شماره ۱۱۸۹ ـ ۷ آگوست ۲۰۰۸
گفت وگو با شهرزاد ارشدی از کمیته برگزاری سمینار بیستمین سالگرد کشتار تابستان ۶۷ زندانیان سیاسی
گفت وگو با شهرزاد ارشدی از کمیته برگزاری سمینار بیستمین سالگرد کشتار تابستان ۶۷ زندانیان سیاسی
در تابستان ۱۳۶۷ با یک حکم چند خطی از سوی آیت الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی، هزاران انسان را در زندان های ایران به خاک افکندند؛ و هنوز مطرح کردن این فاجعه ی ملی در داخل کشور خط قرمزی ست که نباید از آن عبور کرد.
گرچه عمر سرکوب و ترور و اعدام پس از انقلاب تقریبا با عمر سی ساله ی جمهوری اسلامی یکی ست و از همان ماه های اولیه پس از انقلاب با سرکوب و اعدام در کردستان و ترکمن صحرا و اهواز و تبریز و … تهران آغاز شد، ولی ابعاد اعدام های گسترده ی دهه ۶۰ و بویژه اعدام های دسته جمعی تابستان ۱۳۶۷ متفاوت است. آنها زندانیانی بودند که دوران به اصطلاح محکومیت شان را می گذراندند و حتی در میانشان بودند کسانی که از زمان آزاد شدنشان هم گذشته بود، با این حال در شرایطی ناعادلانه، و در مقابل کمیسیون مرگ با چند پرسش کوتاه حکم به مرگشان دادند.
زیباترین فرزندان آفتاب و باد را کشتند و در گورهای دسته جمعی در خاوران به خاک سپردند، اما مادران، خانواده ها و بازماندگان آنها نگذاشتند که این فاجعه ملی از یادها برود.
در خارج کشور چند سال پس از این فاجعه هر ساله یادمانی برای یاد و خاطره ی آنان در کشورهای مختلف برگزار می شود، اما به گفته ی شهرزاد ارشدی ما بیشتر با خودمان و به خودمان گفته ایم و کمتر جامعه میزبانمان را در جریان آنچه که بر سر کشورمان آمده، در جریان گذاشته ایم.
این بار اما عده ای گرد هم آمده اند نه برای سوگواری و یادبود، برای آنکه به دیگران بگویند “که مردگان این سال عاشق ترین زندگان بودند”. بگویند بر سرزمینمان چه رفته است. بگویند “که با یاس ها به داس سخن گفته” اند. که مادران هنوز “داغدار زیباترین فرزندان آفتاب و باد”اند. که این فاجعه نه تنها به بازماندگان که به ملتی تعلق دارد؛ درد مشترکی که باید فریادش کشید و به جهانیان گفت. باید آنقدر گفت تا گوش های ناشنوا هم مجبور شوند بشنوند. تا در حافظه جمعی مان جا خوش کند تا فراموش نکنیم و نگذاریم تکرار شود.
به مناسبت بیستمین سالگرد اعدام های گسترده ی سال ۱۳۶۷ یک سمینار سه روزه از ۱۹ تا ۲۱ سپتامبر در مونتریال کانادا با عنوان “شب از ستارگان روشن است”برگزار می شود. برای آشنایی با برنامه های سمینار و دست اندرکاران آن با خانم شهرزاد ارشدی، هنرمند عکاس و فعال سیاسی ـ اجتماعی و حقوق بشر، گفت وگویی ترتیب دادیم که در زیر می خوانید.
خانم ارشدی، لطفا بفرمایید که چه کسانی مسئول برگزاری سمینار بیستمین سالگرد کشتار زندانیان سیاسی در مونتریال هستند. برای آشنایی خوانندگان با کمیته برگزاری این سمینار خلاصه ای از فعالیتهایتان را بگویید.
ـ با سلام و تشکر از شما.
اواخر سال گذشته فراخوان عمومی دادیم و از همه افراد و گروههای علاقمند و حساس به نسل کشی دهه شصت تقاضای همکاری کردیم. بعد از چندین جلسه بالاخره کمیته ای از تعدادی داوطلب از فعالان سیاسی و اجتماعی مقیم مونتریال برای کار و فعالیت برای برگزاری این یادمان، شروع به کار کردند.
کمیته شامل هفت نفر* است ولی تعداد زیادی در زمینه های مختلف یار و یاورمان هستند. به هررو اجرای برنامه ای این چنینی با یک کمیته کوچک امکان پذیر نیست.
