آرش عزیزی

شهروند که این هفته زیر چاپ برود شهر دیگر پر از تابلوهای تبلیغاتی نامزدهای شهرداری و شورای شهر شده است. انتخابات شهرداری تورنتو و شهرهای اطراف همزمان با انتخابات تمام شهرهای انتاریو، آلبرتا، مانیتوبا، ساسکاچوان و جزیره پرنس ادوارد از راه می‌رسد و این‌جا است که مردم نمایندگان خود در دولتی را انتخاب می‌کنند که از همه کمتر شناخته‌شده‌تر است اما به ادعای بعضی شاید از همه بیشتر در زندگی روزمره‌مان تاثیر می‌گذارد.

کسانی که خواهان توجه بیشتر مردم به سیاست شهری و شهرداری‌ها هستند این سئوال را مطرح می‌کنند که واقعاً کدام تصمیمات دولت فدرال کانادا و دولت‌های استانی تاثیری به مهمی و بلافصلی تصمیمات شهرداری (از مالیات بر املاک تا جمع‌آوری زباله) بر زندگی مردم دارد؟

با این حال توجه به سیاست شهری و انتخابات شهرداری بین مردم از سایر مسائل سیاسی کمتر است و خیلی‌ از ما حتی نمی‌دانیم نماینده‌مان در شورای شهر کیست و یا حتی شهردارمان کیست و در چه شهری زندگی می‌کنیم! (برای مثال در زیر به کسانی که به افسانه‌ی همه‌گیر زندگی در “شهر تورن هیل” باور دارند می‌پردازیم).

این روزها خبرِ انتخابات شهرداری تورنتو تمام کانادا را پر کرده است. این به علت به قدرت رسیدن احتمالی راب فورد، نماینده اتوبیکو در شورای شهر و نامزد راست‌گرا و پر سر و صدا، است که خیلی‌ها را در بهت فرو برده است. ما البته وعده‌ می‌دهیم پوشش کامل از رقابت نزدیک فورد ـ اسمیترمن ـ پانتالونه ـ راسی را تقدیم‌تان کنیم، اما در این‌جا تصمیم گرفتیم به امری ساده بپردازیم و برایتان بنویسیم که اصلا “شورای شهر” چیست و چه می‌کند؟ رابطه شهردار با آن چیست؟ نماینده شما در آن کدام است؟ چگونه می‌توانید بر کارش نظارت کنید یا در تصمیماتش مشارکت کنید؟

 

من در کدام شهر زندگی میکنم؟

نگاهی به شهرداریهای بزرگشهر تورنتو

اما قبل از رسیدن به موضوع شورای شهر و دولت‌ شهری باید اول این سئوال را مطرح کنیم که آیا واقعاً همه ما می‌دانیم در کدام شهر زندگی می‌کنیم تا بدانیم کدام شورای شهر و شهردار نماینده‌مان هستند؟ تحقیقات مختصر شهروند، از طریق صحبت با بعضی خوانندگان ایرانی، نشان می‌دهد که به هیچ وجه اینگونه نیست! به این نمونه‌ها توجه کنید:

ـ خواننده‌ای در میسیساگا می‌گفت مشتاق است در انتخابات شهرداری تورنتو به اسمیترمن رای دهد (واقعیت: میسیساگا جزو تورنتو نیست).

ـ ۳ نفر که می‌گفتند ۱۰ سال است در کانادا زندگی می‌کنند می‌خواهند ببینند یک ایرانی شهردار تورن هیل شود. (واقعیت: تورن هیل اصلا شهر نیست و اسم قدیمی منطقه‌ای است که امروز بخشی از دو شهر وان و مارکهام است).

 علت این همه سردرگمی و اشتباه این است که تقسیمات شهری و منطقه‌ای متعددی در انتاریو و در “بزرگ‌شهر تورنتو” (GTA) وجود دارد که باعث می‌شود خیلی‌ها گیج شوند.

و اما واقعیت از این قرار است:

“بزرگ‌شهر تورنتو” (GTA) اصطلاحی رایج است که به تورنتو و چندین شهر اطرافش اطلاق می‌شود‌ (پایین‌تر به شرح دقیق مرزهای این منطقه می‌پردازیم). از این اصطلاح در برنامه‌ریزی‌های استانی و بعضی ادارات دولتی استفاده می‌شود. اما این اصطلاح هیچ بار “رسمی” و “سیاسی” ندارد. یعنی هیچ دولت یا شورا یا نهادی نیست که نماینده “بزرگ‌شهر تورنتو” باشد. حتی “منطقه سرشماری شهری” (CMA) به این نام نداریم و شهرهای موجود در “بزرگ‌شهر تورنتو” خود در مناطق سرشماری مختلف هستند.

