گرامیداشت پری زنگنه، بانوی آواز ایران

به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد

بیش از ۳۲ سال پیش جامعه ی کوچک ایرانی که در آغاز تجربه ی مهاجرت به کانادا بود، از یک سو چالش با سیستم اجتماعی و فرهنگ متفاوت و از سوی دیگر تجربه ی از دست دادن هویت، متعلقات و دلبستگی ها در او نوعی میل به بازگشت و لمس گذشته های فرهنگی و هنری، این جامعه را به سوی ابتکار عمل کشاند. دعوت از شخصیت های فرهنگی و هنری شناخته شده ی ایران که خود با تجربه ی تلخ مهاجرت ناخواسته در گوشه و کنار جهان روبرو بودند، آغاز کوششی بود در این راستا. جامعه ی ایرانی کانادا بخصوص تورنتو زمینه ی برگزاری سخنرانی های فرهنگی و کنسرت های هنری را فراهم آورد.

برای نمونه کنسرت پری زنگنه خواننده ی آوازهای فولکلوریک ایرانی و کلاسیک بود. به خاطر دارم که استقبال بسیار خوبی از کنسرت پری زنگنه به عمل آمد و من هم در طول مدت اقامتش در تورنتو با او در تماس بودم و مصاحبه ای نیز با او داشتم که به صورت مقاله ای در شماره ۱۱ مجله ی “رسانه” در سال ۱۹۸۳ در تورنتو منعکس شد.

اکنون پس از ۳۲ سال هنرمندان تورنتو برنامه ای برای بررسی زندگی و آثار این بانوی بزرگوار تدارک دیده اند که روز شنبه ۲۶ سپتامبر در مرکز هنرهای نمایشی ریچموند هیل برگزار خواهد شد. این برنامه توسط گروه گذار فرهنگی-۳۶۰ تهیه شده است. امیر رهبر نوازندگی پیانو و تنظیم آهنگها برای ارکستر را انجام داده و خانم گلرخ امینیان خواننده ی سوپرانوی این کنسرت است که با همکاری آکادمی موسیقی سرو حتمن کاری درخور توجه را ارایه خواهند داد.

 

در پیوند با این رویداد هنری بی مناسبت ندیدم که به بازخوانی آن مقاله بنشینیم.

پروانه رادمرد

 

***

صدا کن مرا صدای تو خوبست

صدای تو سبزینه ی آن گیاه عجیبی است

که در انتهای صمیمیت حسن می روید.

“سهرای سپهری”

 

وسعت دید در نبض زمان، قدرت تداوم بخشیدن به زندگی در انگیزه هایی ورای زندگی مادی و فارغ از سر سپردن به امیال خرد و ناچیز، به والاتر نگریستن و هدف را در دورترین فضای هستی گسترش دادن متعلق به افرادی ست محرور که با توان روحی متمایز از مردم عادی پا از حیطه ی محدودیت ها فراتر می گذارند و به بعدی وسیع تر که صرفا دست یافتن به شناختی و یا بهره بردن از ارزش هایی که دور از امیال معمول است فایق آیند. آنانکه نتوانسته و یا نخواسته اند در قالب هایی که اجتماع و یا سرنوشت بر آنها تحمیل می کند محصور باشند و پیوسته در تلاش شکستن قفس قیدها هستند. رهایی و بازیافتن خود در افسون شناخت ها و ارتقا و یافتن تکامل در نفس حقیقت. این تلاش به منظور راهبرد به این هدف که در حیات خود موفق شوند خطی بر چهره ی روزگار ترسیم کنند نه اینکه سایه وار و بی اثر از کنارش بگذرند.

پری زنگنه نمونه ای از این گونه افراد است. در سال ۱۳۵۰ در سن ۳۲ سالگی زمانی که در اثر سانحه ای چشمانش برای همیشه به روی روشنایی زندگی بسته شد، این حادثه نه تنها بهانه ی برای توقف در مسیر زندگی نشد، بلکه او را وادار کرد تا جدی تر به سوی هنر آواز که زمینه ی استعداد و تعلیم آن را داشت رو آورد. او به دنبال تمرین و فراگیری به کمک استادان گذشته اش به اجرای کنسرت های متعدد در جوامع فرهنگی و هنری ایران و سایر کشورها دست زد. هنر او که اجرای آوازهای فولکلوریک است نه تنها در ایران بلکه در سطح جهانی مورد تحسین بوده است. این آوازهای فولکلوریک به زبان فارسی و لهجه های بومی از نقاط مختلف ایران است، همچنین چندین آواز به زبان های مختلف از سایر فرهنگ ها دارد.

