مکگینتی فقط یک کرسی کم آورد
دولت اقلیت برای لیبرالها
شهروند ـ آرش عزیزی: نتایج انتخابات هفتهی پیشِ انتاریو را هر جوری که بخواهیم تفسیر کنیم، سخت است تاج پیروزی را بر سر دالتون مکگینتی نگذاریم. نخستوزیر لیبرال برای اولین بار در بیش از صد سال موفق شد به سومین پیروزی پیاپی برسد و دولت بعدی را تشکیل خواهد داد. به نظر نمیرسد کسی درون حزبش نیز از او ناراضی باشد و از این رو، تا وقتی دلش بخواهد نخستوزیر هم باقی خواهد ماند. ارزش این پیروزی برای لیبرالها وقتی بیشتر معلوم میشود که به یاد داشته باشیم همین یکی دو ماه پیش به نظر میرسید پیروزی رقبای محافظهکارشان قطعی باشد.
چند سال اخیر دولت لیبرال مکگینتی پر از رسوایی های مالی بود (که آدم را یاد افتضاحات مشابه خویشاوندانِ فدرال لیبرالها در دورهی پل مارتین میانداخت که آن حزب را به حال نزار کنونی انداخت). به نظر میرسید رایدهندگان دنبال تغییر و پایان هشت سال دولت مکگینتی باشند. از طرف دیگر محافظهکاران در ماه مه همین امسال با پیروزی تاریخی خود بالاخره موفق شدند دولت اکثریت کسب کنند و میتوان به جرات گفت قلب این پیروزی در انتاریو و تورنتوی بزرگ بود. ورود حزب محافظهکار فدرال به درون شهر تورنتو، پس از سالها غیبت، خود وامدار شهردار محافظهکاری دانسته میشد که چند ماه قبل به پیروزی شگفتانگیزی رسیده بود (یعنی راب فورد.) بیهوده نبود که چند ماه پیش هارپر خوشحال بود و میگفت “تا سه نشه، بازی نشه.”
با این تفاصیل تعجبی نبود که هوداک، رهبر محافظهکاران، در نظرسنجیها تا ۲۰ درصد جلوتر از حریف لیبرال خود حرکت میکرد. اما توپِ همیشه دوار سیاست چرخید و چرخید و نتیجه جوری عوض شد که لبخند همیشه حاضر آقای هارپر هم لابد از روی لبش پرید.
البته وقتی میگوییم “توپ چرخید” منظورمان اتفاقات صرف نیست. زحمات جناب هوداک در این زمینه را نباید دست کم گرفت.
با اینکه به نظر میرسید تلاش لیبرالها (و بسیاری فعالان دیگر مثل اتحادیههای کارگری) برای جلوه دادن هوداک به عنوان رستاخیز مایک هریس، نخستوزیر بدنام محافظهکار که به تعطیلی بیمارستانها و حمله به کارگران و معلمان استان در دههی ۱۹۹۰ معروف است، موفق واقع نشده بود، این خودِ او بود که تصویر جدید خودش را تقدیم مردم کرد و نتیجه آنقدرها که فکر میکرد دلچسب نبود.
او در همان هفتهی اول تمام هم و غمش را حمله به آنچه “کارگران خارجی” مینامید اختصاص داد. البته جناب هوداک تاکید میکرد که منظورش تبعیض نژادی یا قومی نیست و فقط طرف شهروندان کانادا را در مقابل مقیمهای غیرشهروند میگیرد. اما مردم اقلیتهای قومی که این حرفهای خارجیستیز را خوب میشناسند متوجه اوضاع شدند و همین بود که، حوزههای کلیدی اطراف تورنتو، بخصوص در میسیساگا و برامپتون، که همگی در انتخابات فدرال، آبیرنگ شده بودند، محکم و استوار در دست لیبرالها باقی ماند.
در ضمن همینکه راب فورد مشغول قطع خدمات شهری شد، محبوبیتش به چنان عدم محبوبیتی بدل شد که محافظهکاران سعی میکردند اسمش را هم نیاورند و از او فاصله بگیرند. از آن سو، در این انتخابات اگر کسی شبیه هارپر بود، این بیشتر مکگینتی بود که مثل نخستوزیر محافظهکارِ کشور بر ثبات و تجربه و لزوم ادامهی کار دولتش تاکید میکرد.
نتیجه آنکه مکگینتی پله به پله در نظرسنجیها بالا آمد و بالاخره موفق شد در صدر بایستد.
