شهروند ـ آرش عزیزی: نخست وزیران استانهای کانادا و رهبران دولتهای مناطق شمال این هفته کنفرانس سالیانه خود را در وینیپگ، پایتخت مانیتوبا، برگزار میکنند تا به این سئوال پاسخ دهند که کسری بودجه کشور چگونه باید برطرف شود: با کمک به احیای اقتصاد از طریق ادامه خرجهای انگیزشی دولت یا حمله به خدمات و حقوق کارگران و مردم تحت پوشش “مبارزه با کسری بودجه” و کاهش خرجهای دولت.
مشخص است که بین این روسای دولتها شکاف بزرگی در این زمینه موجود است.
برد وال، نخستوزیر ساسکاچوان از حزب ساسکاچوان (حزبی که با ائتلاف محافظهکاران و لیبرالها برای مقابله با قدرت سنتی ان.دی.پی در این استان ایجاد شد) جزو کسانی است که به شدت طرفدار دومی است و در آستانه این کنفرانس در مصاحبهها گفته است:”بیشتر مشکلات جهان در حال حاضر از نظر اقتصادی مربوط به بودجههایی است که از دست خارج شدهاند. ما امسال خرج دولت را در استان خود پایین آوردهایم. این راه بودجه متوازن است، راه کاهش کسری بودجه و مالیات پایینتر و اقتصادی رقابتتر. و در طولانی مدت این بسیار بهتر از انگیزشی موقتی به رشد اقتصادی کمک میکند”.
اما به نظر میرسد امسال در نشست نخستوزیران استانها، نظرات راستگرایانهای مثل نظر آقای وال در اقلیت باشند و بسیاری از نخستوزیران به دنبال ادامه خرجهای انگیزشی، پس از پایان خرجهای انگیزشی دولت فدرال در این فصل بهار باشند.
دو نخست وزیر استانی که از حزب نیودموکرات هستند قاعدتا از این دسته به حساب میآیند.
داریل دکستر، نخستوزیر نیودموکرات نوا اسکوشیا، البته سعی میکند خودش را در میانه نشان دهد. او میگوید:”ما به مساله انگیزش اقتصاد به عنوان این سئوال نگاه میکنیم که اقتصاد کجا است و ما باید اعمال بیشتری انجام دهیم یا خیر”.
گرگ سلینجر، نخستوزیر نیودموکرات مانیتوبا، که میزبان کنفرانس خواهد بود، بیش از همه بر این گرایش تاکید دارد و میگوید استانها حتما باید خرج دولت در آموزش و پرورش و خدمات درمانی را افزایش دهند. او قول داده در کنفرانسی که این هفته پنجشنبه آغاز میشود و دو روز به درازا میکشد توجهها را به این مطلب جمع کند.
بسته انگیزش اقتصادی به ارزش ۴۷ میلیون دلار در ژانویه ۲۰۰۹ توسط دولت فدرال معرفی شد، اما دولت محافظهکار هارپر مدام به استانها و شهرها گفته که از ۳۱ مارچ به اینطرف دیگر خبری از خرج دولت فدرال نخواهد بود. البته تنها منطقهای که در موردش قرار است استثنا قائل شوند مناطق سیلزدهی استان ساسکاچوان است که آب و هوای شدید آن این تابستان باعث تعطیلی بسیاری بزرگراهها شده است.
از دیگر مسائلی که موضوع صحبت اجلاس خواهد بود مساله آب است. در ماه جون استانهای غربی بیانیهای مشترکی منتشر کردند و خواهان تعویض برچسبهای محصولات شدند تا مردم بتوانند انتخابهایی با مصرف آب کمتر داشته باشند (مثلا در خرید ماشینهای لباسشویی و ظرفشویی). سلینجر وعده داده مساله را در این اجلاس دنبال کند، بخصوص که به غیر از استانهای غربی آب در دستور کار استان کبک نیز قرار دارد.
دیگر مسالهای که حتما مورد بحث خواهد بود اقدام دولت هارپر در حذف پرسشنامههای طولانی سرشماری است. این موضوع البته در دستور کار رسمی نیست، اما به نظر میرسد بعضی نخستوزیران آنرا مطرح کنند. البته کمپبل، نخست وزیر لیبرال بریتیش کلمبیا، از کسانی است که گفته کاری به کار مسائل “فدرال” ندارد، اما دالتون مکگینتی، نخستوزیر لیبرال انتاریو، گفته:”این اطلاعات برای ما مهم است” و وعده داده مساله را مطرح کند.
نخست وزیران در ضمن در روز چهارشنبه پیش از آغاز رسمی کنفرانس در شهر چرچیلِ مانیتوبا با رهبران کشوری بومیان کانادا دیدار میکنند.
از بین نخست وزیران ۱۰ استان کشور که در اجلاس حاضر میشوند ۵ نفر لیبرال (انتاریو، کبک، بریتیش کلمبیا، نیوبرانزویک، پرنس ادوارد)، ۲ نفر محافظهکار (آلبرتا، نیوفاندلند)، ۲ نفر نیودموکرات (مانیتوبا و نوا اسکوشیا) و ۱ نفر از حزب راستگرای ساسکاچوان است. در بین رهبران ۳ منطقه شمالی کشور، رهبران نانوات و “منطقه شمال غربی” بنا به سنتهای موجود این مناطق از هیچ حزبی نیستند و رهبر یوکان از “حزب یوکان” است که حزبی محافظهکار به شمار میرود (در واقع قبلا “حزب محافظهکار پیشروی یوکان” بوده ،اما بعدا اسم کنونی را برگزیده). در حال حاضر هیچ کدام از نخستوزیران استانهای کشور، زن نیستند و اوا آریاک، نخستوزیر نانوات، تنها رهبر منطقهای زن در کانادا است. در ضمن تمامی این ۱۰ نخست وزیر استانی سفیدپوست و متولد کانادا هستند.