شمارش معکوس تا تیرگان
ترجمه: فرنگیس زاهد
گاهی به یک جشنواره بین المللی نیاز داریم تا توجه مان به هنرمندانی جلب شود که در همین شهر و در همسایگی ما زندگی می کنند.
چه جای شگفتی ست برای تورنتویی های هنرشناس که تورنتو شهری خلاق است، ما از میزبانی مناسبت های هنری پرآوازه ای چون جشنواره بین المللی فیلم تورنتو و لومیناتو به خود می بالیم.
هنرهای ما همچون سیم در تاروپود شهر تنیده شده، و ما دارای مراکز هنری بسیاری از جمله کمپانی اپرای کانادا، ارکستر سمفونی تورنتو، آرت گالری انتاریو، تئاتر فاکتوری و تئاتر تاراگان هستیم.
هر چند هدف هنری داشتن معایبی هم می تواند داشته باشد. گاهی ما آنقدر بر هنرمندان مهمانی که به اینجا سفر می کنند تا از تنوع فرهنگی و اشتیاق تماشاگران شهرمان بهره مند شوند تمرکز می کنیم که کاملا هنرمندان محلی خود را از یاد می بریم.
در تهرانتو جشنواره تیرگان برای ما فرصتی فراهم می سازد تا برخی چهره های درخشان جامعه ی ایرانی را در معرض دید جهانیان قرار دهیم، و همچنین فرصت نادری ست تا با هنرمندان بومی چون مریم تومرایی خواننده ایرانی آشنا شویم.
تومرایی نیز یکی از هنرمندان مقیم تورنتوست که در جشنواره چهار روزه تیرگان در هاربرفرانت به اجرای برنامه می پردازد. موسیقی او طیف گسترده ایست که از موسیقی جهانی با تم مدیترانه ای گرفته تا اپرا را در بر می گیرد.
تومرایی در گفتگو پیرامون خود و هنرش خاطرنشان کرد تیرگان همانقدر که جشن تغییر چهره هنری ـ فرهنگی کاناداست، در برجسته کردن هنر ایرانی نیز مؤثر است.
تومرایی می گوید،” من ایرانیم اما بیشتر دوران زندگی خود را در کانادا گذرانده ام، من بیشتر در خارج از ایران بوده ام تا در ایران. و برای من تیرگان همانقدر که به جامعه ایرانی تعلق دارد به کانادا نیز متعلق است.”
تومرایی بیش از بیست سال است که در تورنتو بسر می برد. او تحصیلات خود را در رشته هنر خلاق در دانشگاه یورک به پایان رساند. در واقع او در تورنتو توانست سرگرمی دوران کودکیش در آوازخوانی را تا سطح حرفه ای پیش ببرد.
زندگی در تورنتو این فرصت را برای تومرایی فراهم ساخت تا با بهترین های این صنعت همکاری کند، و با دسترسی به آموزشی در سطح جهانی بتواند موسیقی را تا مراحل حرفه ای دنبال کند.
او از آن دوران می گوید،” در دهه نود فرصتی برایم پیش آمد تا با الین اورهالت کار کنم. او مربی آواز هنرپیشه های مرد فیلم شیکاگو بود که در آن زمان در اینجا فیلمبرداری می شد.”
مریم تومرایی
تومرایی پس از سالها تمرین آواز زیر نظر مربیان آواز گوناگون سرانجام اولین آلبوم آوازهای عاشقانه ایرانی خود را با نام تحت تأثیر جادوی تو Under Your Spell در سال ۲۰۰۶ منتشر کرد.
اگر چه به دلیل کمبود منابع مالی برای تبلیغ و بازاریابی گسترده، آنطور که تومرایی انتظار داشت آلبومش در دسترس شنوندگان زیادی قرار نگرفت، اما آن سی دی درهای زیادی را به روی هنرمند پیشرو گشود.