در رابطه با فعالیتهای کمیته، خوب مهمترین کارمان برگزاری سمیناری سه روزه در رابطه با بررسی هنر و ادبیات مقاومت در زندان است که مشغول تدارکات آن هستیم. خودتان می دانید چقدر کار زیاد است و دشوار بویژه که بودجه ای هم برای این کار نداشته باشی! بنابر این تنها جمع آوری کمک مالی بسیار وقت می گیرد. بقیه کارها که جای خود دارد. همچنین وب سایتی را در رابطه با کشتار دهه شصت به وجود آوردیم که فقط مربوط به این یادمان نیست، بلکه تلاش می کنیم به عنوان منبعی برای افشای جنایات جمهوری اسلامی باشد. البته سایت های زیادی در چندین سال گذشته در این رابطه به وجود آمده است. تلاش ما بر این است که هر چه بیشتر سند و مدرک به انگلیسی باشد. بنابر این بعد از سمینار انرژی بیشتری برای ترجمه مدارکی که تاکنون فقط به فارسی بوده خواهیم گذاشت.
چه شد که به فکر برگزاری سمینار برای بیستمین سالگرد کشتار زندانیان سیاسی افتادید؟
ـ مسئله زندانیان سیاسی و مسئله نسل کشی دهه شصت و تابستان شصت و هفت همیشه مشغله فکری تعدادی از ما بوده و بارها حرفش را زده بودیم که باید کاری بزرگ انجام دهیم که توجه تعداد قابل توجه ای از شهروندان و سازمانهای فعال حقوق بشر را به این فاجعه بشری جلب کنیم و امسال بالاخره برای بیستمین سال عزم را جزم کردیم.
ویژگی این سمینار چیست و با یادمان های پیشین در این رابطه چه تفاوت هایی دارد؟
ـ در چندین سال گذشته یادمان های متفاوتی هر ساله در نقاط مختلف دنیا برگزار شده که می توان از گردهمایی سراسری زندانیان سیاسی که در ژوئیه ۲۰۰۵ در کلن برگزار شد، نام برد. که تعداد زیادی از ایرانیان از سراسر دنیا در این گردهمایی شرکت کرده بودند. در مونتریال هم همه ساله برنامه هایی در مقیاس بسیار کوچک برگزار شده است.
تلاش ما امسال بر این است که برنامه یادمان را از محدوده جامعه ایرانی بیرون ببریم و با مردم کانادا و دیگر ملیتهای مقیم کانادا درد ملت مان را در میان بگذاریم و به همه گوشزد کنیم با وجود اینکه همه از دهکده جهانی حرف می زنید، در گوشه ای از این دهکده قتل عام و نسل کشی چنین فجیع صورت گرفته و چشم جهانیان به آن بسته است.
بیشتر سخنرانان به زبان انگلیسی سخنرانی خواهند کرد و تعدادی هم که انگلیسی یا فرانسه نمی داند سخنرانی شان همزمان ترجمه خواهد شد. تبلیغات مان به انگلیسی و فرانسه است و در وب سایت مان سعی کردیم مدارک را به انگلیسی بگذاریم و . . . و کارهای متفاوت دیگر برای معرفی این یادمان در جامعه کانادا.
سمینار از چه بخش هایی تشکیل می شود؟
ـ سمینار بخش های متفاوتی دارد.
بخش هنری جمعه عصر ۱۹ سپتامبر برگزار می شود که هنرمندان مختلف در آن شرکت دارند، مثل آرام بیات طراح رقص همراه گروه خورشید خانوم، شیرین مهربد خواننده، حسین افصحی کارگردان صاحب نام تئاتر، گروه لولی خواننده گلرخ جهانگیری و ویلون آوا ویر از آلمان، شیدا قرچه باغی، آهنگساز و پیانیست معروف ایران، حسین شرنگ شاعر خوب شهرمان و . .
البته باید اضافه کنم که آقای هادی خرسندی نیز به احتمال ۹۵ درصد مهمانمان خواهند بود.
دو روز شنبه و یکشنبه برنامه ها شامل سخنرانی . .. میزگرد . .. و نمایش فیلم خواهد بود.
در ضمن نمایشگاهی از کارهای هنری زندانیان سیاسی در گالری در مونتریال به مدت دو هفته برگزار می کنیم. تاکنون کارهای سودابه اردوان نقاش و مجسمه ساز مقیم سوئد را خواهیم داشت، البته دو هنرمند دیگر هم هستند که به زودی نام آنها هم اعلام خواهد شد.
چه افرادی به عنوان سخنران و هنرمند در این سمینار حضور خواهند داشت؟
ـ هنرمندان را که اسم بردم، سخنرانان متفاوتی داریم مثل شکوفه سخی محقق مقیم تورنتو که ۸ سال در دوران رژیم کنونی زندانی بوده و موضوع سخنرانی اش
A Taste of mortaddela: Forgetting and Remembering the Summer of 1988
پیام اخوان حقوق دان بین المللی و دادستان ارشد در دادگاه لاهه که در مورد Accountability and building democracy سخن خواهد گفت.
عزت مصلی نژاد از طرف “مرکز کانادایی حمایت از قربانیان شکنجه” درباره “خمینی و جنایت علیه بشریت” خواهد گفت.
