مادران خاوران برنده جايزه حقوق بشری گوانگجو شدند

عدالت برای ایران: هیات داوران جایزه گوانگجو برای حقوق بشر، مادران خاوران را به عنوان مادران و خانواده های زندانیان سیاسی کشته ‌شده

در ایران که خواهان حقیقت و عدالت هستند، به همراه عادل الرحمان خان، فعال بنگلادشی که خود را وقف حمایت از حقوق اساسی و استقرار حقوق بشر کرده به صورت مشترک برنده جایزه امسال اعلام کرده است. مراسم اهدای این جایزه روز یکشنبه، ۲۸ اردیبهشت در شهر گوانگجوی کره جنوبی با حضور تعدادی از مادران و خانواده های خاوران برگزار خواهد شد.
مادران خاوران، به مادران و خانواده های زندانیان سیاسی گفته می‌شود که در دهه ۶۰ و بخصوص در تابستان ۱۳۶۷ در زندان‌های جمهوری اسلامی ایران اعدام شدند و بسیاری از آن‌ها به صورت مخفیانه در گورستان‌های متروک از جمله گورستان خاوران در جنوب شرقی تهران به خاک سپرده شدند. طی ۲۵ سال گذشته این خانواده‌ها همواره خواهان روشن شدن حقیقت و برقراری عدالت در مورد افراد مسئول این اعدام‌ها بوده‌اند. در تمام این سالها مادران خاوران با حضور هفتگی خود در خاوران و برپایی دو مراسم سالانه، در سالگرد اعدامهای سال ۶۷ و نیز پیش از عید، نگذاشتند که خاطره فرزندان و عزیزانشان که تنها به دلیل مخالفت سیاسی اعدام شده بودند فراموش شود. مقامات امنیتی همواره از حضور خانواده و برپایی مراسم یادبود جلوگیری کرده اند. در بسیاری از سالها، خانواده ها را مورد آزار و اذیت، ضرب و شتم و بازداشت قرار داده اند و تلاش زیادی برای از میان بردن خاوران که در سال ۶۷، صدها زندانی سیاسی را در گورهای دسته جمعی در آن دفن کرده اند انجام داده اند.

هیات داوران جایزه گوانگجو اعلام کرده است که با وجود سکوت جمهوری اسلامی در پاسخگویی به دادخواهی مادران، پیگیری تاریخی و مستمر این گروه حقوق بشری برای دستیابی به حقیقت و پاسخگویی باعث افزایش اعلام نظرات مخالفان سیاسی در این زمینه، پیشرفت تحقیقات درباره نقش دولت در محاکمات ناعادلانه و همچنین گسترش حمایت فعالان حقوق بشر در رابطه با پیگیری این اعدام‌ها شده است.
«عدالت برای ایران» ضمن ابراز عمیق ترین تبریک ها به مادران و خانواده های خاوران برای به رسمیت شناخته شدن تلاشها و رنجهایشان در عرصه بین المللی، امیدوار است که اهدای این جایزه باعث شنیده شدن هر چه بیشتر صدای دادخواهی خانواده کشته شدگان دهه ۶۰ و کشتار ۶۷ از سوی جامعه بین المللی و آغاز روند پاسخگو شدن آمران و عاملان این اعدام‌ها باشد.
بنیاد گرامیداشت ۱۸ می که هر سال، جایزه گوانگجو برای حقوق بشر را اهدا می کند یک سازمان غیرانتفاعی و غیردولتی است که در سال ۱۹۹۴ از سوی بازماندگان قتل عام مخالفان در ماه مه ۱۹۸۰ درشهر گوانگجو کره جنوبی تاسیس شده است. هدف از راه اندازی این بنیاد گرامیداشت خاطره قیام ۱۸ مه و ادامه مبارزه و همبستگی با آن به منظور کمک به اتحاد صلح آمیز کره و فعالیت در جهت صلح و حقوق بشر در سراسر جهان است.
۱۸ ماه مه سالگرد جنبش دموکراتیک مردمی در گوانگجو بر علیه نیروهای مسلح دولتی است که پس از کودتای چون دوو هوان بر منطقه مسلط شده بودند. در جریان این رخداد دست کم ۱۵۴ تن کشته، ۷۴ تن مفقود و چهار هزار ۱۴۱ تن مجروح و بازداشت شدند. در دوران ریاست جمهوری چون دوو هوان، رسانه‌های دولتی از این رخداد به عنوان یک شورش کمونیستی یاد می‌کردند، اما از سال ۲۰۰۲ با برپایی یک قبرستان ملی و تعیین روز ۱۸ می‌به عنوان روز ملی بزرگداشت قربانیان این رخداد برای جبران صدمات وارده به بازماندگان این کشتار و خانواده‌های قربانیان تلاش می‌شود.
عادل الرحمان خان، دیگر برنده امسال جایزه گوانگجو فعالیت حقوق بشری خود را از زمان دانشجویی آغاز کرد و پس از آن که فعالیت‌هایش را به عنوان یک وکیل ادامه داد، سازمان حقوق بشری با نام اودهیکار را در بنگلادش راه اندازی کرد. او از آن زمان به حمایت و ارتقاء حقوق بشر کمک کرده است. با وجود اینکه این فعالیت‌ها او را در معرض مراقبت و نظارت دولت بنگلادش و تهدیدهای متعدد قرار داده است، عادل الرحمان خان به دلیل نقش کلیدی‌اش در مبارزه علیه نقض حقوق بشر در جنوب آسیا، از جمله قتل‌های فراقضایی، ناپدید شدن‌های اجباری، شکنجه و اهانت‌های غیر انسانی از سوی دستگاه‌های مجری قانون برنده این جایزه شده است. تلاش‌های او منجر به تشکیل یک شبکه مدافعان حقوق بشر ملی در بنگلادش و شبکه علیه شکنجه و معافیت از مجازات در جنوب آسیا شده است.