گزارش: Liza Nordenhem
(در ماه اکتبر سایت اینترنتی دانشگاه ملاردالن در سوئد به معرفی فعالیت های آکادمیک مهرداد درویش پور و گفتگو با او به عنوان پژوهشگر ماه پرداخته است. آنچه در زیر می خوانید ترجمه فارسی این گزارش است).
“مردی مهاجر” از “کشوری اسلامی” که با انرژی و شور و شوق فراوان درباره برابری سخن می گوید. مهرداد درویش پور پژوهشگر جنسیت و قومیت در مدرسه عالی ملاردالن هنگام سخنرانی های بیرونی اش به یقین بسیاری از پیشداوری ها را درهم می ریزد. او سخنران و گفت وگوگری است که بسیار دعوت می شود، اغلب در رسانه ها دیده می شود و جدیدا نیز پژوهشی برای دولت درباره برابری و فرهنگ ناموسی در مدارس انجام داده است.
مهرداد درویش پور می گوید: زندگی من بر پایه ی نبرد علیه بی عدالتی و تبعیض در تمام اشکال آن ازجمله جنسیتی، سنی، گرایش جنسی استوار است.
او در ایران متولد و بزرگ شده است و خیلی زود به فعالیت سیاسی علیه حکومت وقت و نظام بنیادگرای اسلامی پرداخته است. مادر او سیمین درویش پور که طلاق گرفته بود، الگوی قدرتمندی در زندگی مهرداد بوده است. سیمین در زندگی خود علیه نظام مردسالار در عمل جنگید و نشان داد که می توان سرنوشت خود را برغم شرایط دشوار تغییر داد.
ـ درویش پور تاکید می کند: برای من مادرم الهام بخش اندیشه های فمینیستی ام بوده است.
اکنون ۲۶ سال از مهاجرت مهرداد درویش پور همچون پناهنده سیاسی به سوئد می گذرد. او کشور سکولار سوئد را تقریبا بلافاصله خانه خود می یابد و امروز بر این باور است که ریشه داشتن در دو کشور به فرد غنا می بخشد.
پژوهش درباره اختلافات خانوادگی
پیشینه ایرانی او در پی تحصیل در دانشگاه استکهلم در رویکرد به بررسی اختلافات خانوادگی ایرانیان سوئد از منظر جنسیت و قدرت نقش داشته است. او پس از پایان تحصیلات لیسانس جامعه شناسی، به پژوهش در دوره دکترا می پردازد و رساله دکترای خود را با نام “زنان مهاجر الگوشکن: تاثیرات نبرد قدرت در روابط خانواده های ایرانی” تدوین می کند. پژوهش های او درباره خانواده های طلاق گرفته و مزدوج نشان می دهد که تغییر روابط قدرت دو جنس پس از مهاجرت در گسترش طلاق ها نقش داشته است.
ـ اعتبار اجتماعی و نفوذ مردان اغلب پس از مهاجرت به سوئد کاهش می یابد در حالیکه موقعیت زنان بهبود می یابد. برای مردانی که در جامعه نیز ادغام نشده و برای مثال بیکارند، پذیرش افزایش قدرت زنان سخت خواهد بود.
برابری و مسئله فرهنگ ناموسی در مدارس
درویش پور در مجموع همراه با رساله خود حدود ۳۰ مقاله علمی، علمی عامه پسند، فصل کتاب و کتاب درباره موضوع جنسیت و قومیت و خانواده در سطح کشور و در سطح بین المللی به چاپ رسانده است. تعدادی از کتاب ها و متون او به عنوان منبع درسی در دانشگاه های سوئد و از جمله در ملاردالن که او در آن جا استاد مددکاری اجتماعی است درس داده می شود.
او عضو کمیته برابری مدرسه عالی ملاردالن است. و به عنوان کارشناس متخصص در پروژه های گروه های گوناگون از جمله اداره کل خدمات اجتماعی کشور حضور داشته و در بررسی های پژوهش های دولتی از جمله بزرگترین بررسی دولتی در باره قدرت زنان نیز همکاری کرده است. (کتاب خانواده، قدرت، و برابری، بررسی رسمی دولت،سال ۱۹۹۷، شماره ۳۸).
ـ هم اکنون من همراه با پروفسورPirjo Laahdenperää از دانشگاه ملاردالن و دکتر Hans Lorentz از دانشگاه لوند، پروژه ای برای هئیت برابری دولت در مدارس را به پایان برده ایم. درویش پور توضیح می دهد که این پروژه به بررسی اطلاعات و دانش موجود درباره چگونگی مبارزه علیه مسئله فرهنگ ناموسی و درهم آمیختن برابری و چندگانگی در مدارس سوئد پرداخته است.
درباره مسائل مربوط به آنچه فرهنگ ناموسی خوانده می شود اغلب با مهرداد تماس گرفته می شود. او چندی پیش در سمیناری در میزگرد با وزیر برابری (و به هم پیوستگی) خانم نیامکو سابونی در پانلی شرکت کرد و نظرات مهرداد عمیقا با نظرات وزیر تفاوت داشت.
ـ خانم وزیر، سابونی برداشتی فرهنگ گرایانه از مسئله ناموسی دارد. در این برداشت آدمی می پندارد که همه مشکلات با خواست گذاشتن پیش روی مهاجران برای تطبیق با فرهنگ سوئد حل می شود. این گفته مهرداد است که خود نظریه میان برشی در این باره دارد. این به این معنا است که او از خلاصه کردن مسئله در امری فرهنگی خودداری کرده و بر تاثیر متقابل عوامل قدرت همچون طبقه، جنسیت، قومیت و نسل بر یکدیگر که میتواند بر شکل گیری خشونت ناموسی اثر منفی بگذارد، تاکید می کند.
افزایش مشارکت
مهرداد درویش پور تاکید می کند: نمی توان پرده پوشی کرد که مسئله ناموس پرستی در بین برخی گروه ها بیشتر از دیگران است. اما مهر فرهنگی زدن به آن، “ما” و ” آنها” می آفریند.
ـ ورود حزب نژادپرست دمکرات های سوئد به پارلمان نتیجه این گونه اندیشیدن است. اما به هم پیوستگی و ادغام به معنای سخن گفتن از “ما” و “آن ها”نیست، بلکه از نظر درویش پور به هم پیوستگی پروسه ای متقابل است که هدف آن می بایست افزایش مشارکت باشد و تبعیض مهمترین مانع گسترش آن است.
ـ هم از این رو از سوی جامعه باید پیام صریحی داد که مکانیسم های به حاشیه راندن و بیرون نهادن پذیرفتنی نیست. به گفته درویش پور برای مقابله با این مشکلات از جمله باید مجازات جرائم نژادپرستانه و جرائم علیه زنان سخت تر شود.
لینک گزارش به انگلیسی:
http://www.mdh.se/research/2.604/Mehrdad%20Darvishpour