اما همه چیز بر وفق مراد مکگینتی پیش نرفت.
حزب او ۱۹ کرسی از دست داد (از جمله چهار وزیر) تا با کسب ۵۳ کرسی، یک کرسی از کسب دولت اکثریت کم بیاورد. یعنی هر زمان که ان دی پی و محافظهکاران اراده کنند میتوانند دولت او را ساقط کنند و استان را دوباره به انتخابات بفرستند.
این از زمان دولت اقلیت دیوید پیترسون (که او هم از حزب لیبرال بود)در سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۷، اولین بار است که رایدهندگان زمام دولت اکثریت را به دست هیچ حزبی نمیسپارند. تفاوت اینجا است که پیترسون در آن سال با حمایت باب ری، رهبر ان دی پی، در دولت باقی ماند، اما مکگینتی اینبار به قدری با اعتماد به نفس عمل کرده که نمیخواهد با حرکتهای عجیب و غریب دنبال آن یک کرسی برود یا دنبال ائتلاف با ان دی پی باشد. او بر عکس گفت این رای را حمایت قوی مردم از دولت خود میداند و دولتی قوی تشکیل خواهد داد.
نخستوزیر که پیروزی خود را در هتل فیرمونت شاتو لوریهی اتاوا جشن میگرفت گفت: “ما در هدف خود برای انتخاب دولت باتجربهی لیبرال موفق شدیم. چند هفته قبل ما را حساب نمیکردند، اما ما به حرف منکرین گوش ندادیم.”
یک راه کسب آن یک کرسی طلایی جذب یکی از اعضای اپوزیسیون با وعدهی ورود به کابینه خواهد بود. اما مکگینتی گفته قصد چنین کاری را ندارد.
تیم هوداک که حزبش با کسب ۳۷ کرسی وضعیت خود را بهبود داد، اما چنانکه گفتیم به آن پیروزی که میخواست نرسید، گفت با اینکه به نتیجهای که میخواسته نرسیده به این اشاره کرد که مردم انتاریو رای بسیار پایینتری به مکگینتی دادهاند.
آندریا هروات، رهبر ان دی پی، که افزایش کرسیهای حزبش را در شهر همیلتون جشن میگرفت گفت ان دی پی بهترین نتیجهاش در ۲۰ سال اخیر را گرفته است. حزب نیودموکرات با کسب ۷ کرسی جدید به ۱۷ کرسی رسید و موفق شد به پیشرفتهای مهمی در تورنتو، برامپتون، لندن، همیلتون و شمال استان برسد. این نتیجه، گرچه بسیار پایینتر از آنچه بسیاری فعالان امید داشتند است، برای هروات قابلقبول محسوب میشود.
دولت اقلیت جدید؛ جهنم یا بهشت؟
دولتهای اقلیت مملو از عدم ثبات و منازعات احزاب هستند. همین بود که روزنامهی سانِ اتاوا (که، مثل سانِ تورنتو، بر خلاف معمول اعلام کرده بود امسال از هیچ یک از احزاب حمایت نخواهد کرد) تیتر زده بود: “به جهنم خوش آمدید.”
آندریا هروات، با سبکی که آدم را یاد حرفهای جک لیتون میاندازد، مدام تاکید میکند که میخواهد با دو حزب دیگر و “تمام نمایندگان مجلس” همکاری کند تا کاری “به نفع انتاریو” انجام دهند. او این هفته از مکگینتی و هوداک خواست فورا جلسهای با حضور هر سه حزب ترتیب دهند تا راههای پیشروی احتمالی تصویر شود.
ولی مکگینتی چه قدر اهل همکاری با او و هوداک خواهد بود؟
گفته میشود نخستوزیرِ ۵۶ ساله که از دو رقیب خود به طرز قابل توجهی بزرگسالتر است (هوداک، ۴۳ و هروات، ۴۸ سال دارند) عادت دارد با نخوت به آنها نگاه کند. مکگینتی به عشقِ لایحه و سیاستنویسی بودن معروف است و بعضی منابع درونی کوئینزپارک به رسانهها گفتهاند دو رقیب خود را از نظر فکری همسطح خود نمیداند.
اما آیا این به این معنی است که اپوزیسیون در صورت عدم توافق با مکگینتی او را سرنگون خواهد کرد؟
هروات در صحبتهای خود گفت میخواهد “چهار سال” صرف رسیدگی به چالشهای پیش رو کند، واقعیتی که نشان میدهد شاید خیلی دنبال فرستادن مردم به پای صندوقها نباشد.
