شهروند ـ آرش عزیزی: کانادا هر ساله ۳۰ هزار پناهجو دریافت می‌کند و ۴۹۲ نفر کمتر از ۲ درصد این تعداد است، اما حالا که این تعداد پناهجو سوار بر کشتی سان سی از جزیره سری‌لانکا در اقیانوس هند به ساحل غربی ما رسیده‌اند، بحث‌های بسیاری در مورد عاقبت آن‌ها به راه افتاده است. کشتی حامل این ۴۹۲ نفر، که حدود ۵۰ نفرشان کودک هستند، جمعه هفته گذشته به اسکیمالتِ بریتیش کلمبیا رسید. به نظر می‌آید سرنشینان این کشتی از قربانیان و فراریان از عواقب جنگ داخلی سری لانکا هستند.
چند ماه پیش بود که جنگ داخلی سری‌لانکا بین گروه استقلال‌طلب ببرهای تامیل و دولت سری‌لانکا با پیروزی خونین دومی خاتمه یافت و هزار هزار تامیل‌تبار مقیم سری‌لانکا به جرم «حمایت از تروریست‌ها» (یعنی زندگی در مناطقی که به دست ببرهای تامیل بود) عاقبت اسف‌باری پیدا کردند. چند ماه پیش نیز شاهد بودیم که کشتی دیگری از پناهجویان تامیل به نام اوشن لیدی به ونکوور رسید و این کشتی دومی این بار بحث‌ها را بیشتر برانگیخته است. دولت محافظه‌کار، همگام با دولت سری لانکا، بیش از هر چیزی تاکید می‌کند که نگران حضور تروریست‌ها در میان این ۴۹۲ نفر است. لیبرال‌ها و ان.دی.پی از دولت خواسته‌اند شفقت بیشتری نسبت به پناهجویان نشان دهد.
بسیاری از منتقدان می‌گویند استفن هارپر، نخست‌وزیر، می‌خواهد از جو موجود استفاده کند و به پراکندن احساسات ضدپناهجویان و تحریک احساسات دست‌راستی‌ترین هوادارانشان بپردازد.
هارپر این هفته برای افتتاح پروژه‌ی حمل و نقلی در می سی ساگا به سر می‌برد که در کنفرانسی خبری در این مورد صحبت کرد. او گفت: «وقتی یک کشتی پر از آدم بدون هیچ روند معمولی و از راه‌های غیرمعمولی به کشور می‌آید، کانادایی‌ها بسیار نگران می‌شوند» و تاکید کرد که دولت تمام پناهجویان تامیل‌تبار را چک امنیتی خواهد کرد. هارپر در ضمن گفت که «اگر لازم باشد» برای جلوگیری از ورود کشتی‌های بیشتر به کانادا به تقویت قوانین موجود می‌پردازد.
نخست‌وزیر کانادا افزود: «ما مسئول امنیت مرزهایمان و قابلیت خوشامدگویی یا عدم خوشامدگویی از کسانی که می‌آیند هستیم».
مارک گارنو، نماینده لیبرال مجلس فدرال، در واکنش به سخنان هارپر در کنفرانسی خبری گفت: «زیادی حرف تروریسم و قاچاق انسان می‌زنند و هیچ حرفی از کمی شفقت نمی‌زنند».
کشتی‌های دیگر
یکی از مسائلی که در این مورد مطرح می‌شود احتمال ورود کشتی‌های دیگر از سری‌لانکا به کانادا است. وزیر امنیت عمومی دولت هارپر، ویک توز، پیشنهاد بازگرداندن این کشتی‌ها توسط دولت فدرال پیش از رسیدن‌شان به ساحل را رد کرده است. طرفداران حقوق مهاجران هشدار داده‌اند که چنین عملی نه تنها مخالف منشور حقوق کانادا که مخالف قوانین بین‌المللی است.
