شهروند ـ فرح طاهری: به مناسبت روز جهانی زندانی سیاسی، شورای ملی ایران در تورنتو، روز یکشنبه ۲۱ جون ۲۰۱۵، نشستی در یکی از اتاق های مرکز امور شهری نورت یورک برگزار کرد.
در این نشست که سیاوش بهمن آن را اداره می کرد، مینو همیلی، از زندانیان سیاسی سابق، تاها حسنیانی روزنامه نگار و فعال سیاسی، رویا عراقی نماینده آیت الله کاظمینی بروجردی و دکتر فرهاد دیلمی استاد دانشگاه به عنوان سخنران حضور داشتند.
اولین سخنران مینو همیلی، زندانی سیاسی سابق و کنشگر حقوق پناهندگان سخنانش را با نام “نگذاریم که زندانی سیاسی وجه المصالحه حقوق بشر دولت ها قرار گیرد” ایراد کرد.
او با اشاره به اینکه حقوق بشر ابزاری ست برای روابط دیپلماتیک، گفت: زندانی سیاسی برای دول غربی ابزاری است که با آن خوب و بد مذاکرات هسته ای را می سنجند. اگر مذاکرات خوب پیش برود مثل همین الان که شاهد آن هستیم، اگر حتی در هر یک ساعت یک نفر را در ایران اعدام کنند هیچ کشوری صدایش درنمی آید و محکوم نمی کند. کسی نمی گوید که این جنایت و نسل کشی علیه بیانیه جهانی حقوق بشری است که جمهوری اسلامی آن را امضا کرده است. اما اگر مذاکرات خوب پیش نرود و پروتکل الحاقی مثل دوران احمدی نژاد کاغذ پاره ای باشد، به کوچک ترین آسیبی که به زندانی سیاسی برسد واکنش نشان می دهند و بیانیه صادر می کنند. این تصویر اعتراض حقوق بشر مقهور در دست دول در جهان امروز است.
ایجاد این تصویر در کنار کمپین های حقوق بشری که با فراز و فرود روابط دیپلماتیک تمرکز خود را در حمایت از زندانی سیاسی می کاهند یا افزایش می دهند به دلیل نبودن تشکل های مردمی در دفاع از زندانیان سیاسی است. در نبود یک تشکل منسجم از خانواده زندانیان سیاسی است که درد هم را در بیرون از درهای زندان نمی شنوند و پراکنده و فرد به فرد در انتظار آزادی فرزندان شان به انتظار نشسته اند. وجه المصالحه قرار دادن حقوق زندانیان سیاسی یک خیانت آشکار دردرجه اول به خود زندانی سیاسی و در درجه دوم به خانواده آن هاست. در اولین گام باید مادران و پدران زندانی متحد شوند و کارهایشان را با هم هماهنگ کنند. مادران عزادار پارک لاله نمونه خوبی از این دسته تشکل هاست. باید بتوانند خارج از دایره خود نظر مردم را جلب کنند. کمپین های حقوق بشری و تبلیغاتی اگر چه می توانند موثر باشند اما نه توانسته اند از محکومیت ها بکاهند و نه توانسته اند فشاری واقعی را به زندان ها و مسئولان قضایی وارد کنند. تنها با این اتحاد واقعی است که می توان از زندانی سیاسی دفاع کرد.
همیلی افزود: شرایط امروز ایران تفاوت چندانی با فاجعه ای که در دهه ۶۰ اتفاق افتاد ندارد. تحمل حکومت جمهوری اسلامی آنقدر نزول کرده که حتی نمی تواند یک استاتوس فیس بوکی را تحمل کند و برای آن ۱۴ سال زندان می دهد. برای چند صفحه فیس بوکی حکم اعدام صادر می کند. دسته دسته فعالان کارگری و زنان را تنها به اتهام دفاع از حقوق اولیه به زندان ها می اندازد. حقوق بشر و کمپین ها تا این لحظه به جز تریبون اطلاع رسانی چه کار دیگری توانسته اند انجام دهند؟ … کار آنها فراتر از اطلاع رسانی نمی رود. به دنبال ایجاد تشکل های دفاع اجتماعی از زندانیان سیاسی نیستند. اگر در این ۳۵ سال وقت می گذاشتند تا الان اتفاقی افتاده بود. ایجاد تشکل های اجتماعی که پیشرو آنها میتوانند خانواده زندانیان سیاسی باشند می تواند راهکار مؤثری باشد. اینکار فقط وظیفه ارگانهای حقوق بشری نیست احزابی که امکانات سازمانی دارند باید به ایجاد این تشکل و اتحاد کمک کنند . باید برای یک بار هم شده به این پروژه های شکست خورده پایان داد و چاره ای اندیشید. تنها با این گام عملی است که می توان از وجه المصالحه قرار دادن زندانیان سیاسی جلوگیری کرد.
