آرش عزیزی
دیگر سطحی از دولت در کانادا نمانده که موضعی راجع به رفتار پلیس در طول نشست گروه ۲۰ نگرفته باشد و بحث در مورد رویدادهای این آخر هفته، که میتوان گفت از مهمترینهای تاریخ کانادا بودهاند، همه جا در جریان است.
خرج بیش از ۱ میلیارد دلار برای امنیتِ گروه ۲۰ در حالی که به عقیده بعضیها پلیس به راحتی به مهاجمان سیاهپوش اجازه داد هر کاری میخواهند بکنند، ساختن”قلعه تورنتو” با حضور بیاندازه و همگانی پلیس در تمام نقاط شهر، دستگیری بیش از ۱۰۰۰ نفر که اکثریتشان ظرف یک روز و بی هیچ اتهامی آزاد شدند و رفتار خشونتآمیز و بیسابقهی پلیس (از جمله تهدید فعالان به تجاوز) مسائلی است که مورد بحث داغ قرار دارد.
بسیاری از گروهها و نهادهای مدنی و کارگری و حقوق بشری خواستار استعفای بیل بلر، رئیس پلیس تورنتو، شدهاند و شمار حتی بیشتری، از جمله حزب نیودموکرات و بلوک کبک، خواستار تحقیق عمومی در رفتار پلیس در این آخر هفته کذایی هستند.
شنبه هفته گذشته گروههای متعددی، از جمله کنگره کارگران کانادا، عفو بینالملل و انجمن آزادیهای مدنی کانادا فراخوان به”روز دفاع از آزادیهای مدنی” داده بودند و حدود ۲۰۰۰ نفر مقابل مجلس انتاریو در کوئینزپارک تجمع کردند و خواهان تحقیق عمومی شدند.
جودی ربیک، فعال و نویسنده شهیر، در این تظاهرات گفت:”ما خواهان تحقیق عمومی در سطح استانی و فدرال هستیم که مسئول این اوضاع را نشانه کند. ما میخواهیم بدانیم چه کسی دستور داد شهر ما را به دولت پلیسی بدل کنند.”
فعالان “کمیته دفاع از جنبش” ــ وکلای داوطلبی که در حال دفاع از کسانی که هنوز در زندان به سر میبرند هستند ــ نیز در طول تظاهرات و به طور کلی در هفته گذشته بسیار فعال بودهاند و مشغول جمعآوری کمک مالی برای تامین هزینه قضایی دفاع از فعالان هستند.
تظاهرات پس از کوئینز ارک در حرکتی جالب در خیابان کالج به سمت غرب رفت و به اسپاداینا رسید و سپس به تقاطع کوئین و اسپاداینا رفت، یعنی همان جایی که دو هفته پیش پلیس در حرکتی بیسابقه به تظاهرکنندگان و عابران معمولی حمله کرد و بسیاری را دستگیر کرد. تظاهرکنندگان با شعار “به این میگویند دموکراسی!” و “خیابانها مال ما است” به این نقطه آمدند. جودی ربیک گفت:”این همان نقطهای است که پلیس در زیر باران سه ساعت ۲۰۰ نفر از معترضان همراه ما را در آن حبس کرد. ما اینجا خواهیم نشست تا این گوشه را پس بگیریم. مردم دیگر هرگز نباید به جرم استفاده از حقشان در آزادی بیان مورد حمله قرار بگیرند.”
سپس این سید رایان، رئیس فدراسیون کارگران انتاریو، بود که روی تریبون آمد و با آن لهجه ایرلندی زیبا فریاد زد:”خواهران و برادران، ما توانستیم این تقاطع را پس بگیریم به عنوان حرکتی نمادین که بگوییم نمیگذاریم آزادیهای مدنیمان را بگیرند. پس بیایید به سمت حصار برویم و آن بخش از شهر را هم پس بگیریم.”
واکنش دولتها و احزاب
در این میان اما سطوح دولتی مختلف به نظر همه در کنار پلیس قرار گرفتهاند و حتی حاضر به قبول تحقیق عمومی نیز نیستند.
هفته گذشته شورای شهر تورنتو ۳۶ به صفر (با ۵ رای ممتنع) رای داد تا از عملکرد بیل بلر و پلیس تورنتو قدردانی کند.
