بعضی ها عقیده دارند که یک زندگی زناشویی شاد و سالم از هرگونه جنگ و جدالی خالی است و در آن هیچ گونه بحث و مشاجره ای نیست. در حالی که در دنیای واقعی این امری تقریباً غیرممکن است و خواهی نخواهی دو نفر با دو جنس متفاوت، روحیات، گذشته و نیازهای متفاوت ممکن است با یکدیگر درگیر جنگ و جدال شوند. به عبارت دیگر می توان گفت که تعارض در رابطه زناشویی امری اجتناب ناپذیر است و بدون تعارض بودن لزوما نشانه سلامت یک رابطه نیست. نکته مهم در رابطه زناشویی سالم، یادگیری نحوه جدال عادلانه و یا جنگ دوستانه است که این امر مستلزم یادگیری مهارتهای حل تعارض است. جدال عادلانه یعنی پذیرفتن اینکه تفاوت داشتن امری طبیعی است و می توان تعارض را بدون آسیبرسانی به دیگری حل کرد. مهارت های حل تعارض به ما کمک می کند بخارهای انباشته شده در رابطه را بدون سوخته شدن یا سوزاندن تخلیه کنیم. جدال دوستانه کمک می کند با هم مشاجره کنیم ولی باز هم با هم دوست باشیم.
بعضی افراد این شانس را داشته اند که در خانواده هایی بزرگ شوند که پدر و مادر آنها الگوهای خوبی برای حل تعارض برایشان باشند. آنها یاد گرفته اند که چگونه مخالفت کنند و چگونه مورد مخالفت قرار گیرند بدون اینکه دوستیشان از بین برود. برخی دیگر این شانس را نداشته اند و کوچکترین مخالفت و یا عدم توافقی مبدل به جنگی خانمان برانداز بین آنها می شود.
برای افرادی که این مهارتها را ندارند موارد زیر کمک می کند که موقع جدال آن را دوستانه جلو برده و با احترام به پایان برسانند و در نهایت دوست باقی بمانند.
چگونه دوستانه بجنگیم:
۱ـ تعارض را در آغوش بگیرید: از تعرض نترسید. تعارض بخش عادی از زندگی روزانه است حتی می توان گفت نشانه ای از سلامت انسانها است و می تواند فضایی را برای یادگیری از یکدیگر فراهم کند. این امر نشان می دهد که در چه زمینه هایی نیاز به رشد داریم.
۲ـ تمرکزتان روی موضوع باشد نه یکدیگر: یک جدال دوستانه با تمرکز بر یک موضوع خاص مشخص می شود. نه اینکه در حین بحث و جدل به یکدیگر برچسب زده می شود. به جای سرزنش و گیر دادن به هم دیگر موضوع، را مشخص کنید و فقط روی یک موضوع خاص با جزییات آن تمرکز کنید.
۳ـ با احترام و فعالانه گوش دهید: وقتی نسبت به موضوعی خیلی احساساتی می شوید تنها کاری که لازم است بکنید این است که گوش دهید. گوش دادن با احترام یعنی به رسمیت شناختن احساس طرف مقابل و توجه به کلمات او، هرگز کلمه تو نباید چنین احساسی را داشته باشی را به کار نبرید. در قدم اول فقط سعی کنید احساس او را با گوش دادن بفهمید حتی اگر موافق آن نیستید حداقل همدلی کنید.
۴ـ آرام حرف بزنید: هر چقدر بلند حرف بزنید کمتر شنیده می شوید. حتی اگر او داد می زند نیازی به تلافی وجود ندارد. صدایتان را پایین بیاورید در این صورت او بهتر می تواند منظور شما را درک کند.
۵ـ به جای حالت دفاعی حالت کنجکاوی داشته باشید: حالت دفاعی فضای جنگ ایجاد می کند. به جای فریاد زدن سعی کنید بفهمید موضوع چیست بنابراین با پرسش های همه جانبه در مورد جزئیات موضوع و درخواست مثال، بخواهید مسئله مورد اختلاف روشنتر شود. در این صورت او هم آرامتر و منطقیتر خواهد شد.
۶ـ بخواهید جزییات را توضیح دهد: جملات کلی و مبهم مانند همیشه، هرگز و تقریباً، هیچ کمکی به شناخت مشکل نمی کند. وقتی او شکایت میکند از او در مورد تعداد رفتارهای نامناسب خود و یا چگونگی رفتار خود توضیح بخواهید. مثلاً اگر میگوید من از دست رفتار تو ناراحت هستم دقیقاً بخواهید بگوید چه رفتاری؟ کجا؟ چگونه و چند بار؟
۷ـ به دنبال وجه توافق باشید: همیشه موقع مجادله وجوه مشترکی وجود دارد. این وجوه را پیدا کنید. حتی اگر توافق مشکل باشد و تنها یک وجه مشترک وجود داشته باشد از همان وجه شروع کنید تا به راه حل برسید.
۸ـ به موارد انتخابی دیگر نگاه کنید: دعوا زمانی تمام می شود که همکاری شروع شود. مؤدبانه از او برای ارائه پیشنهادهای جایگزین سؤال کنید. توجه به انتخابها و پیشنهادهای او نشانه احترام است. دیدگاه های خود را هم برای حل مسئله مطرح کنید و نشان دهید که شما هم آماده پذیرش و انجام راه های تازه هستید.
۹ـ امتیاز بدهید: امتیازات کوچک فضا را برای مذاکره، توافق و کنار آمدن، باز می کند. نسبت امتیازهای توافق همیشه لازم نیست ۵۰-۵۰ باشد. ممکن است گاهی توافق ۶۰-۴۰ یا ۳۰-۷۰ باشد. زیاد روی اندازه توافق و نمره پافشاری نکنید. رابطه گاهی اوقات مهمتر از موضوع مورد اختلاف است.
۱۰ـ صلح برقرار کنید: به دلیل ارزشی که برای ارتباط خود قائل هستید به دنبال این باشید که در نهایت به صلح و آرامش برسید. زندگی زناشویی دادن و گرفتن است گاهی اوقات برای گرفتن چیز با ارزشتر که رابطه و آرامش است، چیزهایی را باید بخشید. مهم این است که در نهایت احساس صلح و آرامش داشته باشید.
نتیجه اینکه:
تعارض و اختلاف نظر در رابطه زناشویی امری اجتناب ناپذیر و غیر قابل حذف است. آنچه این امر را از تاثیرات مخرب مصون داشته و تبدیل به امری سازنده و مفید در رابطه می کند نوع برخورد با مسایل زندگی مشترک است. مهارت های گفتگو و مذاکره، حل تعارض و جدال دوستانه امری یادگرفتنی است که می توان با کمک متخصص کار آزموده آموخت و نتیجه آن، رابطه ای توام با صلح پایدار است.
* دکتر نسترن ادیب راد مشاور خانواده و جوانان در ایران و کانادا، مولف و مترجم پنج جلد کتاب در این زمینه است.
it,s great ,thank u.