از راست: مینو همیلی، تاها حسنیانی، سیاوش بهمن، رویا عراقی، فرهاد دیلمی
دومین سخنران تاها حسنیانی روزنامه نگار،کنشگر سیاسی و تحلیلگر مسائل کردستان ایران بود.
حسنیانی گفت که می خواهد در مورد نگاه دوگانه به حقوق بشر و زندانی سیاسی و عقیدتی بگوید.
او گفت، در طول ۲۵ سال گذشته در خارج کشور که ظاهرا در ابراز نظر آزاد هستیم، چیزی که کاملا لمس کردم در فضای روزنامه نگاری و فعالیت سیاسی و همدم بودن با افراد فعال در حوزه های مورد اشاره، و برایم حائز اهمیت است این نگاه دوگانه به مسئله زندانی سیاسی و حقوق بشر است. من کرد هستم و ایرانی هستم و درک عمیق تری مثل خانم مینو همیلی از این ستم دوگانه دارم در سرزمینم. همانطور که سایر اقوام یا ملیت های دیگر ایرانی هم چنین احساسی را درک می کنند. این نگاه دوگانه به زندانی سیاسی در واقع ما را بیشتر از پیش متفرق می کند. ما وقتی به مسئله سرکوب در داخل میهنمان می رسیم و خصوصا در پیوند با کردستان به خاطر سابقه مشخص از نظر مبارزه سیاسی برای آزادی، این نگاه به ما دست می دهد که دیگر هموطنانمان آن توجه و نگاه اصولی را به ما ندارند. در ۳۶ سال گذشته کردستان پیش قراول مبارزه در آزادی و حقوق بشر و دمکراسی بوده است. در ۱۲ فروردین ۵۸ مردم کردستان در رفراندومی که برای تعیین نوع نظام انجام شد، هم مردم کرد و هم احزاب سیاسی به درستی تشخیص دادند و رفراندوم را تحریم کردند. از همان زمان مبارزه برای حقوق بشر، آزادی، دمکراسی و برابری در یک نقطه از کشور بیش از سایر مناطق شدت داشت. ما به غیر از احزاب سیاسی مترقی، کنشگران را در کنار خودمان خیلی ضعیف دیدیم.
حسنیانی با گله از اینکه خبرهای کردستان ضعیف تر از خبرهای فلسطین پوشش داده میشه تأکید کرد که خود یکی از سمپات های حقوق فلسطینی ها هست، اما چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است. تا زمانی که مردم ایران کارتن خواب هستند و نان شب ندارند، ما نمی توانیم غذای مردم را به دیگران تقدیم کنیم.
حسنیانی با اشاره به اینکه “در پیوند با نگاه دوگانه به حقوق بشر در ایران چنین وضعیتی داریم. ما کنشگران حقوق بشر و سیاسی باید این مسئله را بازخوانی کنیم و به یک تعریف جامع برسیم.” افزود، البته چیزی را که به آن اشاره می کنم شامل همه نمی شود ولی به صورت برجسته ای دیده می شود. برای کسانی که با رسانه های مختلف مصاحبه می کنند، مسائل ملیت ها محلی از اعراب ندارد و به آن اشاره نمی شود.
حسنیانی با اشاره به فاجعه ی بمباران شیمیایی حلبچه توسط حکومت صدام، گفت، کسانی که در حوزه ی حقوق بشر در خاورمیانه فعال بودند، از جانب فعالان عرب، ترک، فارس، آن افشا و حمایت و انعکاسی که باید در قبال این جنایت بزرگ انجام می شد، انجام نگرفت.
حسنیانی در پایان سخنانش با اشاره به وجود ستم مضاعف در برخی مناطق ایران گفت، آقای زیدآبادی را زندان می دهند و اذیت می کنند و تبعید می فرستند، ولی این احکام وقتی به مناطقی مثل کردستان می رسد، مضاعف یعنی ظالمانه تر می شود. اعدام مثل نقل و نبات است.
پس از سخنان حسنیانی یک ویدیوکلیپ در مورد کشته شدگان خرداد ۸۸ و زندانیان سیاسی پخش شد.
در ادامه مراسم نوبت به دکتر فرهاد دیلمی رسید. او متخصص روانشناسی بالینی و سرپرست روانشناسی بالینی در دانشگاه های یورک و مک گیل و یکی از اساتید یورک و مشاور شورای ملی ایران است.
دکتر دیلمی درباره ی ارتباط روانشناسی و زندانیان سیاسی سخن گفت. او گفت فرصت اختصاص یافته به این بحث بسیار کوتاه است در حالی که برای این موضوع نیاز به سمینار است.
