شهروند ـ آرش عزیزی: امروزها هر گزارشی را که راجع به حال و هوای پارلمان هیل بخوانیم، آنچه قطعی به نظر میرسد نزدیک بودن انتخابات فدرال است. دولت محافظه کار استفن هارپر به زودی لایحه ی بودجه ی خود را به مجلس می آورد و اگر هر سه حزب اپوزیسیون (لیبرال، ان دی پی، بلوک کبک) به آن رای منفی دهند، دولت سقوط میکند و وارد انتخاباتی میشویم که احتمالا در اوایل ماه می برگزار خواهد شد.
یکی از بالارتبه ترین مقامات حزب نیودموکرات در تورنتو که با شرط عدم افشای نامش با شهروند گفتگو کرد، به ما گفت: «انتخابات صد در صد قطعی است. ما قطعا به بودجه رای منفی خواهیم داد.» این خبرها پس از آن می رسد که جک لیتون، رهبر ان دی پی، هفتهی گذشته در دیداری با هارپر در دفتر نخست وزیری پیشنهادهایی برای حفظ دولت محافظه کار ارائه کرده بود.
دیگر نشانهی نزدیک بودن انتخابات، آگهی های تلویزیونی است که ان دی پی و محافظهکاران شروع کرده اند (و لیبرال ها هم پیش نویسی از پلاتفرم انتخاباتی خود را منتشر کردهاند). آگهیهای محافظهکاران به ایگناتیف، رهبر لیبرالها، حمله میکند و آگهی های ان دی پی شعار محوری «اتاوا خراب است ـ باید درستش کنیم» را دارند و روی بهبود وضعیت سالمندان و مخالفت با مالیات هماهنگ فروش در انتاریو و بریتیش کلمبیا تمرکز کرده اند.
جک لیتون این هفته در ضمن اعلام کرد که حزبش خواهان برگزاری فوری رفراندوم برای الغای مجلس غیرانتخابی سنا است، طرحی که هارپر فورا از در مخالفت با آن وارد شد، به این بهانه که دست بردن در قانون اساسی و جلب حمایت تک تک استان های کشور کار آسانی نیست. لایحه ی ان دی پی روز چهارشنبه به مجلس میآید. دولت محافظه کار آنرا به روزی منتقل کرده که تنها دو ساعت بحث به جای میزان معمول شش ساعت، داشته باشد. تصویب این طرح بسیار بعید است چرا که به حمایت تمام احزاب اپوزیسیون نیاز دارد و لیبرالها قبلا گفته اند که با رفراندوم بر سر مجلس سنا موافق نیستند.
در عین حال انتشار آخرین نظرسنجیها نشان میدهد حزب محافظهکارِ هارپر همچنان پیشتاز است و به پیشبینی کارشناسان حتی شانس پیروزی قاطع و تشکیل دولت اکثریتی را دارد. به گزارش تورنتو استار از اتاوا، نظرسنجی اختصاصی این روزنامه که پس از پرسش از ۶۰۰۰ کانادایی انجام شده خبر از پیش بودن ۱۳ درصدی محافظهکاران میدهد. طبق این نظرسنجی حزب هارپر ۳۹ درصد، لیبرالها ۲۶ درصد، ان دی پی ۱۸ درصد و حزب سبز ۶ درصد حمایت مردم را با خود دارد.
این نظرسنجی نشان میدهد که نابسامانی های متعدد دولت هارپر در دوره ی اخیر تاثیری بر اقبال آن در میان مردم نداشته است.
در عین حال، اپوزیسیون به حملات خود به دولت بر سر این مسائل ادامه میدهد.
روز دوشنبهی این هفته اعلام خبر اینکه ادارهی انتخابات کانادا دعوی قضایی علیه عملکرد حزب در کمپین سال ۲۰۰۶ آورده است، مهمات جدیدی برای حملات اپوزیسیون بود. طبق این دعوی چهار نفر از اعضای ارشد حزب حاکم از قوانین جمعآوری منابع مالی برای انتخابات سرپیچی کرده اند.
