ترجمهی حمید پرنیان
شهرِ ما دارد تبدیل به یک شهرِ جشنوارهای میشود؛ جشنوارهی بینالمللی فیلم تورنتو (TIFF)، هاتداکس، لومیناتو، نوت بلانش، نورث بای نورث ایست (NXNE)، و وقتی پای صحبتِ هنر و فرهنگ میشود به نظر میرسد که ما برایاش جشنواره داریم.
گرچه تورنتو خودش را شهرِ فیلم و سینما میداند و با کمپینِ «۴۴۷۹ تورنتو» قدمهایی هم در زمینهی موسیقی برداشته، اما تئاتر و اجراگری هم در اینجا رونق گرفته است.
گذشته از جشنوارهی «Fringe»، تورنتو خانهای برای جشنوارهی تئاتر «SummerWorks» است.
این جشنواره در ۱۹۹۱ و با همکاری جمعی از دوستانی شروع شد که علاقمند بودند فضاهای جدیدی ایجاد کنند تا به شرکتهای نوظهورِ تئاتر کمک کنند که کارهایشان را روی صحنه ببرند. این جشنواره در سال ۲۰۰۰ و با مدیریت فرانکو بونی، سیستمِ لاتاریگونهاش را کنار گذاشت و رویهی انتخابِ هیاتِ داوران را در پیش گرفت.
مایکل رابنفلد از سال ۲۰۰۸ تاکنون، تهیهکنندهی هنریِ جشنواره بوده، و سعی کرده با واردکردن مولفههای هنرهای نمایشی از جمله موسیقی، دامنهی این جشنواره را گسترش دهد.
وقتی از رابنفلد میپرسم که چه مقایسهای بین «SummerWorks» و «Fringe» دارد، توضیح میدهد «جشنوارهای مثل Fringe یک لاتاری است، شما هرگز نمیدانید که چه چیزی نصیبتان میشود».
«در Summer Works اما کلِ جشنواره را هیاتِ داوران زیر نظر دارد. همهی کارها نظارت و ارزشیابی میشود. ما ماهها وقت صرف کردیم و ۲۰۰ تقاضا را بررسی کردیم. دنبال کارهایی میگشتیم که نظامِ فکریِ معاصرِ ما را به چالش بکشد، کارهایی که جهانِ زیستِ ما را به پرسش بگیرد، کارهایی که سعی میکنند خلاقانه باشند».
رابنفلد دربارهی گذار از یک جشنوارهی منحصرا تئاتری به یک جشنوارهی هنرهای نمایشی حرف میزند و میگوید «امسال خیلی از کارها بینارشتهای است، خیلی از کارها را حتی نمیتوان تئاتر نامید. ما جشنواره را از یک جشنوارهی تئاتر به یک جشنوارهی هنرهای نمایشی تغییر دادیم. این جشنواره در ابتدا به عنوان جشنوارهی تئاتری شروع به کار کرد، و خیلی از افرادی که فکر میکردند این جشنواره جای آنهاست، در واقع بیرون از این جشنواره قرار میگرفتند. حالا اما SummerWorks داستانخوانی دارد، رقص دارد، و مجموعهی موسیقی».
رابنفلد میگوید SummerWorks یکی از متنوعترین جشنوارههای کشور است که هنرمندانی از جوامع مختلفِ کانادا در آن حضور دارند.
«میتوانم بگویم که SummerWorks نمایندهی واقعیِ تئاترِ مستقل است، آثار زیادی از هنرمندان ۲۰ تا ۴۰ ساله وجود دارد که ضرورتا در شرکتهای مرسوم کار نمیکنند، و آثاری که تولید میکنند از شرکتهای مرسوم نمایندگی نمیکند. اجراهایی وجود دارد که نهادهای دیگری از الان تا پنج تا ده سال دیگر قرار است رویشان برنامهریزی کنند، این کارها جریانهای مختلفی را نمایندگی میکنند که سر و کلهشان تازه پیدا شده و شاید هنوز خیلی در فرهنگِ عامه شناخته نشدهاند».
