باراک اوباما به زودی سخنرانی سالیانهی خود را انجام میدهد اعلام خواهد کرد که به یکی از وعدههای مهم انتخاباتیاش در همان سال اول جامهی عمل
شهروند ۱۲۶۲ ـ پنجشنبه ۳۱ دسامبر ۲۰۰۹
باراک اوباما به زودی سخنرانی سالیانهی خود را انجام میدهد اعلام خواهد کرد که به یکی از وعدههای مهم انتخاباتیاش در همان سال اول جامهی عمل پوشانده است و آن چیزی نیست مگر اصلاحات خدمات درمانی. هفته گذشته آقای اوباما تعطیلات کریسمس خود در زادگاهش، هاوایی، را به تاخیر انداخت تا شاهد روزی تاریخی در دوران ریاستجمهوریاش باشد.
مجلس سنای آمریکا در روز پیشواز کریسمس (۲۴ دسامبر) لایحه تاریخی در مورد خدمات درمانی را تصویب کرد که برای اولین بار در تاریخ آمریکا تقریبا به تمام افراد این کشور نوعی پوشش پزشکی اعطا میکند. البته بسیاری از لیبرالهای حزب دموکرات این لایحه را کافی نمیدانند چرا که اولا هنوز حدود ۲۴ میلیون نفر را شامل نمیشود و ثانیا اینکه شامل هیچگونه طرح بیمهی دولتی نمیشود و در نهایت تنها افراد را با قانون وادار به خرید بیمهی پزشکی میکند و در صورت مشکل در پرداخت مبلغ، به آنها یارانه میدهد.
پیش از این طرح جامعتری در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسیده بود و حالا دو طرحِ سنا و مجلس باید با هم ادغام شوند. مشخص است که طرح مجلس نمایندگان باید تقلیل یابد و این طرح سنا است که ارجحیت خواهد داشت.
در نظام سیاسی آمریکا، بر خلاف کانادا و بسیاری کشورهای دیگر، احزاب سیاسی قدرتی روی نمایندگان خود در مجلس ندارند و در واقع بیشتر نوعی خانوادهی سیاسی به حساب میآیند تا احزاب منظم. در نتیجه همراه شدن اوبامای دموکرات با کنگرهای که اکثریت آن دموکرات بود به هیچ وجه تضمین تصویب این قانون به حساب نمیآمد. در واقع آنچه این تصویب را مدتها به تاخیر انداخت، و نهایتا قانون را بسیار رقیقتر از حتی طرحهای اولیه کرد، تلاش برای راضی کردن دموکراتهای معتدل در رای دادن به آن بود چون حتی یک رای منفی دموکراتها هم میتوانست به سناتورهای جمهوریخواه امکان دهد با استفاده از امکان "فیلیباستر" (filibuster) بحث راجع به قانون را مدتهای مدید ادامه دهند.
در پایان اما دموکراتها موفق شدند تمام سناتورهای خود را راضی کنند و در یک صبح سرد زمستانی، لایحهی اصلاحات خدمات درمانی، پس از ماهها مذاکرات طولانی و ۲۴ روز جدل در صحن مجلس، با رای ۶۰ به ۳۹ تصویب شد یعنی تمام دموکراتها و در ضمن دو نفر سناتور مستقل رای مثبت دادند و تمام جمهوریخواهان رای منفی. حتی یک رای منفی بیشتر هم به جمهوریخواهان امکان استفاده از "فیلیباستر" را میداد که میتوانست تصویب قانون را ماهها به تاخیر بیندازد.
اوباما بلافاصله به این اشاره کرد که از زمان ریاستجمهوری تئودور روزولت، حدود ۱۰۰ سال پیش، بحث اصلاح نظام خدمات درمانی مطرح بوده و امروز بالاخره به نتیجه رسیده. او گفت: "پس از نزدیک به یک قرن مبارزه ما در آستانهی تبدیل اصلاحات خدمات درمانی در آمریکا به واقعیت هستیم".
این بن نلسون، سناتور دموکرات نبراسکا، بود که آخری و ۶۰امین رای را که بسیار هم حیاتی بود داد تا هم وحدت کامل حزب در این رای را ممکن کرده باشد، هم از توقف آن توسط جمهوریخواهان جلوگیری کرده باشد و هم به اوباما امکان دهد حداقل قدمی در راه یکی از اهداف اعلامشدهی خود برداشته باشد. اوباما سوار به هواپیما بود و از کپنهاگ به واشنگتن میآمد که خبر خوش کسب موافقت سناتور نلسون را شنید. چگونگی پیشبرد این طرح نقش مهمی در انتخابات سال آینده برای کنگره و البته انتخاب مجدد اوباما در ۲۰۱۲ خواهد داشت.
