شهروند ۱۲۵۵ پنجشنبه ۱۲ نوامبر ۲۰۰۹
درگذشت مهدی سحابی، روزنامه نگار، مترجم و نقاش در پاریس
مهدی سحابی روزنامه نگار، مترجم و نقاش برجسته ایرانی شامگاه یکشنبه (۱۷ آبان) در سن ۶۶ سالگی درگذشت. مترجم دهها اثر ادبی برجسته، برای دیدار با خانواده خود به پاریس سفر کرده بود که در نتیجه سکته قلبی بدرود حیات گفت.
سحابی تا آخرین روزهای پیش از سفر به فرانسه، از روحیه ای پرنشاط برخوردار بود و لحظه ای از آفرینش در عرصه نقاشی و ادبیات باز نمی ماند. تنها ناراحتی او در ماه های اخیر آرتروز گردن ناشی از کار زیاد بود.
سحابی و ادبیات مدرن
مهدی سحابی، در سه دهه اخیر، دهها اثر برجسته ادبی را از زبان های فرانسه، انگلیسی و ایتالیائی به فارسی ترجمه کرده است. او بویژه پس از ترجمه شاهکار ۶ جلدی “در جست و جوی زمان از دست رفته” اثر مارسل پروست، در میان مترجمان برجسته ایرانی جایگاهی والا یافت. “مرگ آرتمیو کروز” از کارلوس فوئنتس، “مادام بوواری” و “تربیت احساسات” از گوستاو فلوبر، “کوه خدا” اثر اری دلوکا و دهها رمان ماندگار دیگر، به وسیله سحابی به جامعه ایران معرفی شده است.
تحصیل در ایتالیا و فرانسه
مهدی سحابی در سال۱۳۲۲ خورشیدی در قزوین متولد شد. پس از تحصیل نیمه تمام در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، تحصیلات دانشگاهی خود را در فرهنگستان هنرهای زیبای رم به پایان رساند. در این دوره او دوستی نزدیکی با “فرانچسکو روزی” فیلمساز برجسته ایتالیایی داشت.
سحابی، بعداً به فرانسه رفت و همانجا با “اولین” همسر فرانسوی خود ازدواج کرد. حاصل این ازدواج سه فرزند پسر (کاوه، سهراب و کیامرز) هستند که همگی در سال های پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ همراه مادر به فرانسه بازگشتند و در همانجا ماندند. مهدی سحابی، نیمی از سال را، در کنار همسر و فرزندانش می گذراند و نیمی دیگر را در ایران به ترجمه، نقاشی و نقد سینما اشتغال داشت. نقدهای سینمائی او با امضای سهراب دهخدا در رسانه های ایرانی منتشر می شد.
روزنامه نگاری
در سال های دهه ۵۰ خورشیدی، مهدی سحابی به سرویس خارجی روزنامه کیهان پیوست. او به سه زبان انگلیسی، فرانسه و ایتالیایی تسلط کامل داشت و متن ها را نه تنها از این سه زبان به فارسی، بلکه از فارسی نیز به این سه زبان ترجمه می کرد.
در سال ۱۳۵۷ خورشیدی، پس از اعتصاب ۶۴ روزه مطبوعات، سحابی در کنار رحمان هاتفی (حیدر مهرگان)، محمد بلوری، هوشنگ اسدی و مجتبی راجی به عضویت شورای سردبیری کیهان درآمد، اما سه ماه پس از انتقال قدرت سیاسی به روحانیون، همراه با ۲۰ تن دیگر از اعضای تحریریه کیهان اخراج شد.
سحابی، در سال ۱۳۵۸ همراه با نویسندگان و گروهی از کارگران اخراجی کیهان، روزنامه “کیهان آزاد” را بنیاد نهاد که پس از انتشار ۱۰ شماره، با یورش ماموران داستانی تعطیل شد. او همراه مجتبی راجی و جواد طالعی عضو شورای سردبیری این روزنامه بود.
پس از تعطیل کیهان آزاد، سحابی گروهی از نویسندگان و کارگران حروفچین کیهان را زیر چتر “انتشارات الفبا” گرد آورد و در آنجا شش شماره ماهنامه “پیروزی” را منتشر ساخت که نشریه ای سنگین و تحلیلی بود و به اعتباری زیاد در میان روشنفکران ایران دست یافت. مقالات تحلیلی این ماهنامه بویژه درباره جنگ ایران و عراق و زیان های آن فراموش شدنی نیست. انتشار کتاب “تسخیر کیهان” با امضای مستعار، یکی دیگر از کارهای سحابی در این دوره بود که با همکاری نویسندگان حلقه الفبا منتشر شد.
رویکرد سحابی به ترجمه
همزمان با همکاری در انتشارات الفبا، سحابی ضمن اشتغال به نقاشی و کارهای گرافیکی، کار ترجمه ادبی را نیز آغاز کرد. ترجمه رمان “توفان در مرداب” اثر “لئوناردو شیاشا”، یکی از کارهای آن دوره است که در سال ۱۳۶۵ به وسیله نشر نیما در اصفهان انتشار یافت.
در سال ۱۳۶۶ خورشیدی رمان “شرم” از سلمان رشدی با ترجمه سحابی چنان اقبالی یافت که جایزه بهترین کتاب سال را نصیب خود کرد. به دنبال انتشار “شرم”، سحابی ترجمه ی رمان دیگر سلمان رشدی به نام “بچه های نیمه شب” را نیز روانه ی بازار کتاب کرد. پس از آن، او سرگرم ترجمه “آیه های شیطانی” بود که آیت الله خمینی، پیش از انتشار آن، فتوای قتل سلمان رشدی را صادر کرد.
سحابی از همان نخستین سال های دست زدن به ترجمه نشان داد که از توانی استثنائی در این عرصه برخوردار است. او، در نتیجه سال ها تجربه ی روزنامه نگاری حرفه ای، به زبانی دست یافت که در عین سادگی صیقل یافته و فاخر است.
در عرصه ی نقاشی نیز، سحابی به موفقیت های زیادی دست یافت. آثار او تاکنون در ۱۷ نمایشگاه فردی و گروهی داخل و خارج کشور عرضه شده است.
مهدی سحابی به عنوان انسانی جذاب، مهربان، سخاوتمند، شوخ طبع و فروتن، به خاطر روحیه تیمی عالی خود، در میان همکاران و یارانش از محبوبیت بسیار برخوردار بود.