تهرانتو در سامر- ورکس
برای مخاطبانِ تهرانتویی، امسال جشنوارهی SummerWorks دو نمایش داشت که بازیگرانِ جوانِ ایرانی در آن ایفای نقش میکنند.
بهاره یراقی که مخاطبانِ تهرانتو او را در نمایش «حلاج» (سهیل پارسا) و همچنین در نمایش «Bea» دیدهاند، در نمایش «من خیلی دور هستم» (Pressgang Theatre) ایفای نقش میکند که در ۸ آگوست و در Scotiabank Studio Theatre به روی صحنه رفت.
یراقی از رابطهاش با SummerWorks میگوید «اگرچه اولینبار است که در SummerWorks حضور مییابم، اما رابطهام با این جشنواره به چند تابستان قبلتر میرسد، یعنی وقتی در برنامهی Leadership Intensive این جشنواره مشارکت داشتم. برنامهی فوقالعادهای بود که همهی هنرمندانِ تازهکار باید در آن شرکت کنند چون به شما یاد میدهد که چهطور کارتان را تولید کنید و با سازمانهای هنریِ بزرگتر ارتباط بگیرید».
«حضور در نمایش «من خیلی دور هستم» نسبت به کارهای دیگری که در آنها حضور داشتم، بسیار متفاوت است. تولید این کار خیلی انتزاعی است و نمایشنامهی غیرخطی دارد. یک نمایشِ چندرسانهای است که ویدئو و موزیک و اجراهای روی صحنه هم دارد».
«این نمایش حولِ مجموعهای از صحنهها میچرخد که تجربهی فقدان و بخصوص فقدانِ روانزخمیِ پدر را میکاوند. لحن و آهنگِ این صحنهها عوض میشود تا مخاطب بتواند ببیند که چهطور این تغییرها بر آنها تاثیر میگذارد، و خودشان را در چنین سناریوهایی ببینند. ما بیشتر داریم پرسش طرح میکنیم تا پاسخ».
علی مؤمن، جوانِ دیگری است که استعدادِ نمایشی دارد و اخیرا در نمایش «بادبادکباز» (Theatre Calgary) و «بازجویی» (سهیل پارسا) حضور داشته. از دیگر نقشهای فیلم و تلویزیون وی میتوان به «پروژهی حیوانی» اشاره کرد که بخشی از جشنوارهی TIFF ۲۰۱۳ خواهد بود. وی در جشنوارهی SummerWorks با نمایش «تاریخِ تابستان» روی صحنه آمد.
مومن میگوید «تاریخ تابستان» نمایش موزیکال جدید و زیبایی است که دربارهی تاریخِ Fire Island است. بازیگران گروه بسیار فوقالعاده هستند. این اثر جایزه برده است و موزیکاش بسیار عالی است. به این اثر و برای هدفی که بهخاطرش ایستاده و میجنگد، خیلی افتخار میکنم».
«تاریخ تابستان» فقط یک شب و آن هم در ۱۰ آگوست ساعت ۷:۳۰ بعد از ظهر در Great Hall روی صحنه رفت.
برگزیدههای تهیهکنندهی هنری
از مایکل رابنفلد، تهیهکنندهی هنریِ SummerWorks میخواهیم برخی کارهای «باید دید» امسال را برایمان فهرست کند، او هم اینها را ذکر کرد:
Schutzen: اولین اجرای امریکای شمالی این اثر خیرهکنندهای که دربارهی جنگ است و در Scotiabank Studio Theatreبه روی صحنه خواهد رفت. اولین اجرایاش در برلین بوده.
۷ چیز مهم: اثر یک شرکتِ تئاترِ مونترآل است در Theatre Passe Muraille Mainspace
i Show: اثری از Factory Theatre Mainspace
آخرین سرزمین وحشی: Theatre Centre Pop-Up
سلام برای احمقها: نمایشی است از کشور انگلستان که هیچ اجرایی ندارد و مخاطبان جفتجفت و در گروههای غریبه به خیابانِ ۶۰ رایرسون فرستاده میشوند.
برای اطلاعات بیشتر دربارهی SummerWorks به این نشانی بروید: