روزنامه ولت آلمان روز سه شنبه (۹ فوریه ۲۰۱۶) در گزارشی نوشت که دادگاه های آلمان در سال ۲۰۱۴ یکصد و ۵۵ هزار و در سال گذشته ۲۰۰ هزار حکم ترک خاک برای پناهجویانی صادر کرده اند که درخواست پناهندگی آنان رد شده است. همین گزارش افزوده است که ظرف دو سال گذشته ۳۱ هزار و ۷۱۴ پناهجو به صورت اجباری از آلمان به کشورهای خودشان مسترد شده اند و ۳۷ هزار و ۲۲۰ نفر نیز به صورت داوطلبانه خاک آلمان را ترک کرده اند.
همزمان خبرگزاری آلمان گزارش داده است که ۳۲ هزار و ۴۹۵ تن از کسانی که به صورت داوطلبانه آلمان را ترک کرده اند، پناهجویانی از کشورهای آلبانی، کوسوو و مقدونیه بوده اند که به کشورهای خودشان بازگشته اند.
این گزارش نشان می دهد بخش بسیار مهمی از پناهجویان آلمان شانس ماندن در این کشور را کسب نمی کنند و یا مدتی پس از ورود پشیمان می شوند. روزنامه ولت تاکید کرده که در ماه های اخیر از ورود پناهجویان غرب بالکان به آلمان به شدت کاسته شده است
.
دولت آلمان آلبانی، کوسوو و مقدونیه را “امن” دانسته و اعلام کرده است پناهجویانی که از این کشورها به آلمان می آیند مسترد خواهند شد. در مصوبه تازه هیئت دولت آلمان سه کشور شمال آفریقا (تونس، مراکش و الجزایر) نیز امن شناخته شده اند.
همچنین وزیر کشور آلمان به تازگی در جریان بازدید خود از کابل اعلام کرد که پناهجویان افغان نیز به کشور خودشان مسترد خواهند شد. افغان ها تاکنون از استرداد مصون بوده اند. با توجه به بهبود مناسبات آلمان با ایران، احتمال می رود که ممنوعیت اخراج پناهجویان ایرانی نیز به زودی برطرف شود.
آمار سنگین و غیرمنتظره احکام ترک خاک و استرداد پناهجویان برای اولین بار منتشر می شود. همین آمار نشان می دهد که آلمان برخلاف تبلیغات گسترده ای که در زمینه پذیرش پناهجویان به راه انداخته، بیش از هر کشور دیگر اروپایی در مسیر استرداد یا مجبور کردن آن ها به بازگشت می کوشد.
صف طولانی پناهجویان داوطلب بازگشت
بنا به گزارش های رسمی، در سال ۲۰۱۵ حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر و در ماه نخست سال جاری میلادی حدود ۶۰ هزار نفر به صورت غیرقانونی وارد آلمان شده اند. تازه ترین گزارش ها حاکی از آن هستند که هر روز صدها پناهجو از شرایط ناگواری که بر مراکز نگهداری موقت آن ها حاکم است به ستوه می آیند و داوطلب بازگشت می شوند. حتی جنگ زدگان سوری نیز در میان داوطلبان بازگشت کم نیستند.
یکی از کارمندان فرودگاه کلن / بن در آلمان به دفتر اروپایی شهروند گفته است: “در هفته های اخیر هر روز شاهد تعداد زیادی ایرانی هستم که در ماه های گذشته به عنوان پناهجو به آلمان آمده اند، اما اکنون پشیمان شده اند و داوطلبانه به ایران باز می گردند. هزینه پرواز این افراد از سوی دولت آلمان پرداخت می شود و برخی از آن ها هم ۵۰۰ یورو به عنوان کمک هزینه بازگشت به کشور خودشان دریافت می کنند.”