تومرایی توضیح داد،”در سال ۲۰۰۷ تولیدکننده برنامه زنده رادیو CBC که در کتابخانه CBC آهنگ مرا شنیده بود با من تماس گرفت”. و در ادامه افزود،” من البته تحقیق نکردم ولی فکر می کنم اولین خواننده زن ایرانی باشم که آهنگ هایم از رادیو CBC پخش شد.”
تومرایی دومین تأیید خود را از رسانه های تورنتو در سال ۲۰۰۸ و پس از آنکه سی دی او مورد نقد و بررسی مجله Whole Note قرار گرفت به دست آورد؛ آن شماره به ترویج و پیشرفت جاز امروزی، جاز کلاسیک و موسیقی جهانی اختصاص داشت.
تومرایی می گوید،”نقد و بررسی آنها در آپریل ۲۰۰۸ صورت گرفت”، و در ادامه می افزاید،” و سپس منتقد مرا نمونه خوب دیگری از آنچه دنیا می تواند ارائه دهد نامید.”
در سال ۲۰۰۹ تومرایی فرصت دیگری برای ارائه موسیقی خود به تورنتو به دست آورد و آن هنگامی بود که برای اجرای برنامه به آمفی تئاتر ریچارد برادشاو در مرکز هنری فور سیزن دعوت شد. موسیقی او در رده بندی موسیقی جهانی جای گرفته بود.
او با غرور و خوشحالی می گوید،”در بین سری موسیقی های هنگام ناهار یک ساعت اجرای موسیقی ایرانی گنجانده شد و من بر این باورم که من اولین ایرانی بودم که روی سن حضور داشتم.”
طی دو سال گذشته تومرایی مسیر خود را کمی از موسیقی جهانی به اپرا که به آن عشق می ورزد، تغییر داده است.
او اذعان دارد،” از سال ۲۰۰۹ روی اپرا متمرکز شدم. و دو هفته پیش در آزمون تورنتو اپرا شرکت کردم ـ اگر چه هنوز جوابی نگرفته ام ولی خوشبین هستم.”
علاوه بر موسیقی تومرایی دستی هم در تئاتر دارد. او اخیراً نمایشی با نام “در جستجوی معشوق” نوشته و به تنهایی آنرا اجرا کرده است. نمایش به زبان انگلیسی نوشته شده، اما اشعارش به سه زبان از جمله فارسی سروده شده اند.
نمایش در پاییز ۲۰۱۰ در روز فرهنگی کانادا در تورنتو به روی صحنه رفت.
تومرایی در نظر دارد نمایش جدیدی با نام “شب های تابستانی پر ستاره تهران” را در تیرگان به روی صحنه بیاورد. این اثر برگرفته از داستان کوتاهی ست که نوشته اوست و شامل دو قطعه آواز نیز خواهد بود.
در رابطه با مشارکتش در جشن تیرگان تومرایی می گوید،”به نظر من جشنواره بزرگی ست و از توانایی و قابلیت عظیمی برخوردار است. من به دیدن دو جشنواره قبلی رفته بودم و همیشه دلم می خواست جزیی از آن باشم.”
تومرایی تاکید دارد،”من هنرمندی بومی با پیشینه ایرانی هستم و احساس می کردم به تیرگان تعلق دارم، و امسال برای این جشن آماده ام.”
تومرایی در بیان شرایط هنرمندان ایرانی هم نسل او که به دنبال انقلاب اسلامی در خارج از ایران مشغول کار و فعالیت هستند می گوید،” هنر من نه کاملا ایرانی ست و نه کاملا غربی ـ یعنی همان جایی که هستیم ـ ما واقعا جایگاه معینی نداریم ـ و هنر ما انعکاس تجربیات ما در طی سی سال گذشته است.”
هنرمندانی چون تومرایی یادآور این نکته هستند که در حالیکه برای دیدن هنرمندان ایرانی که از اروپا و آسیا به تیرگان می آیند سر از پا نمی شناسیم، نباید از فرصت ملاقات با استعدادهای شکوفایی که در حیاط خلوت خود داریم، غافل شویم.
