نقش شیرین بیان در درمان بیماری ها/ دکتر پرویز قدیریان

تغذیه و بهداشت خانواده

شیرین بیان licorice در طب سنتی شناخته شده است و از آن در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می کنند. این هفته گزارش شده است که پودر ریشه شیرین بیان در درمان بیماری های لثه و از بین بردن باکتری های موجود در دهان نقش موثر داشته و در ضمن از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند.

چند سالی است که دانشمندان طب مدرن نسخه های طب سنتی را از نظر علمی بررسی می کنند که در نتیجه اطلاعات جدیدی به دست می آید.

پودر ریشه شیرین بیان در طب سنتی چین بیشتر از دیگر نقاط دنیا استفاده می شود. مردم چین از هزاران سال قبل برای درمان سرفه، زخم های جلدی و عفونت گلو، آرتریت، ناهنجاری های کبدی، بیمار لوپوس، مسمومیت های غذائی و کنترل بیماری قند از ریشه ی شیرین بیان استفاده می کردند و اکنون هم در داروخانه های بیمارستان های این کشور به صورت های مختلف دیده می شود. خاصیت اختصاصی این گیاه در مبارزه با بیماری های عفونی مقام مخصوصی به شیرین بیان می دهد. مثلاً نقش پودر ریشه شیرین بیان در درمان هپاتیت C که عارضه خطرناکی است نشانگر قدرت ترکیبات موجود در آن است که می تواند در درمان بیماری که طب مدرن در مداوای آن عاجز مانده موثر باشد.

گیاه شیرین بیان و ریشه ی خشک آن که مصارف دارویی دارد

گروهی از دانشمندان ریشه شیرین بیان را به دقت تجزیه و بررسی کرده و دریافتند که دو نوع ماده ضد باکتری به نام های Licoricinin و Licorisoflavon موجود در ریشه شیرین بیان پرقدرت ترین نوع آنتی بیوتیک بوده و در از بین بردن باکتری های زیانبخش در بدن مخصوصاً در حفره دهان بی نظیر می باشند.

آمار نشان می دهد که ۸۰ درصد بزرگسالان آمریکائی به بیماریهای لثه و ۹۲ درصد آنها به نوعی پوسیدگی دندان مبتلا می باشند. دانشمندان مورد بحث اضافه می کنند که اگر مردم با ترکیبات شیرین بیان دهانشان را شستشو دهند و یا روزی خمیردندان حاوی شیرین بیان به بازار آید درصد بالائی از این ناهنجاری ها از بین خواهد رفت. در ضمن توصیه می کنند که افرادی که به بیماری های قلبی دچار هستند و یا فشار خونشان بالا است در مصرف شیرین بیان و فرآورده های آن باید دقت نمایند زیرا زیاده روی در مصرف آن مشکلاتی را به وجود می آورد. به طور کلی مصرف شیرین بیان به هیچ عنوان برای خانم های باردار توصیه نمی شود.

داروهای پائین آورنده کلسترول و بیماری قند

گزارش جدیدی عوارض جانبی Statin گروهی از داروهای پائین آورنده کلسترول خون را در بروز بیماری قند نشان داده و نوعی نگرانی به وجود آورده، زیرا میلیون ها نفر در دنیا برای کنترل کلسترول خون از این داروها استفاده می کنند و در نهایت به نوعی بیماری خسته کننده دچار می شوند که در کنار بالا بودن کلسترول خون و عوارض نامطلوب آن خطرات بزرگتری را به وجود می آورند. مسلماً داروهای شیمیائی در درازمدت عوارض زیادی به بار خواهند آورد و مشکلات پیچیده تری را خلق خواهند کرد. به همین جهت مردم به تدریج از طب مدرن و مصرف داروهای شیمیائی فاصله می گیرند و به داروهای طب سنتی پناه می برند.

پژوهشگران دانشگاه هاروارد با مطالعه بیشتر از ۱۵۳ هزار نفر زنان مسن تر از ۴۵ ساله که حدود ۲۰ سال پیگیری شده اند معلوم ساخته که ۱۰درصد زنانی که Statin مصرف می کردند به بیماری قند نوع دو دچار شده اند در حالی که این رقم برای آن دسته از زنانی که مصرف کننده ی این دارو نبودند حدود ۴/۶ درصد گزارش شده است.

قبلاً چند پژوهشگر چنین گزارشاتی را منتشر کردند ولی این بار عده بی شماری تحت بررسی قرار گرفته و نتایج آن به وضوح این رابطه را ثابت می کند.

