بیش از یک سال پیش بود که حزب نیودموکرات به رهبری جک لیتون دست به ائتلاف با لیبرالها با رهبری نامحبوب دیان زد. در آن موقع انتقاد بسیاری از چپگرایان نیودموکرات از لیتون این بود که پلاتفرم خود برای قطع معافیتهای مالیاتیِ شرکتها را کنار گذاشته تا شش وزیر در کابینهای به ریاست لیبرالها بگیرد.
طرفه آنجا که امروز لیبرالها با رهبری شخصی که تازه از راستِ حزب به شمار میرفت، همان سیاست نیودموکراتها را اتخاذ کردهاند.
مایکل ایگناتیف، رهبر حزب لیبرال فدرال، که مدتها است زیر فشار قرار گرفته که آلترناتیو واقعی و روشنی به کاناداییها ارائه نمیکند، هفتهی قبل از کنفرانس پرسر و صدایی که حزبش در مونترال برگزار کرده بود استفاده کرد تا چرخش مهمی در سیاستها اعلام کند: لیبرالها در صورت به قدرت رسیدن معافیتهای مالیاتی که هارپر برقرار کرده قطع میکند.
ایگناتیف وعده داد که در صورتی که انتخاب شود، معافیتهای سالیانه ۶ میلیارد دلاری را که محافظهکاران برای شرکتها برقرار کردهاند، قطع میکند تا دولت حزبش بتواند جامعهای عادلانهتر، مهربانتر با محیطزیست و آموزشدیدهتر بسازد.
ایگناتیف که در پایان کنفرانس سه روزهی «متفکرین» در مونترال صحبت میکرد گفت: «باید فضای مالی ایجاد کنیم تا بعضی رویاهایمان را متحقق کنیم».
«رویاها»یی که او از آنها صحبت میکرد بیشتر افزایش طرحهای آموزشی و بودجهی بیشتر برای تحصیلات در سراسر کشور و اقداماتی در حفاظت محیط زیست بود.
دولت محافظهکار از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۰۶ مداوما میلیاردها دلار معافیت مالیاتی به شرکتهای بزرگ داده است و در حالی که اتاوا ۵۴ میلیارد دلار کسری بودجه سالیانه دارد، این حرکت مورد انتقاد شدید از سوی حزب نیودموکرات بوده است، اما کسی انتظار نداشت که ایگناتیف ناگهان چنین سیاستی را اتخاذ کند. او توضیح داد: «ما انتخاب روشنی داریم: پایان به کسری بودجهی محافظهکاران و آغاز سرمایهگذاری روی آیندهمان یا دادن معافیتهای مالیاتی بیشتر به شرکتها پیش از آنکه از پس خرجش برآییم».
این در حالی است که دولت هارپر میخواهد مالیات بر درآمد را تا سال ۲۰۱۷ کاهش دهد و به ۱۵ درصد برساند. اما لیبرالها میگویند اگر همین نرخ کنونی (۱۸ درصد) حفظ شود، اتاوا سالی ۶ میلیارد دلار درآمد بیشتر خواهد داشت.
راه کانادایی برای محیط زیست
از دیگر نقاط برجستهی صحبت ایگناتیف تاکید او بر نیاز به اقدامات دولت کانادا در زمینهی محیط زیست بود.
فعالان محیط زیستی دولت هارپر را متهم میکنند که نام کانادا را در سراسر جهان، و از جمله در کنفرانس کپنهاگ، به علت عدم انجام اقدامات کافی برای محیط زیست خراب کرده است. ایگناتیف نیز بر این موضوع تاکید کرد و گفت دولت او سیاستهایی متفاوت از آمریکا در این زمینه پی خواهد گرفت.
ایگناتیف گفت: «یک کاری که من نمیخواهم بکنم این است که اینجا بنشینم و منتظر واشنگتن باشم تا تصمیمش را بگیرد و سیاست محیط زیستیای در کشور خودم داشته باشم که گروگانِ بنبستهای واشنگتن باشد». ایگناتیف بر تاکیدهای خود بر اینکه محافظهکاران به سیاست خارجی اهمیت نمیدهد ادامه داد و گفت کانادا باید «بزرگ فکر کند» و به موضعی بگیرد تا کانادا بتواند «به جهان شکل دهد».
