شهروند ـ فرح طاهری: سه شنبه ۱۸ آگوست ۲۰۱۵ در یکی از سالن های هارت هاوس دانشگاه تورنتو، صادق صبا، مدیر بی بی سی فارسی، با جمعی از ایرانیان تورنتو از بی بی سی فارسی و رویه هایش گفت.
صادق صبا که به دعوت جشنواره تیرگان در تورنتو به سر می برد، از این فرصت برای دیدار با هموطنانش در تورنتو استفاده کرد و در جلسه ای دو ساعته به پرسش های آنان پاسخ داد.
محمد تاج دولتی، روزنامه نگار شناخته شده ی ساکن تورنتو اداره ی جلسه را برعهده داشت.
محمد تاج دولتی
او گفت: برای ما ایرانی ها، بخشی از تاریخ معاصر کشورمان در هفتاد و پنج سال گذشته، آمیخته و درگیر با فعالیت بنگاه سخن پراکنی بریتانیا، رادیو و در سال های اخیر تلویزیون فارسی بی بی سی بوده است.
رادیوی فارسی بی بی سی که در سال ۱۹۴۰ تأسیس شده، به گفته ی تاج دولتی در مقاطع حساس تاریخی ایران از جمله انقلاب سال ۵۷ نقشی موثر ایفا کرده است.
تاج دولتی با اشاره به موافقت ها و مخالفت های مخاطبان با بی بی سی، این پرسش را مطرح کرد که آیا رادیو ـ تلویزیون بی بی سی فارسی با توجه به معیارهای موجود و شناخته شده ی رسانه های جدی و حرفه ای در دنیا، وظیفه ی خودش را در حد ممکن منصفانه انجام داده و می دهد، یا نه؟
تاج دولتی سپس سخنران را معرفی کرد: صادق صبا دانش آموخته رشته حقوق و علوم سیاسی از دانشگاه تهران و مدرسه علوم اقتصادی لندن. در سال ۱۹۹۰ به عنوان تهیه کننده به بخش فارسی شبکه ی بی بی سی پیوست و در ژانویه ۲۰۰۹ سرپرستی و مدیریت تلویزیون فارسی بی بی سی را برعهده گرفت.
صادق صبا از حاضران و از تیرگان برای فرصتی که برایش فراهم کرده، تشکر کرد و گفت بیشتر آمده تا پاسخگوی سئوالات باشد و “به قول امروزی ها شفاف سازی کند”.
مدیر بی بی سی فارسی، روند کارشان را شرح داد. این تشکیلات با کادر فنی حدود ۲۰۰ همکار دارد. هشت ساعت تلویزیون در روز و هشت ساعت تکرار آن، یک ساعت رادیو در صبح ها، و وبسایت ۲۴ ساعته از لندن و واشنگتن به روز می شود.
صادق صبا مدیر بی بی سی فارسی
کل بی بی سی بودجه اش سه میلیارد پاند است و از این مقدار ۱۹ میلیون پوند به بی بی سی فارسی تعلق دارد. بودجه بی بی سی از لایسنس فی (یعنی هر کسی در خانه دستگاه تلویزیون دارد حدود ۱۵۰ پوند در سال پرداخت می کنند) تأمین می شود.
سیاست رسانه ای بی بی سی اولین بار حدود پنجاه سال پیش مدون شد که اصول رسانه ای و راهنمای ادیتوریال بی بی سی در آن است. این اصول هر پنج سال بازنگری می شود و چند ماه پیش تازه ترین آن منتشر شده که کتابچه ای حدود دویست صفحه است.
به گفته ی صادق صبا، هر کس با هر دیدگاهی، چه چپ و چه راست وقتی وارد بی بی سی می شود، باید براساس همان دفترچه راهنما عمل کند.
مدیر بی بی سی گفت، اصول کار ما در بی بی سی بیطرفی، انصاف و دقت است، اما همیشه بحث هست. اتاق خبر بی بی سی هر روز ده صبح جلسه است تا خبرهایی را که سردبیر روز انتخاب کرده مطرح شود و نظر بدهند، اما ارزیابی از کار روز قبل هم می شود. ما خودمان هم نمی توانیم صددرصد بیطرفی و انصاف و دقت را رعایت کنیم و من خودم چند بار صراحتا در مورد اشتباهات عذرخواهی کرده ام.
صادق صبا گفت: بعضی ها انتظار دارند که بی بی سی فارسی یک رسانه ی مخالف جمهوری اسلامی باشد و موقعی که این انتظار برآورده نمی شود طبیعتا به ما اتهام می زنند. من پاسخم به آن دوستان این است که بی بی سی فارسی نمی تواند طرفدار یا مخالفت حکومتی باشد. وظیفه اش این است که واقعیت ها را طوری که اتفاق می افتند گزارش کند. اگر ما کارمان را درست و با دقت انجام دهیم، دیگر لازم نیست که بگوییم رژیم جنایتکار یا گروه تروریستی، بهتر است که ما واقعیت ها را بگوییم.
اگر از ما ایراد بگیرند که موارد بسیاری از نقض حقوق بشر در ایران است که شما نادیده می گیرید، انتقاد بسیار بجایی ست و من می پذیرم و سعی می کنیم اصلاح کنیم.
صادق صبا گفت، یکی از مهمترین چیزهایی که باید همیشه توضیح بدهم این است که می گویند چرا بی بی سی مخالفت می کند، یا موافقت می کند با دولت ایران، از آن طرف هم دولت ایران
جلسه گفت و شنید با مدیر بی بی سی در دانشگاه تورنتو
ما را متهم می کند که سرسپرده ی دولت بریتانیا هستیم و جدیدا هم می گوید شیطان پرست هستیم.