برخی از این مسافران به منبع خبری شهروند گفته اند که در جریان هجوم جنگ زدگان سوری به اروپا، قاچاقچیان تبلیغ می کردند هرکس وارد آلمان شود بلافاصله از کمک هزینه زندگی کافی و کلاس زبان مجانی و امکان اشتغال و مسکن و بیمه درمانی برخوردار می شود.
افرادی که فریب این تبلیغات گسترده را خورده و هزاران دلار به قاچاقچیان داده اند تا آن ها را از ترکیه به یونان برسانند، در آلمان با واقعیاتی کاملا متفاوت روبرو می شوند، واقعیاتی که آنان را پشیمان و وادار به بازگشت می کند. از جمله تراکم شدید و شرایط بهداشتی نامطلوب اردوگاه ها و انتظار بی چشم انداز برای رسیدگی به درخواست پناهندگی که در بیشتر موارد نیز با پاسخ منفی و خطر استرداد مواجه می شود.
ناامنی پناهگاه های آلمان
احساس خطر دائمی درباره مزاحمت ها و حملات ایذائی بیگانه ستیزان نیز بر مشکلات پناهجویانی که در کمپ های پناهندگی مستقر شده اند می افزاید. در ماه های گذشته این مراکز صدها بار مورد حمله راستگرایان قرار گرفته اند.
در آخرین نمونه روز یکشنبه همین هفته در یکی از شهرهای شرق آلمان دو جوان آلمانی ۲۵ و ۲۶ ساله پس از شلیک ۵ گلوله مشقی به در و دیوار یک پناهگاه، به داخل آن یورش بردند و با شلیک چند گلوله پرصدای دیگر باعث وحشت ساکنان کمپ شدند. این دو جوان دستگیر شدند و به عمل خود اعتراف کردند.
با توجه به تعداد احکام صادر شده برای ترک خاک آلمان در دو سال گذشته پیش بینی می شود که در سال جاری بر تعداد احکام ترک خاک به شدت افزوده شود و دست کم نیمی از پناهجویان جدید مجبور به بازگشت از آلمان شوند.
برخی از ناظران آلمانی معتقدند آمار احکام ترک خاک و استرداد پناهجویان، که تاکنون کسی به آن اهمیت نمی داد، اکنون با هدف آرام کردن افکار عمومی منتشر شده است.
تکرار دائمی این نکته که در سال ۲۰۱۵ بیش از یک میلیون پناهجو وارد آلمان شده اند، بهانه ای به گروه های راستگرا و خارجی ستیز داده است تا علیه سیاست پناهندگی خانم آنگلا مرکل صدراعظم آلمان دست به تبلیغات گسترده بزنند. در ماه مارس امسال انتخابات محلی در سه ایالت مهم آلمان برگزار می شود. بسیاری از تحلیلگران پیش بینی کرده اند که در نتیجه تبلیغات گسترده راستگرایان، ممکن است حزب دموکرات مسیحی که خانم مرکل رهبری آن را به عهده دارد، با شکست سختی روبرو و حزب خارجی ستیز “آلترناتیو برای آلمان” به نیروی سوم در مجلس فدرال تبدیل شود.
رهبران حزب آلترناتیو برای آلمان تاکنون دست کم دو بار در مصاحبه های مطبوعاتی خود تصریح کرده اند که مرزبانان آلمانی باید اجازه داشته باشند در صورت لزوم برای جلوگیری از ورود مهاجران به خاک این کشور از اسلحه استفاده کنند. آن ها بعدا گفتند که “کودکان پناهجو” از این قاعده مستثنا هستند!
*جواد طالعی، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار آزاد با بیش از ۴۰ سال سابقه روزنامه نگاری حرفه ای از سال ۲۰۰۰ میلادی به این سو مسئولیت دفتر اروپائی شهروند را به عهده دارد. او همزمان با رسانه های معتبر فارسی زبان دیگر مثل بی بی سی، رادیو فرانسه، دویچه وله و سایت های اینترنتی متعدد همکاری داشته است.