شهروند- آرش عزیزی: زنی ایرانی که مقیم تورنتو است در خطر اخراج از کانادا توسط دولت و بازگشت به ایران قرار دارد. با وجود این‌که وکیل او شواهدی قطعی در دست دارد که نشان می‌دهد او در ایران با اتهام زنا روبرو است که مطابق قوانین اسلامی آن کشور می‌تواند منجر به سنگسار شود.
درخواست پناهجویی «فاطمه درخشنده توسروندان» در ماه اکتبر سال گذشته رد شد. منتقدان اکنون می‌گویند این‌که او نمی‌تواند تقاضای تجدید نظر کند، با وجود شواهد جدیدی که به دست آمده، نشان می‌دهد که مقررات جدید پناهندگی مخالف ارزش‌های کانادا و ناقض منشور حقوق این کشور است.
لیزا وینتر-کارد، وکیل فاطمه، در گفتگو با تورنتواستار گفت مردم معمولی کانادا «از این‌که بشنوند ما زنی را به ایران می‌فرستیم تا به خاطر زنا سنگسار شود» وحشت‌زده می‌شوند. جالب این‌جا است که دولت هارپر به بهانه‌ی این‌که ایران حامی دولتی تروریسم است، تازه همین چند هفته پیش روابط دیپلماتیک خود با این کشور را قطع کرده است.
طبق مقررات جدید پناهجویی که وزیر مهاجرتِ دولت محافظه‌کار، جیسون کنی، به میان آورده است تمام پناهجویان تا یک سال پس از دریافت پاسخ منفی دیگر اجازه‌ی درخواست «PRRA» (بررسی ریسک پیش از دیپورت) را ندارند. این روند پیش از این فرصت دومی برای پناهجو بود تا وضعیتش بررسی شود و ببینند بازگرداندنش واقعا خطر دارد یا نه.
طبق گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر در ماه اوت با این‌که ایران از سال ۲۰۰۲ اجرای احکام سنگسار را لغو کرده، هنوز دست قضات برای صدور حکم آن باز است.
این‌که آخرین سنگسار در ایران دقیقا کی صورت گرفته معلوم نیست، اما پرونده‌ی سکینه محمدی آشتیانی که در سال ۲۰۰۹ محکوم به سنگسار شده بود در تمام جهان خبرساز شد. دولت تحت فشار بین‌المللی بود که عقب کشید و سنگسار او را لغو کرد. با این‌حال سکینه همچنان در زندان به سر می‌برد.
سال گذشته تقاضای پناهجویی توسروندان به این علت رد شد که او نتوانست ثابت کند توسط مقامات قضایی ایران متهم به زنا است.
اما در چند ماه گذشته، وکیل او موفق شده به اسنادی دست پیدا کند که نشان می‌دهد مقامات تهران دقیقا چنین اتهامی را به او به عنوان «خائن» وارد آورده‌اند. با این حال طبق قوانین جدیدی که از ۲۹ ژوئن امسال اجرایی شده‌اند، آژانس خدمات مرزی کانادا که مسئول دیپورت فاطمه است نمی‌تواند موارد جدیدی که وکیل تهیه کرده مد نظر قرار دهد.
قرار بود خانم توسروندان پنجشنبه‌ی هفته‌ی گذشته دیپورت شود، اما وکیل فعلا توانسته آن‌را تا روز ۵ اکتبر به تاخیر بیاندازد. آژانس این تقاضا را حداقل تا روز چهارشنبه‌ی این هفته (آخرین ساعات زیر چاپ رفتن شهروند) پذیرفته است، اما تکلیف فاطمه همچنان به شدت نامشخص است.
وینتر-کارد به تورنتو استار گفت: «این واقعیت که افسر مسئول دیپورت می‌تواند خیلی صریح به من بگوید که نمی‌تواند منتظر بررسی ریسک بر اساس شواهد جدید بماند نشان می‌دهد آژانس خدمات مرزی چقدر از ارزش های کانادایی دور شده است.»
توسروندان به گفته‌ی خود در سال ۱۹۹۳ از طریق ازدواجی که پدر و مادرش ترتیب داده بودند با محمود حافظ مشهدی ازدواج کرد. شوهر او از همان ابتدا او را مورد ضرب و شتم قرار می داد. این دو پس از سه سال با کودک نوپای خود به دوبی مهاجرت کردند.
به ادعای توسروندان، شوهرش در سال ۲۰۰۹ در میان اتهامات جعل از دوبی گریخت و او حاضر نشد به تهران و دنبال او برود. این بود که به همراه پسرش در سال ۲۰۱۰ به تورنتو آمد و تقاضای پناهجویی کرد. این پس از این بود که خانواده‌ی فاطمه در تهران به او اطلاع دادند که مشهدی شایعه راه انداخته که او دست به زنا زده است.
توسروندان ادعای همسرش را رد می‌کند و می‌گوید در صورت دیپورت شدن به ایران نگران جان خود خواهد بود چرا که با محاکمه‌ای منصفانه روبرو نمی‌شود.
وینتر-کارد با کمک وکیلی ایرانی توانسته اسنادی از تهران به دست بیاورد که به روشنی اتهام زنایی را که به فاطمه وارد آمده نشان می‌دهد. او اکنون از دادگاه فدرال خواهان حکمی اضطراری است تا جلوی دیپورت را بگیرد.
خبرنگار تورنتو استار در مقاله‌ای که راجع به پرونده‌ی فاطمه نوشته به مواردی دیگر نیز اشاره کرده است.
شانتال دسلاژ، وکیل تورنتویی، در گفتگو با استار گفته حکم دیپورت یکی از موکلین او در ماه اوت وقتی به تاخیر انداخته شده است که او (وکیل) تهدید کرده کار را به منشور و دادگاه عالی بکشاند. دسلاژ می‌گوید اتاوا نمی‌خواهد کار به دادگاه بکشد و برای همین در چنین مواردی کوتاه می‌آید.
دسلاژ گفت کسانی که بتوانند چنین تهدیدی ارائه کنند می‌توانند جان سالم به در ببرند، اما صدها نفر از پناهجویان بی‌خبر از حقوق خود بدون گذراندن PPRA دیپورت شده‌اند.
به گفته‌ی این وکیل مهاجرت مقامات آژانس مرزی نمی‌خواهند کار به دادگاه بکشد «چون می‌دانند که این قانون غیر قابل دفاع است.»