دیگر نکته ای که لیبرالها و ان دی پی به آن اعتراض میکنند این است که هارپر قانون ممنوعیت استفاده از املاک دولتی برای مقاصد حزبی را زیر پا گذاشته است چرا که در آگهیهای انتخاباتی مدام در قامت نخستوزیری ظاهر میشود.
اکثریت برای هارپر؟
دولت هارپر از زمان انتخاب خود حدود پنج سال پیش همیشه به دنبال کسب آرای لازم برای تشکیل دولت اکثریتی بوده است. نخست وزیر محافظهکار مدتی پیش گفته بود که اگر حزبش نتواند به دولت اکثریت دست پیدا کند،«خطرِ» ائتلاف لیبرال و ان دی پی بسیار حاضر است. جک لیتون همیشه خواهان تشکیل ائتلاف با لیبرالها بوده، اما ایگناتیف اقبال کمتری به این طرح نشان داده.
جزئیات نظرسنجی هفتهی پیش استار نشان میدهد که تقسیم رای در استانها به نوعی است که حزب هارپر شانس خوبی برای کسب دولت اکثریتی را دارد. جایدیپ موکرجی،معاون رئیس امور عمومی شرکت اجراکنندهی نظرسنجی، به استار گفت: «تجزیه ی منطقه ای به نظر به نفع محافظهکاران است به این معنا که اکثریت محافظه کار قابل دسترس است اما به هیچ وجه قطعی نیست.»
یکی از استان هایی که از صحنه های قطعی نبرد در انتخابات پیش رو خواهد بود، انتاریو است که در آن محافظهکاران مدت ها است در تلاش برای مقابله با لیبرالها و شکست آن ها بوده اند. طبق نظرسنجی استار حزب حاکم در این استان ۱۳ درصد از رقیب اصلی خود پیش افتاده است. یعنی ۵ درصد جلوتر از ماه نوامبر که نشان میدهد تلاش های خستگیناپذیر محافظهکاران و آوردن کسانی چون جولیان فانتینو به جمع خود بی فایده نبوده است. محافظه کاران میکوشند در انتخابات پیش رو به نقاط قوت محافظه کاران در حومههای اطراف تورنتو و منطقهای از این شهر تا ویندزر حمله کنند و کرسی کسب کنند.
در عین حال کارشناسان میگویند که محافظهکاران دلایلی برای اینکه آنقدرها هم خوشحال نباشند دارند: آنها پس از پنج سال در قدرت بودن و چندین رهبر مختلف لیبرال همچنان نتوانسته اند اقبال محکمی برای دولت اکثریتی داشته باشند.
با توجه به تمام این عوامل بعید نیست که ماه مه ماه انتخابات باشد که در آن صورت باید ببینیم چه سرنوشتی پیش روی کانادا است:آیا هارپر بالاخره موفق میشود به دولت اکثریتی دست پیدا کند؟ یا ایگناتیف می تواند بالاخره دل کانادایی ها را به دست آورد و خود نخست وزیر شود؟آیا ایگناتیف و لیتون رویهمرفته آنقدر رای می آورند که اختلافات را کنار بگذارند و دولت اکثریتی تشکیل دهند؟ یا آیا می توانیم شاهد تحولاتی بعیدتر باشیم؟مثلا این که ان دی پی بیشتر از لیبرال ها رای بیاورد و در دولت ائتلافی که تشکیل می شود،قبای نخست وزیری به تن جک لیتون و نه ایگناتیف دوخته شود (نکتهای که مردم کبک در نظرسنجیها گفته بودند ترجیح میدهند). همه چیز ممکن است.
دیگر نکتهی جالب اما اینجا است که این می تواند آخرین انتخابات برای رهبر هر سه حزب اصلی فدرال باشد: لیتون، مگر اینکه به پیروزی عجیبی برسد، به احتمال بسیار در کنوانسیون حزب که در ماه جولای در ونکوور برگزار میشود باید جای خود را به رهبری جدید دهد. هارپر، بخصوص در صورت شکست یا عدم کسب دولت اکثریتی، احتمالا باید آرام آرام به فکر کنار رفتن باشد و عملکردی ضعیف از سوی ایگناتیف تقریبا به طور حتم به «کودتای» درون حزبی و کنار گذاشتن او منجر می شود.