شهروند ۱۱۷۸
مصرف هفته ای ۷ عدد تخم مرغ امکان بروز بیماری قند را ۲۳ درصد افزایش میدهد
در یک مطالعه جدید توسط پژوهشگران دانشگاه هاروارد در بوستون نشان می دهد که خوردن حدود ۷ تخم مرغ در هفته نه تنها امکان بروز بیماری قند را افزایش می دهد، بلکه شخص را در معرض خطر مرگ قرار می دهد. در این بررسی ۲۱ هزار نفر شرکت کرده اند و همگی به مدت ۲۰ سال پیگیری شده اند و روش زندگی و عادت غذایی افراد تحت بررسی در طول پژوهش به دقت مطالعه و تجزیه و تحلیل شده است. باید اضافه کرد که همه شرکت کنندگان این بررسی را پزشکان مرد تشکیل داده و هر ساله از آنها آزمایش خون و معاینات پزشکی به عمل آمده است.
جالب اینکه مصرف تخم مرغ در این افراد رابطه ای با بیماری های قلبی و سکته مغزی نداشته، ولی به طور کلی مصرف حداقل ۷ عدد تخم مرغ در هفته امکان بروز دیابت یا بیماری قند را تا ۲۳ درصد افزایش داده و میزان مرگ و میر را به طور کلی بالا برده است، مخصوصا در آنهایی که قبلا به بیماری قند دچار بوده و تخم مرغ هم مصرف می کردند.
بیماریهای قلبی اولین رقم مرگ و میر را در کشورهای صنعتی به خود اختصاص می دهند و یکی از علل مهم آن بالا بردن کلسترول بد خون است. این بررسی نشان می دهد افرادی که آمادگی ابتلا به بیماری قند را دارند و یا به این بیماری مبتلا هستند باید از مصرف زیاد تخم مرغ دوری کنند.
یک عدد تخم مرغ حدود ۲۰۰ میلی گرم کلسترول دارد در حالی که کلسترول مورد نیاز روزانه بدن انسان حدود ۳۰۰ میلی گرم است. مسلما مقدار زیادی کلسترول هم از طریق مصرف غذاهای دیگر در روز به بدن می رسد و سبب بالا رفتن کلسترول در خون خواهد شد. پژوهشگران این بررسی معتقدند که کلسترول تخم مرغ بروز بیماری قند را تسریع کرده و در مراحل بعدی عملکرد متفاوتی در بدن افراد مبتلا به بیماری قند دارد.
چاقی و سرطان پانکراس یا لوزالمعده
سرطان پانکراس یکی از بدترین انواع سرطان است که انسان را در میانسالی و بزرگسالی گرفتار می کند و هنوز درمان موثری برایش پیدا نشده است. گروه تحقیقاتی ما در دانشگاه مونتریال چند سال قبل با مطالعه روش زندگی و تغذیه گروهی از افرادی که به سرطان لوزالمعده دچار بودند با مقایسه آن با افراد سالم معلوم ساخت که مصرف سیگار یکی از علل مهم بروز این سرطان است که با روش زندگی رابطه دارد. از نظر عادات غذایی در این مطالعه علمی که حدود ۸ سال به طول انجامید معلوم شد که خوردن چربی حیوانی مخصوصا کلسترول، عادت به خوردن نمک زیاد و همچنین مصرف گوشت های دودی امکان بروز این سرطان را چند برابر می کند. در عوض خوردن سبزی و میوه و غذاهای تازه (دوری از مصرف کنسرو و کمپوت و غذاهای از پیش تهیه شده) غذاهایی که حاوی مقدار زیادی ویتامین C است و محصولات گوجه فرنگی (لیکوپن) از بروز این بیماری جلوگیری می کند. در همین بررسی بود که نقش قهوه، مخصوصا قهوه کافئین دار، اگر به همراه مقداری غذا مصرف شود، در جلوگیری از سرطان پانکراس معلوم شد. پس از انتشار نتایج بررسی مورد بحث مطالعات دیگری در دنیا در جریان داشته و دارد که خبرهای جدیدی در مورد رابطه روش های زندگی و تغذیه و محیط زیست به همراه دارد. مثلا یک بررسی جدید توسط پژوهشگران انستیتو سرطان آمریکا ثابت می کند که افراد چاق بیشتر از افراد معمولی در معرض بروز سرطان پانکراس قرار دارند. در این بررسی که بیشتر از ۳۰۰ هزار نفر شرکت کرده و پنج سال پیگیری شده اند حدود ۶۵۴ نفر به سرطان پانکراس دچار شده اند. نکته مهم اینکه ۴۵ درصد این افراد وزنی غیرعادی داشتند و به نوعی عارضه چاقی دچار بودند که به وضوح رابطه این عارضه را با بروز این سرطان کشنده و خطرناک روشن می سازد.