شهرزاد مجاب رئیس انستیتوی مطالعات زنان و استاد دانشگاه تورنتو درباره “trends Prison Studies and prison Literature of Iran” ، بهرام قدیمی زندانی سیاسی، فعال سیاسی و اجتماعی ساکن مکزیک درباره “پرده دری: وقتی توده ها عدالت را به کوچه و خیابان می کشند!” و تجربه آرژانتین و شیلی می گوید.
ایرج مصداقی محقق و نویسنده کتابهای متعددی درباره زندان، رضا غفاری زندانی سیاسی نویسنده و محقق و . . . سخنرانان این برنامه خواهند بود.
سه پنل ترتیب داده ایم، پنلی که شرکت کنندگان آن فرزندان انسانهایی هستند که جانشان را به دست رژیم اسلامی از دست دادند. سعید عصمتی فرزند رضا عصمتی، استفان کاظمی فرزند زهرا کاظمی و روجا.
پنل دیگر شاهدان زندان که در مورد خاطراتشان و تجربه زندان سخنرانی می کنند، شرکت کنندگان این پنل ستاره عباسی، شهره کیا، محبوبه و سودابه اردوان هستند.
و پنل سوم را که در نظر گرفته ایم بعد از نمایش فیلم “درختی که به یاد می آورد” ساخته مسعود رئوف است با حضور کارگردان و شرکت کنندگان این فیلم او که با حاضران به گفت وگو می نشینند.
همچنین فیلم و سخنرانی درباره زندانیان فلسطینی مری بوتی درباره زندانیان فیلیپین و فلیسیتی تریو درباره زندانهای مکزیک و “Torture, Political repression and resistance” جزو شرکت کنندگان این سمینار هستند.
آیا در این سمینار، بزرگداشت تمام زندانیان اعدامی دهه ی شصت و مشخصا سال ۶۷ مورد نظر است و یا مثل همیشه استثناهایی وجود دارد و برخی از جرگه خارج می مانند؟
ـ خدمت شما عرض کنم، آنچه که بر سر ما آمده متعلق به هیچ گروه و سازمان سیاسی نیست و هیچ کس سند مالکیتش را ندارد. آنچه بر ما گذشته است جزو تاریخ مردم ایران و تاریخ بشریت است.
بنابر این محدود کردن این جنایت به یک یا چند سازمان یا گروه تنها اذهان عمومی را منحرف می کند.
بنابر این، بار افشا و بیان بی پروای این نسل کشی در جامعه بین المللی به دوش همه ماست. از آنجایی که زندان و مرگ حق هیچ انسانی نیست بنابر این ما هم قتل و زندان کسی را بر جمهوری اسلامی ایران نمی بخشیم.
چه هدف هایی را در برگزاری این سمینار نشانه گرفته اید؟
ـ مهمترین هدف بیان روشن آنچه که با سر کار آمدن رژیم جمهوری اسلامی بر مردم ایران گذشته. می خواهیم با جامعه میزبان حرف بزنیم و از تاریخمان تعریف کنیم و بگوییم بر ما چه رفته است. با خودمان زیاد حرف زده ایم. باید بلندتر حرف بزنیم و آنچه را که نمی خواهند بشنوند مجبورشان کنیم که چشم و گوششان را باز کند تا ما را ببینند و بشنوند.
سمینار چه زمان و در کجا برگزار می شود؟
ـ ۱۹ تا ۲۱ سپتامبر ۲۰۰۸ در محل دانشگاه کبک در مونتریال دقیق تر آدرس بدهم.
شب برنامه هنری در
UQAM, Marie Gerin-Lajoie (JM 400) 405
St.Cathrine Est,
Montreal,
Qc
و دو روز دیگر برنامه در
Conference: September 20 & 21, 2008-07-29 UQAM, room DSR 525,
۳۲۰ St-Cathrine Est,
Montreal,
Qc.
برگزار خواهد شد.
برای میزان مشارکت عموم چه پیش بینی می کنید؟
ـ تلاش کرده و می کنیم تا تعداد قابل توجه ای را به برنامه جلب کنیم. بسیار امیدواریم.
اگر اجازه بدهید وب سایتمان را اینجا ذکر می کنم تا علاقمندان برای اطلاعات بیشتر به آن مراجعه کنند.
در آخر برای توجه شما و ترتیب دادن این گفت و گو از نشریه شهروند سپاسگزارم. خوب و خوش باشید.
* شیرین مهربُد، زندانی سیاسی سابق و هنرمند مقیم مونترال، آرام بیات، هنرمند مقیم مونترال، الهه مشعوف، فعال اجتماعی، نادیا و سحر، اعضای انجمن زنان مونترال، مهرداد زندانی سیاسی سابق و شهرزاد ارشدی اعضای کمیته برگزاری هستند.