اما اصطلاح “بزرگ‌شهر تورنتو” متشکل است از شهر تورنتو (City of Toronto)  و بیست و پنج شهر دیگر (به اضافه یک جزیره که متعلق به قبیله‌ای از بومیان است). هر کدام از این شهرها یک شورای شهر و یک شهردار مختص به خود را دارد. این شهرها در ضمن در چهار منطقه شهری سازمان داده شده‌اند:‌ یورک، پیل، دورهام و هالتون. این منطقه‌ها نیز هر کدام یک “شورای منطقه‌ای” (Regional Council) دارند که متشکل از نمایندگانی از هر یک از شهرهای تشکیل‌دهنده آن‌ها است.

این چهار منطقه شامل شهرهای زیر می‌شوند:

منطقه یورک: ریچموند هیل، وان، مارکام، آرورا، ایست گوئیلیمبری، جورجینا، کینگ، مارکام، نیومارکت، وایتچرچ ـ استوفویل (به اضافه جزیره جورجینا که محل سکونت قبیله‌ی بومی‌های چیپه‌وا است).

منطقه پیل: برامپتون، میسیساگا، کالدون

منطقه هالتون: برلینگتون، اوکویل، میلتون، هالتون هیلز

منطقه دورهام: پیکرینگ، آژاکس، ویتبی، آشاوا، کلارینگتون، آکسبریج، اسکاگاگ، براک

پس اگر شما در”تورنتوی بزرگ” زندگی می‌کنید، باید ساکن یکی از این شهرها باشید!

و اما ساکنین تورن هیل چطور؟ پس چرا اسم تورن هیل در این‌جا نیامده؟

به این علت که تورن هیل، چنانکه در بالا گفتیم، نام روستایی قدیمی است که اکنون میان منطقه دو شهر تقسیم شده گرچه هنوز تابلوی‌ “تورنهیل” را در همه‌جا می‌بینید و حتی شاید بعضی‌ها آن‌را در نشانی پستی خود به کار ببرند (و در ضمن در انتخابات فدرال و استانی هم حوزه‌ای به نام تورن هیل وجود دارد). به هر حال در منطقه تورن هیل، اگر در غرب خیابان یانگ باشید، ساکن شهر وان (Vaughan) هستید و اگر در شرق این خیابان زندگی کنید، ساکن شهر مارکام  (Markham).

 

شورای شهر

هر کدام از شهرهای بالا که گفتیم یک نام بر خود می‌گذارند. خیلی‌ها سعی می‌کنند از اصطلاح «City» که یادآور شلوغی شهرنشینی است دوری کنند و اسم‌هایی مثل «Town» و «Municipality» را برگزیده‌اند، اما در واقع هیچ تفاوت ماهوی بین آن‌ها نیست و در فارسی ما چاره‌ای به جز استفاده از همین اسم “شهر” را برای همه‌شان نداریم. هر کدام از ۲۶ شهری که در بالا نام بردیم شورای شهر و شهردار مجزای خود را دارد و کارکرد این‌ها در تقریبا تمام شهرهای انتاریو یکسان است.

معمولا می‌گویند شورای شهر نقش پارلمان (یعنی مجلس قانونگذاری) شهر را دارد و شهردار نقش چیزی مثل رئیس جمهور دولت شهری (یعنی رئیس قوه مجریه شهر)، اما این تصویر خیلی دقیق نیست. البته درست است که شورای شهر باید قوانین شهر را تصویب کند و شهردار رئیس قوه مجریه شهری است. در ضمن از سال ۲۰۰۶ تا کنون قدرت‌های بیشتری به شهردار داده شده که طبق آن می‌تواند معاون شهردار و رئیس کمیته‌های شهری را شخصا انتخاب کند و از این رو بیشتر شبیه رئیس دولت شده است، اما این قدرت‌ها می‌تواند به سادگی و با رای دو سوم اعضای شورای شهر از او پس گرفته شود.

در واقع قدرت تمام تصمیمات شهری به عهده شورای شهر است، مگر مواردی که این شورا بخواهد شخصاً به شهردار تنفیذ کند. شهردار خود بیش از یک رای در شورای شهر ندارد.

