در این مطلب به صورت خلاصه به اهمیت بسیار زیاد تشخیص و درمان به موقع سنگ های مجاری ادرار در سگ و گربه می پردازیم. این سنگها در نتیجه اشباع ادرار از عناصر معدنی مانند کلسیم و غیره و پس از آن رسوب این عناصر در مجاری ادرار تشکیل می شوند. در سگ و گربه اغلب این رسوبات در مثانه و در پی آن گاهی در میزراه جاگیر می شوند. تشکیل این رسوبات و سنگها معمولا طی هفته ها و ماه ها صورت می پذیرد و علائم ناراحتی هم به تبع آن به آهستگی پدیدار می شوند. البته گاهی شکل گیری این سنگها در مثانه و سپس میزراه گربه نر موجب گرفتگی کامل راه خروج ادرار و ایجاد موقعیت بسیار وخیمی می شود که در صورت عدم درمان فوری به صورت اورژانس می تواند به مرگ بیمار منتهی شود.
علائم شایع وجود این سنگها در گربه و سگ تفاوتهای مختصری با هم دارند ولی در مجموع می توان به علائم زیر اشاره کرد:
– افزایش دفعات ادرار، کم شدن حجم ادرار در هر دفعه
– پدیدار شدن خون در ادرار، ریزش ادرار و کاهش کنترل ادراری
– بروز درد هنگام ادرار
– بی حالی و کاهش اشتها
– بی خوابی و اضطراب و بیدار نمودن اعضای خانواده در نیمه شب
-لیسیدن آلت تناسلی، وجود ترشحات و آلودگی های ناشی از آن در اطراف مجاری ادرار و آلت تناسلی
بدیهی است بروز آهسته علائم این بیماری گاهی موجب پنهان ماندن آن از چشم دارندگان این حیوانات خانگی شده و با گذشت زمان به وخامت شرایط و در نتیجه مشکل تر شدن درمان و بهبودی منجر می شود. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و درمان به موقع نقش اساسی در برون رفت از این مشکل ایفا می کند.
تشخیص بیماری از طریق گفتگوی دقیق با صاحبان و کسب اطلاعات دقیق در مورد بیمار آغاز شده و با آزمایش های خون و ادرار ادامه یافته و معمولا با رادیوگرافی به نتیجه نهایی می رسد. کلیه این مراحل تشخیصی از اهمیت غیر قابل انکار برخوردار بوده و تنها راه مناسب و قطعی جهت تشخیص و مقابله با این بیماری خطرناک می باشد.
نحوه درمان این بیماری بستگی به عوامل مختلفی دارد. مهمترین این عوامل تعداد، اندازه، و نوع عناصر تشکیل دهنده این سنگها هستند. در صورتی که تعداد و اندازه سنگ های موجود، اجازه درمان به وسیله ایجاد تغییرات اساسی لازم در تغذیه بیمار را فراهم کند (یعنی تعداد کم و اندازه سنگها بسیار کوچک باشد) تدابیر تغذیه ای می توانند راهگشا باشند. در اغلب موارد متاسفانه به دلیل مراجعه دیرهنگام به دامپزشک و افزایش تعداد و بزرگی اندازه این سنگها تنها راه درمان تخلیه مثانه و مجاری از سنگها به کمک جراحی می باشد. در مواردی نیز استفاده از ترکیبی از این دو روش انتخاب می گردد.
در انتها از کلیه عزیزان تقاضا دارم نسبت به مراجعه به دامپزشک در صورت بروز هرگونه احتمال وجود این بیماری دراین همدمان پر ارزشمان کمال دقت و سرعت عمل را پیشه نمایند. تشخیص و درمان زودهنگام به مراتب آسانتر و کم هزینه تر می باشد.
* دکتر داور ش بناب، دامپزشک، تورنتو
Unionville South Pet Hospital
