کدام جامعه‌ی ایرانیان در سراسر دنیا هست که بتواند ادعا کند به اندازه‌ی جامعه‌ی ایرانی تورنتو ضربان قلبش با تهران می‌زند، پویا و فعال و بزرگ است؟
شهروند ۱۲۴۷ پنجشنبه ۱۷ سپتامبر ۲۰۰۹
کدام جامعه‌ی ایرانیان در سراسر دنیا هست که بتواند ادعا کند به اندازه‌ی جامعه‌ی ایرانی تورنتو ضربان قلبش با تهران می‌زند، پویا و فعال و بزرگ است؟ یکی از رمزهای این پویایی حضور عظیم جوانان و مردم از گوشه‌های مختلف جامعه در جمعیت ایرانیان انتاریو است. از جمله حضور چندین هزار دانشجوی ایرانی در سه دانشگاه شهر تورنتو و سایر دانشگاه‌های انتاریو و کانادا روح جوان و فعالی به جامعه‌ی ایرانی شهر ما داده است.
اما نگاهی عمیق‌تر نشان می‌دهد که این جوانان علیرغم حضور عظیم خود آن نقشی را که شایسته بازی کردن آن هستند تاکنون کمتر از خود نشان داده‌اند. بسیاری اغلب گله می‌کنند که چندین هزار دانشجوی ایرانی برای مثال در جریان تحولات اخیر آن‌طور که باید و شاید در قالب فعالیت سیاسی و اجتماعی به میدان نیامدند. این بخصوص وقتی بهت‌آور است که آن‌را با تجربه‌ی افتخارآمیز کنفدراسیون دانشجویی قبل از انقلاب مقایسه کنیم: گروه عظیم و توده‌ای از دانشجویان ایرانی که اجازه نمی‌داد شاهِ دیکتاتور در خارج از کشور به راحتی رفت و آمد و کند و در گستره‌ی دیگری از فعالیت‌ها نیز درگیر بود. کنفدراسیون دانشجویی به قدری عظیم و پرنفوذ بود که در کشورهایی مثل آلمان چرخ اصلی جنبش دانشجویی همان کشورها را هم علاوه بر فعالیت‌های همبستگی با ایران پیش می‌برد. اما دانشجویان ایرانی کنونی که تعدادشان در کانادا چندین برابر زمانِ کنفدراسیون است کمتر درگیر فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی می‌شوند و این مایه‌ی شکایت بسیاری از فعالان دانشجویی و اساتید بوده است. وجود این احساس نسبت به اتحادیه دانشجویان ایرانی دانشگاه تورنتو چند سال قبل باعث شد که بعضی دانشجویان و اساتیدی همچون رامین جهانبگلو دست به تاسیس کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو بزنند که هدفش برگزاری رویدادهای بیشتر سیاسی و فرهنگی بود.
اما پرواضح است که این تحول کافی نیست. و تحولاتی که در همبستگی با جنبش انقلابی اخیر در ایران در تورنتو اتفاق افتاده است باعث شده بعضی از دانشجویان فعال به فکر تاسیس انجمنی فراگیر از دانشجویان ایرانی کل تورنتو بیافتند که شاید روزی بتواند دانشجویان ایرانی بقیه‌ی کانادا و حتی جهان را سازمان دهد. پویا علاقه‌بند، دانشجوی فعال دانشگاه تورنتو، از جمله افرادی است که درگیر مراحل اولیه‌ی این تلاش‌ها بوده است. پویا در مصاحبه با شهروند از این خبر می‌دهد که اسم پیشنهادی برای این تشکل "فدراسیون دانشجویان ایرانی کالج‌ها و دانشگاه‌ها" (Iranian Students Federation of Colleges and Universities) است. پویا، که از منظر شخصی با شهروند صحبت کرد، مبتکر این طرح را "دانشجویان فعال شهر" و هدف را، از نظر خود، "آشنا کردن بیشتر جوان‌های ایرانی با فرهنگ سیاسی و اجتماعی در ایران" می‌داند. پویا در ضمن به نقش اساتیدی همچون رامین جهانبگلو و سعید رهنما، استاد علوم سیاسی در دانشگاه یورک، تاکید کرد.
مهدی تکفلی، دانشجوی مهندسی دانشگاه رایرسون، از دیگر فعالانی است که در جریان این تلاش‌ها قرار داشته است. مهدی به این اشاره می‌کند که خلا تشکیل چنین انجمنی به روشنی به چشم می‌خورد. مهدی در مصاحبه با شهروند به ۲ زمینه که این خلا در آن ها به چشم می‌خورد اشاره می‌کند. اول این‌که که حتی انجمن‌های ایرانیان سه دانشگاه شهر تورنتو مجراهای ارتباطی مناسبی با همدیگر ندارند و در نتیجه دانشجویان از رویدادهای دانشگاه‌های دیگر شهر باخبر نمی‌شوند. دوم این‌که "تشکل‌های دانشجویی که در حال حاضر وجود دارند تعریفی سردرگم از سیاست و فعالیت سیاسی دارند و خیلی علاقمند به فعالیت‌هایی که موضعی سیاسی یا دفاع از حقوق بشر پیدا کند، نیستند". مهدی، که او نیز از منظر شخصی صحبت می‌کرد، ادامه داد: "برنامه (mandate) این تشکل به نحوی تعریف شده که دغدغه جدی‌اش بر خلاف بقیه حساس بودن به مسائل حقوق بشری و مسائل سیاسی و فرهنگی و اجتماعی ایران باشد و می‌خواهد به طور جدی بر اتفاقات سیاسی و اجتماعی در ایران نظارت کند و جامعه‌ی ایرانی را حساس‌تر کند". مهدی تاکید کرد که به نظر او این "گریز از فکر کردن به مسائل سیاسی که در بخش فابل توجهی از جامعه جوان ایرانی هست" باید تغییر کند.
جای تعجب نیست که نطفه‌ی این طرح بزرگ که می‌تواند در ابعادی عظیم عملی شود در تورنتوی کانادا آغاز شده است. هر چه باشد شهر ما چنانکه گفتیم شایسته‌ی جامعه‌ی ایرانی فعال‌تر و حساس‌تری است و این اقدام دانشجویان فعال رایرسون، یورک و تورنتو قدم مثبتی در همین مسیر است.
