شهروند ۱۲۴۶ پنجشنبه ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۹
یادبود نهمین سال درگذشت احمد شاملو
شهروند: شنبه ۲۲ آگوست در سالن کتابخانه نورت یورک جدیدترین ساخته ی مسلم منصوری به نام “کلام آخر” که درباره ی احمد شاملو، شاعر تأثیرگذار معاصر ایران، بود به نمایش درآمد.
حسین افصحی، کارگردان تئاتر و فیلم، گردانندگی مراسم را به عهده داشت. افصحی جلسه را با خواندن شعری آغاز کرد و در ادامه تاکید کرد که این برنامه یادبود احمد شاملوست که نهمین سال فقدان او را پشت سر گذاشتیم.
افصحی افزود: یکی دو ماه پر جنب و جوشی را پشت سر گذاشتیم. خیلی چیزها دیدیم. خیلی چیزها نخواستیم ببینیم… از رنگها گریختیم و به رنگها پناه بردیم، به سبزینه ها نهادیم، همه این کارها را کردیم، ولی متاسفانه یکی از ایرادهایی که داشتیم این که تحمل بودن با یکدیگر را نداشتیم.
او این عدم تحمل را در انگ هایی دانست که به یکدیگر می زنیم و ادامه داد: در تظاهرات و برنامه ها به نام سبز و سبزینه حاضریم همدیگر را دفن کنیم و حاضر نیستیم کسی دیگر را در کنار خود داشته باشیم با دلایل پوچ و واهی.
او از کسانی که گذشت سالیان را در تغییر عوامل رژیم مطرح می کنند انتقاد کرد که چرا تنها این گذشت سالیان برای عوامل جمهوری اسلامی تاثیر می کند و برای هیچ جریان دیگری تأثیر ندارد. افصحی با اشاره به اینکه سلطنت طلب نیست و نبوده، افزود: وقتی قرار است عوامل رژیم از سازگارها، و مخملباف ها و گنجی ها و غیره تغییر کرده باشند، چرا فکر نمیکنید آدمی مثل رضا پهلوی بعد از سی سال تغییر کرده. چرا جریان چپ را می خواهید از تظاهرات دفع کنید.
افصحی در ادامه بخشی از نوشته ی شاملو را خواند که درخصوص آزادی بیان و عقیده و تبادل اندیشه و افکار و نیاز به فضایی آزاد برای رسیدن به تفاهم، بود.
در ادامه فیلم “کلام آخر” به نمایش درآمد. در این فیلم احمد شاملو، آیدا سرکیسیان، محمود دولت آبادی و ناصر تقوایی حضور داشتند. همچنین صحنه هایی از خیزش اخیر مردم ایران در این فیلم بر روی شعرخوانی احمد شاملو وجود داشت.
افصحی در توضیح فیلم گفت: سیزده سال پیش، مسلم منصوری از شاملو فیلم گرفت که در نیمه های راه به دلیل عدم توان مالی برای ادامه، بهمن مقصودلو تهیه کنندگی آن را برعهده می گیرد و فیلم را به آمریکا می برد تا مونتاژ کند و بعد فیلم بیرون می آید که همه اطلاع دارید. مسلم منصوری وقتی از ایران بیرون می آید، هشت ساعت فیلم دیگر از شاملو داشته که از آن ها، فیلم حاضر را می سازد.
پس از نمایش فیلم، و استراحتی کوتاه، بخش دوم برنامه شروع شد. حسین افصحی شعر طنزی که هادی خرسندی روی شعر پریای شاملو سروده، خواند. لاله جوانشیر هنرمند خواننده و رقصنده که خود شاعر نیز هست، سه شعر از زیبا کرباسی را به ترکی ترجمه کرده بود که با همراهی ساز صمد پورموسوی و موسیقی آذربایجانی با احساس تمام خواند و مورد تشویق بسیار قرار گرفت.
نوبت به شعرخوانی زیبا کرباسی رسید. او در آغاز از دوستانش لاله جوانشیر و صمد پورموسوی تشکر کرد و ترجمه ی زیبایی که لاله از شعرهای او کرده بود. زیبا همچنین از سازماندهندگان برنامه تشکر کرد و گفت: این اولین بار اس
ت که در شهر شما شعرخوانی دارم و سربلندم و به خود می بالم که رضا براهنی عزیز زیر این سقف است و دوستان نازنینم، حسن زرهی و نسرین الماسی و اگر شاعران دیگری هستند که من از نزدیک نمی شناسم، باید بدانند که هر شاعری تکه ای از تن من است در اینجا یا هر جای دیگر جهان. او همچنین از مسلم منصوری به خاطر فیلم زیبایی که از شاملو به نمایش گذاشت، تشکر کرد.
زیبا کرباسی با شعری به نام “سلول های مکتوب” شروع کرد که به تازگی سروده و اولین شنونده های آن جمع حاضران در جلسه ی تورنتو بودند. (این شعر در شهروند هفته پیش شماره ۱۲۴۴ چاپ شد.) و در ادامه شعرهایی از کتاب های مختلف خود انتخاب کرده بود، که با زیبایی خواند و اجرا کرد و مورد تشویق حاضران قرار گرفت.
پس از شعرخوانی زیبا کرباسی، مسلم منصوری به روی صحنه آمد. او در توضیح فیلم خود گفت، این دومین فیلم من درباره ی شاملوست که پس از سیزده سال ساخته ام. از سال ۱۹۹۸ از شاملو فیلم گرفته ام، گرچه او زیاد مایل نبود از او فیلم گرفته شود ولی با اصرارهای من بالاخره پذیرفت. فیلمبرداری دو، سه سال طول کشید چون شاملو بیمار بود یا بیمارستان بود یا خانه بستری بود. بیشتر مواقع هم می رفتیم و دوربین را می گذاشتیم ولی بعد از دو سه دقیقه فیلمبرداری، سردرد وحشتناک به او اجازه نمیداد و ما قطع می کردیم و نمیتوانستم در عمل طرحی که در ذهن داشتم را پیش ببرم. اولین فیلم را سیزده سال پیش با نام “شاملو شاعر آزادی” ادیت کردیم و این فیلم هم تازه ادیت شده و این اولین نمایش آن بود. نکته ای که لازم است بگویم اینکه برام جالب بود درباره شاملو کار کنم، می خواستم به سهم خودم دین خود را به چنین انسان هایی ادا کنم؛ انسان هایی که تمام آثار و تلاششان در بستر رهایی مردم از این وضعیت ستمبار بوده و زندگی شاملو و اشعار و آثارش همیشه اعتراضی بر بند و ستمی ست که بر انسان می رود. از این زاویه نویسنده ها و انسان هایی مثل شاملو در هر حیطه ای که در این جهت کار می کنند، ارزشمندند و من می خواستم به خاطر تاثیری که آثار و اشعار شاملو در زندگی من و امثال من داشت، دین خود را ادا کنم.
گفتنی ست “کانون اندیشه و هنر” و “شورای پشتیبانی از مبارزات مردم در ایران” برگزارکنندگان این برنامه بودند.
حاشیه:
ـ پس از سخنان آغازین حسین افصحی، دو تن از حاضران در سالن معترض شدند و سئوال داشتند که گرداننده مراسم از آنها خواست تا زمان پرسش و پاسخ تحمل کنند و آن گاه سئوالشان را مطرح کنند، که در بخش پرسش و پاسخ هیچ پرسشی مطرح نشد.