در همین صفحه ما گزارش کردیم که یکی از پروژه های تحقیقاتی اخیراً ثابت کرده که مصرف داروهای پائین آورنده کلسترول خون امکان بروز بیماری های قلبی را افزایش می دهند. حال مشکل دیگری به نام بیماری قند نیز به آن افزوده شده است. درصد بالایی از میلیون ها نفری که این داروها را مصرف می کنند، به بیماریهای قلبی دچار هستند، پس نگرانی از ابتلای این افراد به بیماری قند و فاجعه ای که به بار خواهد آمد، بسیار طبیعی است. متاسفانه داروهای پائین آورنده کلسترول خون عوارض جانبی دیگری مانند امکان بروز آب مروارید چشم و صدمه به کبد و کلیه هم در پی دارد. در این میان به قول معروف چشم فدای ابرو می گردد و به جای استفاده از رژیم غذائی مناسب و ورزش مرتب برای پائین آوردن کلسترول خون به داروهای شیمیائی پناه می بریم و باعث به وجود آمدن مشکلات غیر قابل جبرانی می شویم.

رابطه مارچوبه و سرطان

مارچوبه یا Asparagus گیاهی است که در تغذیه مردم نقش مهمی دارد. اخیراً دانشمندان بر روی اثرات ترکیبات مارچوبه در از بین بردن و یا تکثیر سلول های سرطانی و پیشگیری و درمان این بیماری تحقیقات زیادی به عمل آورده اند.

این طور که معلوم گردیده املاح و ویتامین های موجود در این سبزی سبب سلامتی و بهزیستی می شود.

به طور کلی تجزیه و تحلیل یافته های پژوهشگران در این مورد دو خبر خوب و بد را از این گیاه در مبارزه با سرطان برملا می نماید. اول این که ژورنال Jama گزارش می کند که ویتامین B6 موجود در مارچوبه در کنار فولات و متیانین امکان بروز سرطان ریه را کاهش می دهد. (فولات نوعی ویتامین B است و متیانین نوعی امینو اسیدی است که در گوشت ها، لبنیات، بادام زمینی، تخم مرغ، سیر، عدس، پیاز و دانه کنجد وجود دارد.)

در سال ۲۰۰۹ دانشمندان چینی ماده ای به نام Asparanin-A در مارچوبه شناسائی کردند که سلول های سرطان کبد را از بین می برد. آنتی اکسیدان گلوتایتون موجود در مارچوبه یکی دیگر از آنتی اکسیدان هائی است که خاصیت ضد التهاب بدن دارد و برای درمان و پیشگیری آرتروز نقش مهم دارد و از بروز واریس عروق جلوگیری می کند.

خبر بد در مورد مارچوبه این است که امینواسید آسپاراژین موجود در این سبزی سبب رشد و تکثیر سلول های سرطان خون می شود. به عبارت دیگر اگر در بدن این امینو اسید درست نشود و به وسیله غذا به بدن نرسد سلول های سرطان خون در بدن نمی توانند رشد کنند و در نهایت از بین می روند. به همین جهت داروئی در بازار موجود است که حاوی نوعی آنزیم بوده و در بیماران مبتلا به سرطان خون سبب از کار افتادن یا انهدام آسپاراژین می شود و نمی گذارد سرطان خون پیشرفت نماید. در ضمن در این جا باید اشاره کرد که مصرف مارچوبه به بیمارانی که نقرس دارند توصیه نمی شود.

با درنظر گرفتن نکات بد و خوب اثرات ترکیبات مارچوبه در بدن در مصرف این سبزی باید دقت کرد زیرا عملکرد آن در جلوگیری از بروز بعضی از سرطان ها و همچنین کمک در تکثیر و پیشرفت انواع دیگر سرطان ها مشکلاتی را به وجود می آورد و شخص نمی داند از آن دوری کند یا در رژیم غذائی روزانه آن را به صورتی منظور نماید. البته باید توجه کرد و دید دانشمندان و پژوهشگران در آینده چه نتایج دیگری را در این مورد منتشر می کنند.

آمار سخن می گوید

هر روز در آمریکا حدود ۱۱۰ نفر در اثر تصادفات اتومبیل جانشان را از دست می دهند که عبارتست از یک نفر در هر ۱۳ دقیقه. به طور کلی در دنیا هر ساله ۱۲۳۰۰۰۰ نفر در اثر تصادفات اتومبیل از بین می روند که کشور اریتره از این نظر در صدر جدول (در سال گذشته) قرار دارد و در مقابل جزیره مارشال پائین ترین میزان مرگ و میر به علت تصادفات اتومبیل را به خود اختصاص می دهد.

*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.