دالتون مکگینتی، نخستوزیر انتاریو، در سخنانی بسیار جنجالی عملکرد دولت خودش را نه تنها با سالهای آخر پیر ترودو (و عملکردش در بحران اکتبر در کبک) که با عملکرد ریچارد نیکسون، رئیسجمهور جمهوریخواه آمریکا، مقایسه کرد! حرکتی که میگویند حتی به اعتراضهای درونی در حزبش منجر شده. مکگینتی در ضمن از عملکرد پلیس تقدیر کرد.
اپوزیسیون اصلی انتاریو حزب محافظهکار پیشرو، البته سعی کرده از مکگینتی به خاطر عملکردش در طول این جریان انتقاد کند، اما از طرف دیگر تیم هوداک، رهبر این حزب، به فعالانی که “میخواهند نیروهای پلیس ما را شیطان جلوه دهند” حمله کرده است و گفته “با افتخار” از پلیس حمایت میکند. اما رندی هیلیر، از نمایندگان روستایی این حزب که در کنوانسیون قبلی رقیب هوداک برای رهبری حزب بود، در مقالهای که برای تورنتو استار نوشته است با زبانی تند و تیز به محدود شدن آزادیهای مدنی توسط دولت انتاریو حمله کرده است. ناگفته نماند که آندره مارین، بازرس کل استان، تحقیق خودش در این واقعه را آغاز کرده است و نظرسنجیها نشان میدهد مردم انتاریو بسیار از این حرکت او استقبال میکنند.
در مجلس فدرال اوضاع حتی جالبتر است. روز دوشنبه این هفته نمایندگان دولت هارپر تمام تلاش خود را کردند تا نگذارند مجلس حتی به سمت هرگونه بازرسی اتفاقات نشست جی ۲۰ برود. اعضای محافظهکارِ کمیته امنیت عمومی و امنیت ملی با شیوهای قدیمی به قدری تریبون را گرفتند تا نگذارند در مورد بررسی مسائل امنیتی کار به رایگیری بکشد (که مسلما رای را میباختند). نمایندگان محافظهکار به هر کسی خواستار بازرسی رفتار پلیس و نیروهای امنیتی میشد به عنوان حمایت از “خرابکاران” حمله میکردند.
دیو مکنزی، که خود قبلا رئیس پلیس ووداستاکِ انتاریو بوده است، از کمیته خواست “فراخوان به تشویق برنامه شورشیان خشن را رد کند.” دین دل ماسترو، نماینده محافظهکار پیتربورو، گفت:”من از اپوزیسیون میخواهم انگیزههای سیاسی را کنار بگذارد و در عوض در کنار پلیس ما بایستد، در کنار نهادهای مربوطی که در حال حاضر مساله را بررسی میکنند بایستد، خشونت این دار و دستهها و اراذل و اوباش را محکوم کند.”
در میان احزاب اپوزیسیون درجه مخالفتها تفاوت داشت.
مارک هولند، نماینده لیبرال ایجکس و پیکرینگ، گفت:”مساله این است که کابوس امنیتی درست کردند… مساله این است که دولت ۲ میلیارد دلار پول خرج کرده.” به طور کلی لیبرالها سعی کردند از محافظهکاران انتقاد بکنند، اما رسما خواستار تحقیق عمومی نشدهاند. مایکل ایگناتیف، رهبر حزب، چنانکه در گزارش دیگری میخوانید در توری اتوبوسی در سراسر کشور به سر میبرد و سخنان روشنی در این مورد نگفته است.
ماریا مورانی، نماینده لبنانیاصل بلوک کبک، شاید پرشورترین کسی بود که در کمیته صحبت کرد. این البته غافلگیرکننده نبود چرا که بسیاری از دستگیرشدگان رویدادهای آخر هفته مذکور فرانسویزبان و کبکیهایی بودند که از شهرهای این استان، بخصوص مونترال، برای اعتراض به تورنتو آمده بودند.مورانی گفت:”من با مردم کبک در تماس هستم. اینها اراذل نیستند، اینها قاتل و تروریست و آنارشیست نیستند. اینها والدین و جوانان هستند، دانشجویان کبک هستند که میگویند قربانی حملات مختلف بودهاند.”
پل دوار، نماینده نیودموکرات اتاوای مرکز، از دولت به خاطر اینکه مخالفان خود را با اراذل و اوباش مقایسه میکند انتقاد کرد و به این اشاره کرد که سازمانی مثل عفو بین الملل هم همین خواسته را دارد. یکی از نمایندگان حزب در مصاحبه با شهروند گفت:”ما در سطح فدرال به شدت بر خواست تحقیق عمومی تاکید میکنیم.میدانم که حزب انتاریو هم همین خواست را دارد. هارپر باید جواب پس بدهد.”