داستانی کمیک در مورد آدولف هیتلر، در آلمان پرفروش شد

شهروند ـ آرش عزیزی: آدولف هیتلر نمرده است. او مثل اصحاب کهف ۶۶ سال در مخفیگاهی در برلین به خواب فرورفته و حالا بازگشته است تا با جهانی بسیار متفاوت روبرو شود.

این داستان کتابی ست با نام «او دوباره اینجا است» (Er Ist Wieder Da). این اولین رمان روزنامه ‌نگار آلمانی، تیمور ورمز، این روزها در صدر پرفروش ‌های کتاب در آلمان قرار دارد و طبیعی است که به جنجال‌ های بسیاری انجامیده است.

«او دوباره اینجا است» در روز ۱۸ ژانویه در ۳۶۰ هزار نسخه به بازار آمد و تا کنون ۲۵۰ هزار نسخه‌ ی آن به فروش رفته تا پرفروش‌ ترین کتاب آلمان باشد و از «زمستانِ جهانِ» کن فالت سبقت بگیرد.

طبیعی است که در آلمان و سایر نقاط جهان بحثی داغ درگرفته باشد که آیا واقعا می‌توان به این یکی از منفورترین جنایتکاران تاریخ، خندید یا نه؟‌

اما طنازی کسانی که کتاب را به بازار آورده‌ اند حد و حدود ندارد. حتی قیمت کتاب ۱۹/۳۳ یورو تعیین شده که یادآور سال به قدرت رسیدن پیشوای راست‌ گرا در آلمان است.

انتشاراتی ایشبورن حق چاپ کتاب را به ۱۷ منطقه ‌ی دیگر نیز فروخته و ترجمه ‌ی آن به زودی به چندین و چند زبان مختلف، از جمله انگلیسی، به بازار می ‌آید.

ورمز در مورد جنجال ‌های حول کتاب به خبرگزاری فرانسه گفت: «خیلی پیش می‌ آید که ما رویکرد منفی کسانی را داریم که هیتلر را تنها به صورت هیولا می‌ بینند تا خودشان احساس بهتری پیدا کنند. به نظر من مهم بود نشان دهیم که اگر او در جهان امروز بود چگونه عمل می‌کرد.»

در نقدهایی که از این کتاب منتشر شده می‌ خوانیم که زبان مورد استفاده در آن یادآور زبان اول شخص کتاب مشهور هیتلر، «نبرد من» (Mein Kampf)، است. این نقشه ‌ی سیاسی نازی‌ ها که هیتلر در سال ۱۹۲۴ (نه سال پیش از به قدرت رسیدن) در زندان نوشت و منتشر کرد قرار است در سال ۲۰۱۵، با پایان ممنوعیتی که پس از پایان جنگ جهانی دوم اعمال شده بود، بازچاپ شود.

در داستانِ ورمز می ‌خوانیم که همه فکر می‌کنند هیتلرِ از خواب برخاسته کمدینی خیابانی است و خطابه ‌های سیاسی ‌اش (در مورد مهاجرین برلین، صدراعظم زن آلمان، سرعت بیش از حد رانندگان و فراوانی مدفوع سگ در پیاده‌ روها) منجر به چیزی به جز خنده نمی ‌شوند. همین است که هیتلر به یکی از شرکت‌کنندگان در شویی تلویزیونی بدل می‌ شود که مجری آن کمدینی ترک ‌تبار است.

پیشوا بیش از هر چیز با اینترنت مشکل دارد و بسیار ناراحت است که ببیند نامی که می‌ خواهد با آن ایمیل بگیرد (Hitler89) (که نشانِ نام و سال تولدش است) از قبل اشغال شده. او در ضمن در به در دنبال شلوار جین ‌هایی که اندازه ‌اش باشند می ‌گردد و شیفته‌ ی شبکه های ۲۴ ساعته‌ ی آشپزی می ‌شود.

در آخر می ‌بینیم که وقتی هیتلر از ضعیف و ناجدی بودن جنبش محلی نونازی ‌ها ناامید می ‌شود خود وارد سیاست می‌شود. این دفعه اما برنامه‌ ی سیاسی ‌اش چیزی نیست به جز تمیز کردن پیاده ‌روها و امن کردن قوانین ترافیک. حتی حرف ‌های نژادپرستانه ‌اش به مثابه ی شوخی علیه نژادپرستی گرفته می ‌شوند و به این خاطر جایزه ‌ای بشردوستانه دریافت می‌کند.

بعضی منتقدان می‌گویند علت محبوبیت کتاب در آلمان این است که مردم این کشور بالاخره می ‌خواهند همان کاری را کنند که در سایر کشورها کم انجام نشده: خندیدن به هیتلر. هر چه باشد «دیکتاتور بزرگِ» چارلی چاپلین که در سال ۱۹۴۰ روی پرده‌ ها رفت و «تهیه‌ کنندگان»، اثر کلاسیک مل بروکز در سال ۱۹۶۸، هر دو هیتلر را به طنز گرفتند.

اما معلوم نیست واکنش به کتاب بیرون از آلمان چگونه باشد. البته هنوز ترجمه‌ ی انگلیسی آن به بازار نیامده است اما نشریات بریتانیایی که نقد کتاب را چاپ کرده‌ اند، طنز آن ‌را سخیف می ‌دانند. «جوئیش کرانیکل»، نشریه ‌ی یهودیان لندن، از قول ناقدی آلمانی در «سودوچ زایتونگِ» مونیخ (از پرخواننده ‌ترین روزنامه‌ های آلمان) می ‌نویسد که موفقیت رمان خبر از توجه بیشتر مردم آلمان به هیتلر می‌ دهد و این خبر خوبی نیست.