جمهوریخواهان، که همه در سنا یکصدا علیه این لایحه رای دادند، از هم اکنون کارزار خود علیه آنرا شروع کردهاند.
جان بونر، رهبر اقلیت در مجلس، به این لایحه اعتراض کرد چرا که قیمت پوشش بهداشتی را برای خانوادهها و کسب و کارهای کوچک افزایش میدهد، مالیاتها را در زمانی سخت بالا میبرد و از بودجهی مدیکر، برنامهی کنونی مزایای خدمات درمانی برای سالمندان میکاهد. بونر گفته: "اتفاقی نیست که هر چه مردم آمریکا بیشتر از این طرح هیولایی میفهمند بیشتر مخالف آن هستند".
"تغییرات" واقعی کجاست؟
اوباما با شعار "تغییر" به ریاست جمهوری انتخاب شد و اصلاحات نظام خدمات درمانی از مهمترین تغییرهایی است که او میتواند ارائه کند. اما طرحی که این هفته بالاخره تصویب شد واقعا و به طور مشخص چه تغییراتی انجام میدهد؟
مهمترین تغییر این است که برای اولین بار تقریبا تمام آمریکاییها نوعی بیمه پزشکی خواهند داشت و یارانههای دولتی برای افراد کمدرآمدی موجود خواهد بود تا خرج بیمهشان را بدهند. در ضمن کارفرمایان از طریق مجموعهای از اعتبارهای مالیاتی و مجازاتها تشویق میشوند که بیمهی کارگرانشان را به عهده بگیرند. این قانون در طول ۱۰ سال اول حدود ۱ تریلیون دلار خرج بر میدارد، اما دفتر بودجهی کنگره میگوید که در نهایت به کاهش کسری بودجه دولتی میانجامد. هزینهی این طرح قرار است با ترکیبی از مالیات، هزینههای دریافتی و کاهش مخارج برنامه مدیکر (خدمات درمانی برای سالمندان) تامین شود.
اما پس از انجام این "تغییرات" آمریکا همچنان تنها کشور صنعتی جهان است که خدمات درمانی رایگان و دولتی برای شهروندان خود ندارد. همچنان بیش از ۲۴ میلیون آمریکایی بدون هرگونه بیمه باقی خواهند ماند و کسانی هم که بیمه میشوند باید هنوز مشتری همان شرکتهای بیمه باشند که البته قانون جدید قرار است بیش از پیش محدود و کنترلشان کند. مثلا شرکتهای بیمه دیگر حق گذاشتن این شرط را نخواهد داشت که بیماریهایی که پیش از خرید بیمه موجود بوده است زیر پوشش نمیرود.
پیش از این طرحهایی مطرح شده بود که حداقل نوعی طرح بیمه پزشکی دولتی هم به وجود بیاید که در بازار با شرکتهای خصوصی رقابت کند اما آن هم پس از مخالفت دموکراتهای میانهروتر از لایحه سنا حذف شد.
از مهمترین بندهای دیگری که دموکراتهای میانهرو، منجمله سناتور نلسون که در مسائل اجتماعی، محافظهکار است، کنار گذاشتند بندهای مربوط به سقط جنین بود. در لایحه جدید به ایالات مجزا اختیار داده میشود تا پوشش سقط جنین در بیمهها را ممنوع کنند مگر در صورت تجاوز، زنای محصنه یا وقتی زندگی مادر در خطر است. حتی در ایالاتی هم که تصمیم به این ممنوعیت نگیرند، مشتریان باید خود به طور مجزا از شرکت بیمه درخواست این بند را کنند و هزینهی آن را جدا جدا پرداخت کنند تا در نتیجه دولت فدرال آمریکا خرج سقط جنین کسی را ندهد.
اصلاح نظام خدمات درمانی را بسیاری انتظار میکشیدند و اعمال آن در همان سال اول بسیاری را بر این وا خواهد داشت که تاکید کنند حرفهای اوباما راجع به "تغییر" بیهوده نبوده است و او تغییراتی واقعی را انجام داده است. نفس خبر این تغییر مسلما برای بسیاری امیدبخش خواهد بود و میتواند به اوبامایی که میزان مقبولیتش در حال حاضر حدود ۵۰ درصد است کمک کند بخصوص که او باید با مشکلات بزرگی مثل بیکاری رو به افزایش و بالا گرفتن کشتارها در افغانستان سر کند، اما بسیاری نیز به خاطر خواهند داشت که طرح جدید خدمات درمانی در مقایسه با کشورهایی مثل کانادا که خدمات درمانی رایگان و دولتی و برای همه دارند هنوز بسیار عقب است. چرا که در این طرح مردم باز باید بین شرکتهای خصوصی یکی را انتخاب کنند و با این شرکتها سر و کار داشته باشند و خبری از خدمات دولتی و رایگان نیست.