در عمل البته شهردارها معمولا با ارائه نقش‌ “رهبری” شورا را به سمت تصمیمات مورد نظر خود رهنمون می‌کنند.

 

نمایندگان شورای شهر

هر شهری به تعدادی حوزه (ward) تقسیم می‌شود و هر کدام از این حوزه‌ها یک نماینده به شورای شهر می‌فرستند. این نماینده‌ها «Councillor» نامیده می‌شوند.

شورای شهر تورنتو در حال حاضر ۴۵ عضو دارد، یعنی نماینده ۴۴ منطقه شهری به اضافه شهردار (اتفاقاً یکی از اهداف پلاتفرم راب فورد نصف کردن تعداد حوزه‌های تورنتو یعنی ادغام هر دو حوزه با یکدیگر است).

برای این‌که ببینید در کدام حوزه تورنتو زندگی می‌کنید می‌توانید به این‌ وب‌سایت مراجعه کنید: http://app.toronto.ca/wards/jsp/wards.jsp

شهرهای دیگر مثل ریچموند هیل، وان و … هم وب‌سایت‌های مشابهی دارند.

اما ما حدس می‌زنیم شما که خواننده نشریه ما هستید در یکی از حوزه‌های ایرانی‌نشین تورنتو زندگی می کنید.

حتما می‌دانید که بسیاری از حوزه‌های شمال تورنتو (نورت یورک) ایرانی‌های بسیاری دارند، اما شاید ندانید بیش از ۱۳ حوزه تورنتو هستند که جمعیت قابل توجه ایرانی یا فارسی‌زبان دارند:

ـ حوزه ۲۳ با ۵۸۰۵ ایرانی معادل ۳/۷ درصد جمعیت (ویلودیل)

ـ حوزه ۲۴ با ۳۶۴۰ ایرانی معادل ۲/۶ درصد جمعیت (ویلودیل)

ـ حوزه ۳۳ با ۲۹۹۰ ایرانی معادل ۲/۵ درصد جمعیت (دان ولی شرق)

ـ حوزه ۲۵ با ۱۳۴۵ ایرانی معادل ۴/۲ درصد جمعیت (دان ولی غرب)

ـ حوزه ۳۴ با ۱۱۷۰ ایرانی معادل ۱/۲درصد جمعیت (دان ولی شرق)

ـ حوزه ۳۶ با ۹۰۰ فارسی‌زبان معادل ۸/۱ درصد جمعیت (اسکاربورو جنوب غربی)

ـ حوزه ۲۶ با ۹۴۵ ایرانی معادل ۶/۱درصد جمعیت (دان ولی غرب)

ـ حوزه ۲۲ با ۹۳۵ ایرانی معادل ۶/۱ درصد جمعیت (سنت پل)

ـ حوزه ۴۳ با ۸۰۵ فارسی‌زبان معادل ۵/۱ درصد جمعیت (اسکاربورو شرق)

ـ حوزه ۴۰ با ۷۲۰ ایرانی معادل ۲/۱ درصد جمعیت (اسکاربورو ـ اجینکورت)

ـ حوزه ۴۲ با ۷۱۰ فارسی‌زبان معادل ۱ درصد جمعیت (اسکاربورو روگ ریور)

ـ حوزه ۲۷ با ۶۳۰ فارسی‌زبان معادل ۹/۰ درصد جمعیت (تورنتو سنتر)

ـ حوزه ۱۰ با ۴۹۵ فارسی‌زبان معادل ۸/۰ درصد جمعیت (یورک سنتر)

 (منبع: بروشورهای شهرداری در مورد حوزه‌ها)

(نامی که در پرانتز آمده، نام حوزه‌های انتخاباتی فدرال است. هر یک از این حوزه‌ها در انتخابات شهرداری به دو حوزه تقسیم شده است).

در ضمن بسیاری از حوزه‌های دیگر شهرهای بزرگ‌شهر تورنتو، بخصوص ریچموند هیل، وان و مارکام جمعیت ایرانی قابل توجهی دارند. مثلا حوزه ۳ ریچموند هیل یا حوزه ۲ این شهر که چند نامزد ایرانی در انتخابات‌ آن شرکت خواهند کرد.

واجب است که شما بدانید در کدام حوزه زندگی می‌کنید، نماینده‌تان در شورای شهر کیست و در این انتخابات چه کسانی نامزد جایگزینی او هستند. در روز انتخابات شما هم به شهردار رای خواهید داد و هم به یک نماینده‌تان در شورای شهر (البته در بعضی شهرها، مثل آشاوا، نمایندگان بر اساس منطقه انتخاب نمی‌شوند و کل شهر تعداد مشخصی نماینده انتخاب می‌کند. در نتیجه مثلا اگر در آشاوا زندگی می‌کنید باید به یک شهردار و ۱۰ نماینده شورای شهر رای دهید).

