از تاریخ ۲۱ تا ۲۴ جولای ۲۰۱۱ مرکز فرهنگی هنری هاربرفرانت در تورنتوی کانادا با بیش از ۱۲۰هزار بازدید کننده به تماشای فرهنگ و هنر و ادبیات ما ایرانیان که تیرگان را جشن گرفته بودند، نشسته بود. این جشنواره حاصل کوشش بیش از ۳۰۰ داوطلب بود. در همین شماره گزارش تصویری داریم که از این بابت سپاسگزار آرتا علاقه بند هستیم و نیز همکاران دیگرمان آرش عزیزی، کریم زیانی و فرح طاهری(عکس های مطالب).
و اما بخش ادبیات و فیلم، از بخشهایی در فستیوال تیرگان بودند که با اقبال خوبی در جشنواره روبرو شدند و اثبات این مدعا سالن پر این نشست ها و برنامه ها بود.
برنامه های ادبی و فیلم شامل کتابخوانی های شهرنوش پارسی پور(دو نشست)، عباس معروفی (دو نشست) و سخنرانی دکتر استعلامی و بزرگداشت سیمین بهبهانی بود. و نیز مراسم اهدای جایزه قصه نویسی به بهترین قصه کوتاه و فیلم کوتاه. مسابقه قصه نویسی با ۲۶۲ درخواست کننده از سه قاره روبرو شده بود، که در نهایت فرامرز پورنوروز همکار داستان نویس ساکن ونکور جایزه اول را از آن خود کرد. جایزه دوم به آتوسا زرنگار از ایران و برنده سوم مشترک بین کافیه جلیلیان از تورنتو و علیرضا جاویدی از سوئد رسید. لازم به یادآوری ست که هیئت داوران این مسابقه منیرو روانی پور، دکتر بهرام مقدادی، پیمان خاکسار و عباس معروفی بودند. هیئت داوران جایزه ویژه خود را به پاس یک عمر تلاش ادبی و ادبیات خلاقانه به ابراهیم گلستان تقدیم کردند. برنده مسابقه فیلم کوتاه نیز روزبه حیدری بود.
راستش همیشه صحبت ها و نظرات شهرنوش پارسی پور روی کارهای ادبی اش سایه می اندازند و ذهن ها را برای تعمیق در کار او منحرف و مشوش می کنند. این بار هم شهرنوش پارسی پور بعد از خواندن قصه اش، در پیوند با زنان و مشخصا فمنیست ها، نظراتی ارائه داد که بسیار بحث برانگیز شد و جلسه احتمالا نقد ادبی از سوی شرکت کنندگان تبدیل شد به بحث در مورد نظرات ارائه شده او. به عنوان یک خواننده آثار شهرنوش پارسی پور بسیار متعجبم که چگونه یک ذهنیت پیچیده و زیبا که می تواند آثاری چون طوبا و معنای شب و زنان بدون مردان را خلق کند، در بحث مربوط به یکی از مهمترین و پیچیده ترین مسائل جهان که همانا هستی زنان در جهان است، این گونه سهل انگارانه، سرسری، پیش پا افتاده و به عبارتی با زبانی “خاله مردکی” عمل کند و در واقع به خودزنی دست زند.
شهرنوش آگاهانه و یا ناآگاهانه بحث فمینیست ها را به نازلترین و پیش پا افتاده ترین سطح تقلیل می دهد تا بعد بتواند نتیجه بگیرد که هر گونه اجحاف و تجاوزی که در حق زنان روا می شود مقصر خود آنانند که نمی دانند چگونه لباس بپوشند و یا به برتری مردان گردن گذارند! شاید نظرات او یک پایگاه تاریخی داشته باشد، اما تردیدی نیست که در این بحث بسیار ناتوان و سطحی عمل می کند. واقعیت این است که استنادهای تاریخی در هیچ زمانی مجوزی برای تضعیف حقوق انسانها و به اسارت کشیدنشان نیست، برای همین هم در طول تاریخ بشر با هر آنچه ناروا می پنداشته در افتاده. خواندن تاریخ تنها برای شناخت بیشتر انسان و کسب تجربیات است و نه تکرار کجی ها و ناراستی ها و اشتباهات.