شاید همین بود که کبکِ مکگینتی خیلی خروس میخواند و جمعهی فردای انتخابات گفت: “راه پیشرو طولانی و مهیج است.”
او پیش از افتتاح بازارهای سهام اعلام کرد وزیر دارایی، دوایت دانکن، در سمت خود ابقا خواهد شد. نخستوزیر لیبرال تاکید کرد که به دانکن دستور داده کار خود را، در میان عدم قطعیت جهانی سرمایه که میتواند منجر به بحران اقتصادی شود، “بلافاصله” آغاز کند.
با اینکه لیبرالها هنوز رسما هیچ خبری در مورد کابینهی احتمالی منتشر نکردهاند، روزنامهی تورنتو استار با انتشار گزارشی خبر از احتمالات ورود افراد جدید به کابینه داد.
به گفتهی این روزنامه از جمع لیبرالهای قدیمی مایک کول، نمایندهی تورنتو به راحتی روکو راسی را (رئیس سابق حزب لیبرال فدرال، نامزد ناکام شهرداری و نامزد محافظهکاران در این انتخابات) شکست داد و تد مکمیکین، از نمایندگان حومهی همیلتون، شانس بازگشت به کابینه را دارند. کول از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ وزیر شهروندی و مهاجرت بود و مکمیکین از ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰ وزیر خدمات مصرفکنندگان. اما هر دو از کابینه کنار گذاشته شدند.
استار افراد زیر را دارای شانس برای ورود به کابینه برای اولین بار دانست:
ـ لورا آلبانزی، نمایندهی تورنتو، که موفق شد یکی از قویترین نامزدهای ان دی پی، پل فریرا (از سران حزب و نمایندهی سابق مجلس) را شکست دهد.
ـ جف لیل، نمایندهی پیتربورو. این حوزه نیمشهری و نیماستانی است و از آنجا که لیبرالها اکثر کرسیهای مناطق روستایی را از دست دادند از این معدود شانسهای انتصاب وزیری وابسته به روستاها است.
ـ دیوید اورازیتی، نمایندهی “سو سن مری”، از معدود نمایندگان لیبرالها در شمال استان
ـ لیز سندلز، نمایندهی گوئلف، رئیس سابق انجمن ادارات مدارس استانی انتاریو
ـ یاسر نقویِ پاکستانیتبار، نمایندهی “اتاوای مرکز”، رئیس حزب که حرفهاش وکالت است. او نیز موفق شد نامزد قوی ان دی پی، آنیل نایدو، را شکست دهد. نایدویی که بزرگانی مثل دزدموند توتو، برندهی جایزهی صلح نوبل، و نائومی کلاین، نویسندهی چپگرای معروف از حامیانش بودند.
ـ مایکل کوتو، نمایندهی دفعه اولی “دان ولی شرق” که عضو هیئت اداره مدارس تورنتو نیز بوده است.
با شکست وزرای آموزش و پرورش، محیطزیست، کشاورزی و درآمدها و بازنشستگی، سه وزیر دیگر، لیبرالها باید هفت جای خالی را پر کنند.
گزارشها خبر از این میدهد که کاتلین وین، وزیر حمل و نقل و از نامزدهای جانشینی مکگینتی، احتمالا وزیر بهداشت خواهد شد.
در ضمن گفته میشود چارلز سوسا، وزیر کار، که قبلا در کارهای بانکی بوده، میتواند جای وزیر توسعه اقتصادی و بازرگانی، ساندرا پوپاتلو، را بگیرد و گلن موری، وزیر تحقیقات و ابتکارات، که متخصص مسائل محیطزیستی است، میتواند وزیر محیط زیست شود .
شرکت پایین مردم
روزِ پنجشنبه تنها ۲/۴۹ درصد مردم در انتخابات شرکت کردند، یعنی کمترین میزان در طول ۳۶ سال. تحقیقات مختلف نشان میدهد که صاحبخانهها و افراد مسن دو گروهی هستند که بیشتر از همه شرکت میکنند در حالی که تازهشهروندان، مستاجرین و جوانان کمتر شرکت میکنند.
همین تحقیقات در ضمن نشان میدهد که طرفداران ان دی پی و حزب سبز کمترین درصد رفتن به پای صندوقها را دارند.
نیک نانوس، کارشناس معروف، راهِ بهبود شرکت رایدهندگان را برقراری رایِ اینترنتی و تعامل بیشتر بین دولت و شهروندان دانست.