گاز Radon قاتل ساکت و ناشناس
گاز Radon گازی است بی رنگ و بی بو که از زیر زمین و از طریق شکاف های سطحی در محیط آزاد می شود ولی در منازل به علت بسته بودن محیط اگر این گاز وجود داشته باشد به تدریج ساکنان این گونه خانه ها را که گاز رادن به طریقی از زمین آن خارج می شود، به بیماری های مختلف مانند بیماریهای ریوی و سرطان، دچار می کند. در حال حاضر در بعضی از ایالات آمریکا و کانادا قبل از ساختن خانه باید امکان آلوده بودن محیط به گاز رادن را آزمایش کنند و اگر مقدار آن بیش از حد طبیعی است اجازه ساختمان داده نخواهد شد.
این گاز به طور طبیعی از عمق زمین به فضا راه می یابد و به آن گاز رادیو اکتیو نیز می گویند که فقط در آمریکا هر ساله سبب مرگ و میر ۲۱ هزار نفر می شود. همانطوری که اشاره شد به علت بی رنگ و بویی این گاز تشخیص وجودش در خانه به طور معمولی ممکن نخواهد بود، در حالی که ردیاب مخصوصی وجود دارد که می توان وجود مقدار گاز رادن را در محیط خانه و کار ثبت و اندازه گیری کرد. این گاز در معادن زیر زمین فراوان است و به همین دلیل افرادی که در اینگونه معادن و به مدت طولانی کار می کنند در نهایت دچار سرطان ریه می شوند، مخصوصا اگر این افراد به سیگار نیز اعتیاد داشته باشند.
سازمان بهداشت جهانی تخمین می زند که ۱۵ درصد سرطان ریه در سراسر دنیا به خاطر گاز رادن است و این رقم ممکن است بیشتر در افراد غیر سیگاری بروز نماید و باعث تعجب آنها شود که علت اصلی سرطان ریه سیگار است و شخص غیرسیگاری نباید به سرطان ریه دچار گردد.
طبق آمار موجود یک ساختمان از ۱۵ ساختمان مسکونی و محل کار در آمریکا به گاز رادن آلوده است و این آلودگی بیشتر در طبقات پایین و زیرزمین های ساختمانها دیده می شود.
پژوهشگران توصیه می کنند که هر منزل باید توسط ماموران مخصوص کشف و اندازه گیری گاز رادن بررسی شود و اگر شکافهایی در زیرزمین یا بنیاد ساختمانها وجود دارد به دقت گرفته شود.
افرادی که در زیرزمین ساختمانها و یا طبقه اول آن زندگی می کنند باید مرتبا هوای داخلی محل سکونت را به هر صورتی تهویه نمایند و پنجره ها را باز نگه دارند تا گاز موردبحث در داخل منزل محبوس نشود و سبب بروز ناهنجاریهایی نگردد.
تنفس گاز رادن به سلولهای ریه صدمه زده و بر روی DNA آن اثر نامطلوب خواهد گذاشت و در نتیجه سبب سرطان ریه می شود. در حال حاضر ردیاب هایی در بازار وجود دارند و وزارت بهداری کانادا نیز به رایگان آن را در اختیار مردم قرار می دهد تا با نصب آن در منازل وجود و میزان گاز رادن را برآورد کنند و این در حقیقت لازمه سلامتی و بهزیستی افراد خانواده هایی است که در منازل مشکوک به وجود رادن زندگی می کنند.
کم خونی و بروز مجدد سرطان سینه
خانم هایی که به سرطان سینه دچار بوده و یا هستند باید توجه داشته باشند که کم خونی در آنها ممکن است سبب بروز مجدد این بیماری شود. اصولا درمانهای سرطان عارضه کم خونی را به وجود می آورد. در یک بررسی علمی بر روی ۴۲۴ نفر از خانمهایی که سن آنها کمتر از ۵۰ سال بوده و به سرطان سینه دچار شده اند معلوم کرده که شیمی درمانی و رادیوتراپی سرطان سینه نوعی کم خونی در آنها به وجود می آورد که اگر درمان نشود و پیگیری نگردد امکان بروز مجدد این سرطان را فراهم می آورد. در این بررسی که ۲۰ درصد به عارضه کم خونی دچار گردیده بودند پس از حدود پنج سال مجددا به سرطان سینه دچار شده اند. در این صورت توصیه می شود که افراد مبتلا به هر نوع سرطان، مخصوصا سرطان سینه پس از شیمی درمانی و رادیوتراپی که به عارضه کم خونی دچار می شوند، در درمان آن با مشورت پزشک اقدام کنند و از بروز مجدد سرطان جلوگیری نمایند.
