آرش عزیزی ـ زندگی برای سیاستمداران کانادایی که شکست می خورند آنقدرها هم سخت نیست، بخصوص برای کرور کرور نماینده لیبرالی که دو هفته پیش کرسی های خود را از دست دادند. هر چه باشد آن ها تا آخر عمر حقوق بازنشستگی چاق و چله ای دریافت می کنند، اما برای مایکل ایگناتیف که کل ماجرای ورود و خروجش به سیاست به زحمت شش هفت سال طول کشید و بیشتر شبیه به یک اشتباه زودگذر شغلی می ماند، اوضاع از این هم بهتر است. هنوز ۴۸ ساعت از استعفای او، که نه تنها بدترین نتیجه ی تاریخ حزب را گرفت که حتی کرسی خودش در اتوبیکو را هم از دست داد، نگذشته بود که دانشگاه تورنتو، که سال ها پیش در جوانی خود در آن درس می خواند، به او پیشنهاد شغلی داد که او هم پذیرفت. او به عنوان مقیم ارشدِ کالج مسی دانشگاه تورنتو منصوب شد و قرار است در دانشکده ی حقوق، مدرسه ی سیاست‌گذاری و حکومت دولتی، دپارتمان علوم سیاسی و البته مدرسه ی مانک برای امور جهانی تدریس کند.
ایگناتیف به تدریس بازگشت
این خبر البته آنقدرها هم غافلگیرکننده نیست. نه تنها خودِ ایگی در این دانشگاه درس خوانده که هر چه باشد کالج مسی نام خانواده ای را بر خود دارد که از قوم و خویش های دورِ ایگی به حساب می آیند. نام یکی از سالن های دانشگاه نیز به یاد پدر او “جورج ایگناتیف” است. اولین بار در ژوئیه ی ۲۰۱۰ بود که جیمز تراورس، ستون نویس تورنتو استار که چند ماه پیش درگذشت، پیش بینی کرد ایگناتیف در صورت شکست جای جنیس استاین را به عنوان رئیس مدرسه ی مانک خواهد گرفت. ایگی حالا رئیس نشده، اما به عنوان مقیم ارشد کالج مسی اتاقی برای کار و زندگی در این موسسه دریافت می کند گرچه احتمالا محل اصلی زندگی او و همسرش، که باید از محل رسمی اقامت رهبر اپوزیسیون در اتاوا خانه تکانی کنند، همچنان کاندومینیوم شان در تورنتو خواهد بود.
جان فریزر، رئیس کالج مسی، ضمن اعلام این خبر گفت:”مدتی است که ارائه ی این سمت به رهبران سیاسی که در زندگی حرفه ای خود تغییر جهت می دهند، سنت شده.” و به پیتر ترودو، باب ری و پرستون منینگ به عنوان صاحبان سابق این مقام اشاره کرد.
جانشینی
اما اگر ایگی بتواند به راحتی سیاست را کنار بگذارد و برود دنبال”یاد دادن به کانادایی های جوان”، که خودش می گوید هدفش در زندگی است، تکلیف حزب لیبرال که وارد بزرگترین بحران تاریخ خود شده است چه می شود؟
فعلا شاهدیم که کارشناس پس از کارشناس احتمال مرگ و زوالِ حزب لیبرال را اعلام می کند. بسیاری از تحلیل گران چپ گرا می گویند امیدوارند همان بلایی سر حزبی که روزگار “حزب طبیعی حاکم” در کانادا بود بیاید که قبلا در بریتانیا و بعضی دیگر کشورهای اروپایی بر سر احزاب لیبرال آمده یعنی چنان بین احزاب چپِ کارگری(در کانادا، ان دی پی) و احزاب محافظه کار چلانده شوند که یا به حزبی حاشیه ای بدل شوند و یا کلا محو شوند.