از کنفرانس «متفکرین» تا احیای حزب لیبرال
کنفرانس مونترال با نام «کانادا ۱۵۰» برگزار شد و لیبرالها آنرا کنفرانسی فراحزبی از متفکرین جلوه داده بودند که قرار است کانادا را برای سال ۲۰۱۷، سالگرد ۱۵۰ سالگی کشور، آماده کند. لیبرالها این کنفرانس را مشابه کنفرانس کینگستون ۱۹۶۰ و آیلمر ۱۹۹۱ میدانستند که دو تا از نخستوزیران بزرگ لیبرال، به ترتیب پیر ترودو و ژان کریتین، پلاتفرمهای سیاسی خود را در آنها معرفی کردند و در عرض چند سال به قدرت رسیدند.
اما از ابتدا مشخص بود که لیبرالها از کنفرانس مونترال به عنوان فرصتی استفاده میکنند تا اولا اتحاد حزب خود را نشان دهند و ثانیا سیاستها و پلاتفرمهایی عرضه کنند که تفاوت آنها را از محافظهکاران بیشتر نشان دهد. در یک کلام این کنفرانس ادامهی تلاش برای معرفی «لیبرالهای ایگناتیف» به مردم کانادا بود.
حضور ریشسفیدهای لیبرالی همچون ژان کریتین، نخست وزیر سابق، باعث شد که دیگر تردیدی در مورد اجماع (حداقل تا چند سال و انتخابات بعدی) بر سر رهبری مایکل ایگناتیف، که در نظرسنجیها وضع خوبی ندارد، باقی نمانده باشد.
حضور چهرههایی که به انتقاد شدید از حزب لیبرال پرداختند، مثل رابرت فاولر، دیپلماتی که سالها سفیر کانادا در سازمان ملل بوده، این تصویر را ارائه داد که حزب لیبرال آمادهی بازنگری و تجدید قوا و رستاخیز است. فاولر به شدت به لیبرالها (و البته به محافظهکاران) حمله کرد که دیگر هیچ اصولی برایشان باقی نمانده و حاضرند هر کاری بکنند تا به قدرت برسند. ایگناتیف با اشاره به اینکه فاولر زمانی توسط گروههای اسلامگرا در آفریقا گروگان گرفته شده بود او را «قهرمانی ملی» دانست که «این حق را کسب کرده که به حرفهایش گوش دهیم» و با این کار نشان داد که آمادهی بازنگری و اصلاح مشکلات حزبش است. از زمانی که حزب لیبرال به رهبری استفان دیان نمایش بسیار مفتضحانهای در انتخابات فدرال داشت (و دیان اولین رهبر حزب در بیش از یک قرن شد که طعم نخستوزیری را یک روز هم نچشید)، این حزب در بحران عمیقی فرو رفته و ایگناتیف نیز در بیش از یک سال رهبری خود هنوز نتوانسته دل کاناداییها را به دست آورد.
و بالاخره مهمترین واقعیتی که کنفرانس «کانادا ۱۵۰» به وضوح نشان میدهد تشدید قطببندیهای سیاسی در کانادا است و اینکه احزاب، دیگر میدانند که باید مواضع محکم و مشخص بگیرند. ایگناتیف با اتخاذ برنامهای که قبلا نیودموکراتها در دستور کار داشتند حالا صحنهی سیاسی را کمی به چپ هل میدهد و بخت و اقبال خود را در این عرصه امتحان میکند. او وعده داده ارقام دقیق اینکه چگونه میخواهد هزینهی تمام طرحهایش را پرداخت کند در پلاتفرم انتخاباتی لیبرالها که در تابستان امسال منتشر میشود، ارائه میکند. باید دید آیا اپوزیسیون ضدمحافظهکار خود را به قدری آماده میکند که سوت انتخابات را در تابستان امسال بکشد یا خیر؟