آن‌ها به مواردی مثل سال ۱۹۳۹ اشاره می‌کنند که کشتی سن لوئی با صدها پناهجوی یهودی‌تبار که از دست نازی‌ها فرار می‌کردند به کانادا آمد. آن پناهجویان به جرم «فرصت‌جویی اقتصادی» باز پس فرستاده شدند و بسیاری در اردوگاه‌های مرگ نازی‌ها جان سپردند. مورد مشابه برای ده‌ها پناهجوی سیک‌مذهب اتفاق افتاد که به آسیای جنوبی باز پس فرستاده شدند.
کانادا در سال ۱۹۶۹ کنوانسیون پناهجویان را امضا کرده است که طبق آن باز پس فرستادن پناهجویان در صورتی که خطر تعقیب قضایی‌شان وجود داشته باشد مجاز نیست. منتقدان در ضمن اشاره می‌کنند کشورهایی مثل استرالیا و آمریکا پناهجویان دریایی بسیار بیشتری دریافت می‌کنند.
نهادهای حقوق بشری در ضمن اشاره کرده‌اند که بازرسی کشتی‌ها پیش از رسیدن آن‌ها به آب‌های کانادا، کاری که برای کشتی‌های احتمالی بعدی پیش‌بینی‌شده است، از نظر قانون بین‌المللی غیرقانونی به حساب می‌آید. دادگاه حقوق بشر آمریکا و دفتر کمیسیون عالی سازمان ملل برای حقوق بشر نیز تاکید کرده‌اند پناهجویان حق دارند به تقاضایشان در محیطی امن رسیدگی شود و نه روی دریاهای آزاد.
تامیل‌ها در تورنتو
نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر از هم‌شهری‌های ما در تورنتو تامیل‌تباران هستند. این شهر در واقع بزرگترین جامعه دیاسپورای تامیل در جهان را دارد. بیشتر تامیل‌هایی هم که به ساحل غربی کانادا رسیده‌اند در نهایت از تورنتو سر در می‌آورند.
جامعه تامیل‌های تورنتو در یکی دو هفته گذشته کاملا بسیج شده تا به این پناهجویان جدید یاری برساند. مثلا دفتر کنگره تامیل‌های کانادا هر روز پر از داوطلبان متفاوت است. یکی از دختران جوان تامیل که روزی ۸ تا ۱۵ ساعت پای تلفن نشسته تا به سئوال‌های خانواده‌های تامیل جواب دهد و یا به رتق و فتق سایر امورشان برسد، در مصاحبه با شهروند می‌گوید: «باورم نمی‌شد که حجم کار چقدر باشد. این‌ها پناهجویانی هستند که بسیاری مشکلات جدی بهداشتی یا روانی دارند. باید به کمک آن‌ها بشتابیم».
کنگره تامیل‌های کانادا نامه‌ای خطاب به مردم کانادا از قول پناهجویان کشتی سان سی نوشته‌اند و در آن از مردم درخواست کرده‌اند نسبت به پناهجویان مهربان باشند و حرف‌های رسانه‌ها و دولت سری‌لانکا در مورد تروریست بودن آن‌ها را باور نکنند.
گمان می‌رود پناهجویان با پرداخت پول‌های کلان (تا ۵۰ هزار دلار) به قاچاقچیان بر کشتی مذکور سوار شده‌اند.
بسیاری از مدافعان حقوق مهاجران در مورد این اتهام که پناهجویان می‌خواهند با پرداخت پول‌های کلان «در صف جلو بزنند»، به واقعیت‌های جنگ در سری‌لانکا اشاره می‌کنند. لورن والدمن، وکیل مهاجرت، در کنفرانس مطبوعاتی که پنجشنبه هفته گذشته برگزار شد در این مورد می‌گوید: «آژانس‌های کمک‌رسانی بین‌المللی گزارش کرده‌اند که با وجود پایان جنگ تخطی آشکار از حقوق بشر در سری‌لانکا صورت می‌گیرد. این‌ها از صف جلو نمی‌زنند، بلکه سوار بر قایق‌های لرزان برای جان‌شان فرار می‌کنند».