از طرف دیگر طرفداران لیبرال ها می گویند آخرین چیزی که می خواهند وارد آن شوند یک دعوای سرسخت بر سر رهبری حزب برای چهارمین بار در طول ده سال است. همین است که رهبری و مدیریتِ حزب تصمیم گرفته اساس نامه ی خودش را تغییر دهد تا حزب، که تا انتخابات بعدی چهار سال تمام وقت دارد، مدت بیشتری دنبال رهبر جدید بگردد.
الف اپز، رئیس حزب، دوشنبه ی این هفته گفت اعضای حزب چنان جواب محکمی(“عملا همگانی”) داده اند و چنان یک صدا گفته اند “رهبری سریع” نمی خواهند، که حزب تصمیم گرفته اساس نامه ی خود را عوض کند. طبق قوانین کنونی حزب رهبر جدید باید تا اواخر ماه اکتبر همین سال انتخاب شود ،اما طبق پیش نویس سندی که بین مقامات حزبی می چرخیده (و تورنتو استار نسخه ای از آن را به دست آورده) حزب می خواسته روز ۱۲ ژوئن کنوانسیونی “مجازی” روی اینترنت برگزار کند تا این محدودیت شش ماهه را تغییر دهد. گفته می شود هیئت مدیره ی حزب روز دوشنبه دیداری اینترنتی داشته تا در مورد دو مساله ی مهم پیش روی حزب تصمیم بگیرد: اول این‌که رهبر موقتی برای حزب انتخاب شود و دوم این‌که تاریخی برای کنوانسیون انتخاب رهبر دائمی جدید تعیین شود. بزرگان حزب گفته اند رهبر موقت باید علاوه بر کسب حمایت ۳۴ نماینده ی لیبرالِ مجلس فدرال سه شرط دیگر را هم بپذیرد:
ـ قول دهد که دنبال رهبری دائم حزب نباشد.
ـ دنبال مذاکره یا ادغام با ان دی پی نرود.
ـ دو‌زبانه بودن شرط نیست، اما اگر فرانسوی بلد نباشد باید یکی از فرانسوی زبان های بومی مجلس را به عنوان نوعی شریک بگزیند.
پیروز که خواهد بود؟
اما سئوالی که همه می خواهند پاسخ آن را بدانند این است که پس از مدتی جستجو بالاخره چه کسی با تاج رهبری لیبرال ها بر سر عروج می کند؟ایگناتیف هنگام استعفای خود گفت آرزو دارد فردی جوان و چه بهتر که زنی جوان رهبر حزب باشد. آیا می توان گفت این گفته آخرین زهری بوده که ایگناتیف به هم دانشگاهی روزهای جوانی و رقیبِ روزهای اخیرتر خود، یعنی باب ری، ریخته؟ هر چه باشد این نخست وزیر سابق انتاریو هم مثل ایگناتیف و سه رهبر قبلی حزب لیبرال (کریتین، مارتین، دیان) مردی سفیدپوست و میان سال است.
گفته می شود لیبرال ها می خواهند باب ری را به پذیرش رهبری موقت حزب وا دارند تا بنا به شرط اول از شروط سه‌گانه ی فوق الذکر دیگر از رقابت برای رهبری حزب کنار رود.
دومینیک له بلان و جاستین ترودو، نمایندگان لیبرالِ نیوبرانزویک و کبک، از جوان ترین لیبرال هایی هستند که صحبت از به میدان آمدن شان می رود، اما بعید به نظر می رسد در این سن بزرگان لیبرال ها بخواهند زمام حزب را در خطیرترین دوره ی تاریخ اخیر خود به آن ها بسپارند.
باید در نظر داشت که لیبرال ها برای انتخاب رهبر جدید معدود به ۳۴ نماینده ی کنونی خود نیستند و می توانند هر فرد دیگری را هم انتخاب کنند و بعدا وارد مجلس کنند چنان‌که مثلا جک لیتون، رهبر کنونی اپوزیسیون رسمی، در سال ۲۰۰۳ که به رهبری ان دی پی انتخاب شد هنوز در مجلس کرسی نداشت و چند بار هم در این راه ناکام مانده بود.
