌یافته با این نظام کم نبوده است.
عملا دو نوع مخالفت با این نظام داشته‌ایم، یکی کسانی که خواهان گسترش نظام به تمام مذاهب، یعنی تشکیل مدارس دولتی مخصوص تمام مذاهب، هستند و دیگری کسانی که خواهان یک نظام سکولار برای همه بدون حمایت دولت از مدارس مذهبی هستند.
در انتخابات استانی سال ۲۰۰۷ جان توری، رهبر حزب محافظه‌کار، این موضوع را به موضوع اصلی انتخابات بدل کرد، البته درست از نقطه مقابل سکولاریسم. توری خواهان تاسیس مدارس مذهبی دولتی برای اسلام، یهودیت و تمام سایر مذاهب بود. مساجد و کنیسه‌هایی مهمی پشت طرح توری قرار داشتند. در مقابل اما حزب لیبرال به رهبری مک‌گینتی (که پیروز آن انتخابات شد) و حزب نیودموکرات به رهبری هوارد همپتون به جای این‌که از فرصت باز شدن بحث استفاده کرده و خواهان مدارس سکولار برای همه بشوند، از نظام موجود حمایت کردند. در آن انتخابات تنها حزبی که خواهان پایان تمام مدارس مذهبی دولتی (یعنی اعمال اصل عدم حمایت مالی دولت از مدارس مذهبی) بود، حزب سبز به رهبری فرانک ده جونگ بود که توفیقی نیافت.
در حال حاضر این موضوع همچنان موضوعی حساس است. هما ارجمند، فعال ایرانی ـ کانادایی کمونیست و سکولار، از جمله کسانی است که در انتخابات مذکور علیه طرح توری فعالیت می‌کرد و از آن پس نیز به کارزار خود برای مدارس سکولار ادامه داده است. بسیاری از اعضا و فعالان حزب نیودموکرات (ان.دی.پی) خواهان لغو نظام کنونی و برقراری نظامی سکولار برای مدارس هستند از جمله مایکل پرو، نماینده «بیچز ـ ایست یورکِ» تورنتو. اما آندریا هروات، رهبر کنونی حزب، با ادامه سیاست قبلی هرگونه بحث در این مورد را مسکوت می‌گذارد و حتی وقتی گروهی درون ان.دی.پی اندکی پیش می‌خواست کنفرانسی در این مورد برگزار کند، هروات حضور مایکل پرو و سایر نمایندگان حزب در مجلس در این کنفرانس را ممنوع کرد (این ستون‌نویس استانی روزنامه تورنتو استار بود که از این دستور مخفی هروات پرده برداشت).
به هرحال سیستم کنونی ادامه دارد و تمام رای‌دهندگان می‌توانند به نمایندگان خود در هیئت اداره مدارس کاتولیک تورنتو و به نمایندگان تورنتو در هیئت اداره مدارس فرانسوی کاتولیک جنوبی مرکزی انتاریو رای دهند.
اما اداره بخش اعظم مدارس تورنتو که انگلیسی‌زبان و غیرمذهبی هستند به دست «هیئت اداره مدارس تورنتو» است که نشان آن را که سیب نصفه‌ی سبزرنگی است حتما دیده‌اید. اتفاقا دفتر مرکزی این اداره در میدان مل لستمن، مرکز محلات ایرانی‌نشین شمال شهر، بنا شده است.
این هیئت بر کار ۴۵۱ مدرسه ابتدایی، ۱۰۲ دبیرستان و ۵ مدرسه مخصوص بزرگسالان نظارت می‌کند و بودجه سالیانه آن به ۲۵۴۳/۸ میلیون دلار بالغ می‌شود. ۱۸۸۳۰۴ دانش‌آموز ابتدایی، ۸۷۲۷۳ دانش‌آموز دبیرستانی و ۱۴ هزار دانش‌آموز بزرگسال در این مدارس درس می‌خوانند.
تعداد نمایندگان هیئت اداره مدارس تورنتو نیمی از تعداد اعضای شورای شهر و مطابق با تعداد نمایندگان شهر ما در مجالس استانی و فدرال است. یعنی کل تورنتو به ۲۲ منطقه تقسیم می‌شود و هر منطقه یک نماینده به هیئت اداره مدارس می‌فرستد. اگر در تورنتو زندگی می‌کنید در روز ۲۵ اکتبر علاوه بر انتخاب شهردار و نماینده خود در شورای شهر باید به نماینده خود در چهار هیئت اداره مدارس نیز رای دهید.
حومه‌های تورنتو
شهرهای حومه تورنتو نیز قاعدتاً هیئت اداره مدارس خود را دارند. البته در مورد مدارس فرانسوی، چه عمومی و چه کاتولیک، نمایندگان تمام شهرهای تشکیل‌دهنده تورنتوی بزرگ نیز جزئی از همان نهادهای منطقه‌ای هستند که در بالا نام بردیم.
اما برای مدارس انگلیسی‌زبان عمومی و کاتولیک، هر منطقه هیئت‌های خود را دارد.
مثلا منطقه یورک، هیئت اداره مدارس منطقه یورک (و نهادی متناظر برای مدارس کاتولیک) دارد. این نهاد (YRDSB) در حال حاضر بیش از ۱۱۵ هزار دانش‌آموز دارد و از همه مناطق دیگر رشدی سریع‌تر دارد. این هیئت شامل ۱۲ عضو می‌شود که نمایندگان مناطق مختلف آن‌ها را انتخاب می‌کنند. ساختمان مرکزی این اداره در شهرِ آرورا واقع شده است.
مناطق دورهام (شامل ویتبی، آژاکس، پیکرینگ و …) و پیل (شامل میسیساگا) نیز نهادهایی مشابه دارند که می‌توانید نماینده خود را در آن‌ها انتخاب کنید.