او افزود، به عنوان مدیر بی بی سی به من این حق را بدهید که از کارمان دفاع بکنم. ظرف این شش سالی که تلویزیون بی بی سی فارسی آمده برای اولین بار ایرانی ها مواجه شده اند با یک رسانه ی حرفه ای و یک کادر ژورنالیستی حرفه ای و آموزش دیده و یک آلترناتیو خبری را برده اند به خانه ها و این برای دولتی که می خواهد کنترل خبری و ایدئولوژیک داشته باشد، مشکل ساز است. ما در یک اتاق تاریک چراغی روشن کردیم. بی بی سی فارسی استانداردی را گذاشته که به نظر من هر رسانه ی فارسی زبانی که بخواهد کار جدیدی کند، حداقل باید مثل بی بی سی باشد. علت اینکه ما می توانیم چنین کاری کنیم به خاطر سابقه ی خود بی بی سی است که ۹۰ سال سابقه دارد و ما بخشی از آن تشکیلات هستیم. دائما با مدیران بقیه بخش ها در ارتباط هستیم. ما ایران و افغانستان و تاجیکستان را پوشش می دهیم.
صادق صبا، به اتهامات و آزار و اذیت خانواده های کارکنان بی بی سی توسط جمهوری اسلامی اشاره کرد و به نقش دیگری که تلویزیون بی بی سی فارسی ایفا کرده پرداخت و گفت، دیگر هر تلویزیونی که بخواهد راه بیفتد سعی می کند از بی بی سی یاد بگیرد و این تحول مهمی ست برای ایران. حتی در ایران در برنامه هایی از تلویزیون بی بی سی تقلید می کنند.
پس از سخنان صادق صبا، بخش پرسش و پاسخ برگزار شد.
در پاسخ به پرسش اینکه چرا در برنامه های بی بی سی از یک طیف خاص مثل اصلاح طلب ها بیشتر کارشناس دعوت می شود، صادق صبا گفت: معیار ما برای دعوت نه اصلاح طلب بودن شخص بلکه مطلع بودن و دنبال کردن مسائل روز توسط اوست.
او با ذکر اینکه یکی از کاستی ها حضور کمتر زنان تحلیلگر در برنامه های بی بی سی ست، از زنان تحلیلگر خواست تا با تماس با بی بی سی، تمایل خودشان را برای حضور یا مصاحبه اعلام کنند.
در پاسخ به پرسشی که به ترجمه ی ناقص واژه های علمی انتقاد شد، اظهار تأسف کرد و قول بررسی و تصحیح داد.
درباره ی رابطه ی دولت بریتانیا با بی بی سی فارسی گفت، شما در این موضوع به هیچوجه نمی توانید بی بی سی فارسی را از کل بی بی سی جدا کنید. در بی بی سی ملیت مطرح نیست در همه ی بخش هایش. در نیم قرن پیش اینها تصمیم گرفتند زمانی بی بی سی می تواند موثر باشد و مخاطب زیاد داشته باشد که دولت وقت هیچوقت بر بی بی سی کنترل نداشته باشد. بی بی سی حدود بیست هزار کارمند دارد که اغلب آنها تحصیلکرده هستند و به شغلشان افتخار می کنند و هیچگاه حاضر نمی شوند که یک مقام دولتی به آنها کارشان را دیکته کند. در ایران هم از من سئوال می شد که چطور [دولت] با تو تماس می گیرند. این را طوری می پرسیدند انگار من هر هفته با نخست وزیر و ملکه دیدار دارم. من اطمینان می دهم که بی بی سی از لحاظ ادیتوریال کاملا مستقل است.
صادق صبا در مورد تعداد بیننده های بی بی سی فارسی در ایران گفت، براساس آخرین نظرسنجی تلفنی که نهاد ناظر بر صدای آمریکا که برای رسانه های فارسی زبان در ایران حدود یک سال پیش انجام داده و نظرسنجی نسبتا دقیقی است، تعداد بیننده های بی بی سی حدود ۱۲ میلیون و دویست هزار نفر است و با فاصله ی بسیاری در جایگاه اول قرار دارد.
بعضی از حاضران، برنامه ای را می پسندیدند و برنامه ای را نه، صادق صبا توضیح داد که نیمی از برنامه های تلویزیون خبری ست و نیمی دیگر سرگرمی، هنری، ورزشی، تکنولوژی و …است.
در مورد برنامه ی پرگار بحث شد، صبا توضیح داد: ما در برنامه پرگار نتیجه گیری نداریم، در بی بی سی ما با نظرات مخالف نیستیم، نمی گوییم نظر کمونیستی، یا هر گروه دیگری نباید گفته شود، معتقدیم فقط یک نظر نباشد و نظرات متضاد باشند، ولی تأکید بر این است که ما نباید یک نظر را بر نظر دیگر ترجیح دهیم.
بحث بر سر بی طرفی و طرفدار بودن طولانی تر از بقیه موارد بود، اما مدیر بی بی سی فارسی تأکید داشت که کارکنان بی بی سی می بایستی بر اساس راهنمای تحریریه بی بی سی کار کنند در حالی که ممکن است با عقاید آنها متفاوت باشد و به شوخی افزود، من به همکارانم در بی بی سی می گویم، ما اینجا “آزادی بیان” نداریم.