نویسنده دیگری که در بخش ادبیات به قصه خوانی پرداخت و مورد اقبال قرار گرفت عباس معروفی بود که یک قصه چاپ نشده اش را خواند و به دلیل کمبود وقت، زمان پرسش و پاسخ از دست رفت. و البته این نقیصه در نشست دیگر او جبران شد و بعد از خواندن قصه به پرسش های شرکت کنندگان پاسخ گفت.
روز اول عباس معروفی یک قصه کوتاه بلند در مورد صادق هدایت خواند. عباس معروفی در این قصه به استناد خاطرات یار و معشوقه صادق هدایت در اثبات مسئله ای می کوشید که هر چه بیشتر در قصه فرو می رفت، ضمیر ناخودآگاه نویسنده با پنبه کردن هر آنچه معروفی رشته بود و با ترسیم خطوط نانوشته حقایق دیگری را آشکار می کرد که همین بر جذابیت بیشتر قصه می افزود.
امیدواریم بتوانیم متن سخنرانی دکتر استعلامی و نیز قصه های خانم پارسی پور و آقای معروفی را در شهروند چاپ کنیم.
بخش فیلم نیز جذاب بود و پرطرفدار. این بخش هم دو قسمت بود: اهدای جوایز مسابقه فیلم های کوتاه و نمایش دو فیلم؛ یکی از بهمن فرمان آرا سایه های بلند باد و دیگری کشتزارهای سپید به کارگردانی محمد رسول اف. فیلم نامه سایه های بلند باد از زنده یاد هوشنگ گلشیری بود. این فیلم که در سال های آخر دوران پهلوی ساخته شده به زیبایی خرافات و خرافه پرستی را نشانه می گیرد. در پایان نمایش فیلم، بهمن فرمان آرا به پرسش های تماشاگران پاسخ گفت.
سیمین بزرگ باد
شهروند – آرش عزیزی: بزرگترین غایبِ حاضر تیرگان احتمالا سیمین بهبهانی بود که علیرغم هشتاد و اندی سال همچنان میجوشد و میخروشد. سیمین تنها به علت منع دولت ایران که گذرنامهاش را گرفته است نتوانست در تیرگان شرکت کند. البته این دلیلی نبود که جلسهی بزرگداشت او برگزار نشود. این جلسه برگزار شد و پیغام ویدئویی پرانرژیاش نیز برای حضار پخش شد.
سیمین در پیغام ویدئویی خود علاوه بر درود فرستادن به ایرانیان خارج از کشور و حاضرینِ تیرگان به دو مسالهی سیاسی اشاره کرد: یکی عروج تروریسم اسلامگرا و لزوم برخورد علمای اسلام با آن و دیگری خطر جنگ در خاورمیانه.
عباس معروفی، نویسندهای که خانم بهبهانی در پیغامش به او اشاره کرد و مهرداد آریننژاد، مدیر تیرگان، از جمله سخنرانانی بودند که در رسای بهبهانی سخن گفتند. معروفی از روزهای زندان و بازداشت و تحت تعقیب بودن خود گفت و اینکه چطور بهبهانی استوار کنار او ایستاده است.
به غیر از معروفی، آصف فکرت، ادیب افغان مقیم اتاوا، شعری که بیش از ۴۰ سال پیش در هرات در وصف بهبهانی سروده بود قرائت کرد، دکتر استعلامی در مقایسهی سیمین بهبهانی با دیگر شاعر زن نام آور همعصر او، فروغ فرخزاد، گفت و دکتر خلیلی، برادرزادهی سیمین، ضمن قرائت چند شعر از او که خود به انگلیسی برگردانده بود، تندیسی را به نمایندگی از بهبهانی از سوی تیرگان دریافت کرد.