سئوالات خوانندگان صفحه تغدیه و بهداشت خانواده
پرسش: آیا استفاده از سینه بند (Bras) سبب ازدیاد بروز سرطان سینه می شود؟
پاسخ: چندین بررسی علمی امکان رابطه استفاده سینه بند (Bras) و سرطان سینه را مطرح می کنند. در یک مطالعه پزشکی از دو هزار نفر از خانمهایی که به سرطان سینه دچار بودند و دو هزار نفر از خانم های سالم از نظر روش زندگی، تغذیه و طرز لباس پوشیدن، پرسش های زیادی در مورد پوشیدن سینه بند به عمل آمده. این نتیجه حاصل گردیده که خانمهایی که روزی ۱۲ تا ۲۴ ساعت سینه بند می پوشند امکان بروز سرطان سینه در آنها بی اندازه بالا است و این ممکن است به خاطر فشار و صدمه زدن به بافت های سینه و یا عوامل دیگر باشد. روی هم رفته در خانم هایی که سینه بند نمی پوشند مثلا خانمهای کشورهای جهان سوم و در حال رشد میزان بروز این سرطان کمتر است که مسلما بسیاری از روشهای زندگی، تغذیه، محیط زیست و غیره نیز در این میان نقش دارند.
گروهی از پژوهشگران معتقدند که بستن سینه ها مانع جریان خون و لنف در بافت های سینه می شود و حاصل متابولیسم بافتهای سینه مدتها در آن باقی می ماند که خود ممکن است زمینه را برای بروز سرطان آماده کند.
بعضی از سینه بندها حاوی مقدار زیادی مواد شیمیایی و ترکیباتی هستند که تماس آنها با پوست بدن مشکلاتی را به وجود می آورد. افرادی که در این زمینه تحقیق می کنند باور دارند که بهتر است سینه بند استفاده نشود و اگر شخصی مجبور به استفاده از آن است باید سعی شود در مدت طولانی از آن استفاده نکند و سینه بند خوب هرگز نباید اثر ظاهری روی پوست سینه ها باقی گذاشته و سبب تغییر شکل ظاهری آنها شود.
در این صورت برای سلامتی سینه ها و دوری از بروز عوارض، مانند سرطان سینه بهتر است کمتر از سینه بند استفاده شود و اگر مجبور به استفاده از آن شدید راحت ترین و ساده ترین نوع آن را انتخاب کنید.
اخبار کوتاه پزشکی
ـ با آزمایش موی سر می توان وجود سرطان سینه را در شخص تشخیص داد. در یک بررسی جالب بر روی موی سر ۱۳ بیمار مبتلا به سرطان سینه و ۲۰ نفر از خانمهای سالم وجود سرطان در بیماران تایید گردید. در این بررسی پژوهشگران در موقع آزمایش موی سر افراد مورد بحث اطلاعی نداشتند که چه کسی به سرطان سینه دچار است. با تکمیل شدن این روش ساده می توان سرطان سینه و شاید دیگر سرطانها را به سادگی و سریع تشخیص داد.
ـ در یکی از تحقیقات علمی بر روی موش های آزمایشگاهی معلوم شد که ورزش از بروز سنگ کیسه صفرا جلوگیری می کند. پژوهشگران این بررسی معتقدند که رابطه ورزش و پیشگیری سنگ کیسه صفرا در انسان هم صادق خواهد بود و می تواند از به وجود آمدن سنگ در کیسه صفرا جلوگیری کند.
ـ کمترین عارضه یا ناهنجاری در کلیه ها می تواند سبب بالا رفتن فشار خون شده و در نهایت به قلب و عروق صدمه زند. در یک بررسی بر روی حدود سه هزار نفر، معلوم گردید که افرادی که حتی به عارضه کوچکی، مانند التهاب و یا سنگ کلیه دچار می شوند بلافاصله میزان فشار خونشان افزایش می یابد و ۲۰ درصد افرادی که فشار خون دارند به نوعی عارضه کلیه دچار هستند.
* دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه و استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی و کارشناس سازمان بهداشت جهانی است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com