 

دولت شهری

چنانکه گفتیم، شهردار رئیس قوه مجریه است، اما ادارات شهری و قدرت‌های او به شدت تحت کنترل شورای شهر هستند.

شورای شهر هفت کمیته دائمی دارد که هر کدام در واقع به نوعی نقش وزارتخانه‌ها را دارند. این کمیته‌ها از این قرارند: مدیریت دولتی، امور ساخت و ساز دولتی و زیرساخت، توسعه اقتصادی، پارک‌ها و محیط زیست، خدمات محلی و تفریحی، جواز و استاندارد و برنامه‌ریزی و مدیریت رشد. به اضافه سه کمیته هم هست که به امور داخلی شورای شهر می‌پردازد: ‌بازرسی، نامزدی و حذف.

و بالاخره آن‌چه می‌توان کابینه دولت شهری نامید، کمیته اجرایی است که متشکل است از شهردار، معاون شهردار، رئیس هفت کمیته دائمی مذکور و چهار نفر دیگر که توسط شورای شهر انتخاب می‌شوند. کمیته اجرایی در ضمن زیرکمیته‌هایی هم انتخاب می‌کند که سه تای آن‌ها را می‌توان مهمترین‌ها نامید: زیرکمیته بودجه، زیرکمیته مسکن بهینه و زیرکمیته روابط کارگری.

در پایان بهتر است بدانید که شهردار تورنتو سالیانه ۱۶۳۰۴۰ دلار و اعضای شورای شهر ۹۶۸۰۵ دلار حقوق می‌گیرند (نرخ ۲۰۰۸).

 

شورای محلی چیست؟

یکی از سردرگمی‌های دیگری که پیش می‌آید در مورد کسانی است که فکر می‌کنند در شهری به نام اتوبیکو، اسکاربورو یا نورت یورک زندگی می‌کنند. واقعیت اما این است که دیگر شهری به نام “اسکاربورو” وجود ندارد. این‌ها البته زمانی شهر بودند، اما در سال ۱۹۹۸ دولت محافظه‌کار مایک هریس، در حرکتی جنجالی که خشم بسیاری را برانگیخت،‌ شش شهر را با هم ادغام کرد تا تورنتوی کنونی به وجود بیاید. این شش شهر از این قرار بودند: ایست یورک، اتوبیکو، نورت یورک، اسکاربورو، یورک و البته خود تورنتوی قدیم (این‌گونه بود که تورنتوی جدید پس از مکزیکوسیتی، نیویورک، شیکاگو و لس آنجلس به پنجمین شهر بزرگ آمریکای شمالی بدل شد).

تنها یادگاری که از این شهرهای قدیمی مانده است نهادهایی به نام “شورای محلی” (Community Council) است که البته تنها نقشش “پیشنهاد دادن” به شورای شهر در مورد مسائل محلی است و هیچ قدرت و اختیاری ندارد. تورنتو به چهار نهاد تقسیم شده است که در ساختمان‌های شورای شهرهای سابق دیدار می‌کنند: شورای محلی اتوبیکو و یورک، شورای محلی نورت یورک، شورای محلی اسکاربورو و شورای محلی تورنتوی مرکزی و ایست یورک (که این آخری در همان سالن شهرداری تورنتو دیدار می‌کند).

نماینده شما بنا به محله‌ای که در آن زندگی می‌کنید عضو یکی از این شوراهای محلی هم هست.

***

چنانکه گفتیم، شهروند در هفته‌های پیش رو علاوه بر انتخابات شهرداری به انتخابات شورای شهر، بخصوص در حوزه‌های ایرانی‌نشین که در بالا ذکرشان آمد، می‌پردازد .بهتر است از همین الان به دنبال این بروید که در کدام منطقه زندگی می‌کنید و چه کسانی نامزد شورای شهر هستند تا مطمئن باشید در تعیین این نماینده مهم سیاسی نقشی بازی کرده‌اید.

در ضمن مطالب متنوع و جذاب متعدد در مورد انتخابات شهرهای دیگر منطقه تورنتوی بزرگ، تاریخ شهرداری‌ها، هیئت اداره مدارس و … نیز تقدیم‌تان می‌کنیم.