سخنران افزود: از سه جنبه ی اساسی می توان این موضوع را بررسی کرد: شکنجه روحی ـ روانی و شکنجه فیزیکی، تأثیر زخمی که از لحاظ روحی ـ روانی روی خانواده های زندانیان سیاسی ایجاد می شود. سومین جنبه هم تأثیرات شکنجه روی روح و روان زندانی سیاسی ست.
او به کوتاهی از مشکلات روحی ـ روانی که در زندانیان سیاسی ممکن است ایجاد شود، گفت و اینکه تحقیقات نشان داده که افسردگی، اختلالات اضطرابی، و PTSD (Posttraumatic stress disorder) یا استرس پس از سانحه یا رویداد، بیش از بقیه مشکلات در بین زندانیان سیاسی شایع است.
مرور خاطرات گذشته در ذهن، بی خوابی، کابوس از دوران زندان و مسائل دیگر که اگر مورد درمان مناسب قرار نگیرد، به مسائل حادتری کشیده خواهد شد از جمله خودکشی.
دکتر دیلمی با اشاره به اینکه “زندانیان سیاسی ایران از لحاظ مسائل روانشناسی زیاد مورد بررسی قرار گرفته نشده اند و بیشتر به مشکلات فیزیکی و جسمی آنها توجه شده” گفت: در این خصوص من به سه مورد فکر کرده ام که روی آنها بهتر است کار شود. یکی اینکه بیشتر در مورد مسائل روحی ـ روانی زندانیان سیاسی صحبت بشه چه وقتی که در زندان هستند و چه وقتی که بیرون زندان می آیند. دیگر اینکه تحقیق در مورد مشکلات روحی ـ روانی زندانیان سیاسی که آزاد شده اند. متاسفانه من اکثر تحقیقاتی که دیده ام در کشورهای دیگر بوده و در مورد زندانیان ایرانی فقط یک مورد دیدم که روی ۳۴ نفر از زندانیان سیاسی سابق ایران در آلمان انجام شده بود که بیشترین تشخیص در مورد آنها PTSD بوده است.
سومین پیشنهاد من این است که گروه هایی در کشورهای مختلف تشکیل شوند تا بتوانند درمانی که این زندانیان سیاسی نیاز دارند، برای آنها فراهم کنند تا مسائل آنها به جای حادتری کشیده نشود.
سخنران آخر، دکتر رویا عراقی، دکترای شیمی فیزیک و استاد دانشگاه در ایران، نماینده آیت الله بروجردی و عضو دفتر سیاسی شورای ملی ایران بود.
عراقی گفت، سی و شش سال است که زندانیان ما رنج می برند از حکومتی که بر مبنای یک مذهب و ایدئولوژی ولایت مطلقه فقیه ایجاد شده که نه تنها به هموطنان معتقد به ادیان دیگر و اقوام مختلف ظلم کرده، بلکه به روحانی شیعه، مثل آیت الله بروجردی که مرجع تقلید شیعه است، هم ظلم می کند.
او افزود: آیت الله بروجردی بیش از ۳۱۷۵ روز است که در زندان هستند، بیش از ۴۴۴ روز در زندان انفرادی تحت شکنجه های جسمی و روحی قرار داشته اند .
عراقی گفت، دکتر دیلمی اشاره به این کردند که لازم است اطلاعات روحی ـ روانی زندانیان مطرح بشه در حالی که ما همین اطلاعات در مورد وضعیت جسمی ایشان که قابل رویت هست را هم نداریم. ایشان نمونه ای از صدها زندانی ست. ایشان در این مدت تحت درمان قرار نگرفته اند.
عراقی با اشاره به گفته های حسنیانی در مورد ستم مضاعف گفت: بدین خاطر است که در قانون اساسی شهروندان ایران یکسان نیستند. و این مسئله باید ریشه ای حل شود.
باید به اهداف زندانیان سیاسی توجه شود. هدف آنها آزادی بوده، حق برابر ایرانیان بوده است .
تمرکز باید کنیم روی حل ریشه ای مسائل. ریشه ای ترین مسئله، حق برابری انسانهاست که در حکومت استبدادی ستم دینی ولایت فقیه امکانش وجود ندارد. باید این رژیم عوض شود و یک حکومت سکولار برپایه اعلامیه جهانی حقوق بشر سر کار بیاید و این هم شرط لازم است ولی کافی نیست.
عراقی در پایان به عنوان نماینده آیت الله بروجردی خواسته ی او را عنوان کرد و گفت: به دلیل سرکوب شدید در داخل، این وظیفه ی ما ایرانیان خارج کشور است که متحد شویم با هر دینی و عقیده ای و حزب سیاسی، و بتوانیم صدای این دلاور مردان و زنان باشیم که در ایران دارند زجر می کشند.
پایان بخش مراسم پذیرایی از شرکت کنندگان بود.