در اینجا باید متذکر شد که پری زنگنه زن هنرمندی است که توانسته است در جامعه ی زنان ایران جای شایسته ای احراز کند. وقتی پس از چند سال او را از نزدیک دیدم و به صحبت نشستم، مجذوب شخصیت شاد و هشیار او شدم که با اعتماد به نفس و خوش بینی کامل به زندگی، هنر و هدف هایش برخورد می کرد و اثری از اندوه در چهره ی مصممش نبود. او ثابت کرده که می توان فراتر رفت و مشکلات و دردها را مغلوب کرد و خود مغلوب نشد. راجع به برنامه کنونی فعالیتش عقیده داشت کاری که امروز می کنم اجرای ترانه های محلی ایران در کنار ترانه های محلی سایر فرهنگ ها به این دلیل است که در یک فضا برای هماهنگ کردن و نزدیک کردن مردم مختلف به یکدیگر همه نوع موسیقی را ارایه دهم.

او در زمینه ی پیشبرد هنر معتقد است که برای شکوفایی تنها استعداد کافی نیست بلکه هدف و کوششی که صرف آن می شود مهمتر است. رسیدن به یک تعالی و بینش هنری و رسیدن به نوعی وارستگی. هنر در هر زمینه ای وقتی خوب و کامل اجرا بشود با ارزش است.

پری زنگنه به ایران و ایرانی عشق می ورزد. به خصوص به زادگاهش کاشان، شهر زادگاه سهراب سپهری نقاش و شاعر گرانقدر و مأوای او در آخر عمرش. شعر زیبای صدای پای آب سپهری که با دیدی عمیق و فلسفی زندگی را تحلیل کرده او را تحت تاثیر قرار داده است. او در نظر دارد که در آینده کتابی از زندگی خود بنویسد. زمانی که به شناخت ها و پیشرفت های وسیعتری رسیده باشد که بازتابی باشد از ارزش ها، نه القاء و بیان زندگی شخصی اش، بلکه بازتابی باشد از شناخت و زندگی حقیقت.

کار ما نیست شناسایی راز گل سرخ

کار ما شاید این است که در افسون گل سرخ شناور باشیم

کار ما شاید این است که

میان گل نیلوفر و قرن، پی آواز حقیقت بدویم

“سهراب سپهری”

 

***

آشنایی با شرکت فرهنگی گذار فرهنگی -۳۶۰

 

امیر رهبر و گلرخ امینیان و لیزبت هلگسن، شرکت فرهنگی غیر انتفاعی Cultural Interchange-360 (گذار فرهنگی -۳۶۰) را با هدف شناخت و معرفی عناصر هنری فرهنگ های مختلف بنیان گذارده اند. هدف این شرکت فرهنگی ایجاد چهارراهی برای تبادل و معرفی این عناصر فرهنگی به همدیگر است.

 

از برنامه هایی که این شرکت برای مخاطبان فارسی زبان در نظر دارد بررسی زندگی و آثار هنری است که رد پای مشخصی بر موسیقی غیر سنتی ما گذاشته اند. تعدادی از این هنرمندان در لیست بلند بالای برنامه ها دیگر در قید حیات نیستند، اما از بین آنان که همچنان حضور گرمشان در بین مردم احساس می شود، برای اولین برنامه خانم پری زنگنه انتخاب شده چون حضوری فراتر از یک شخصیت دارد. انسانی که در جوانی در یک حادثه ی رانندگی بینایی خودش را از دست داد و این نه تنها او را متوقف نکرد، بلکه باعث شکوفایی بسیار و تولدی دیگر شد.

خانم پری زنگنه حدود ۳۰۰ ترانه در سبک ها و زبان های مختلف خوانده است. تعداد زیادی آلبوم های ضبط شده دارد که هیچگاه منتشر نشدند. حدود ۱۴ کتاب نوشته است و به خاطر فعالیت های خیرخواهانه عنوان سفیر حسن نیت گرفته است.

برنامه گرامیداشت پری زنگنه به صورتی متفاوت اجرا خواهد شد. در این برنامه نه تنها از موسیقی بلکه از سایر هنرها مثل نقاشی، رقص، انیمیشن، فیلم و اسلاید برای پربارتر کردن برنامه استفاده می شود.

در این راه با دادن یک فراخوان فرهنگی از همه دعوت به همکاری شد. آکادمی موسیقی سرو با یک ارکستر سازهای زهی به سرپرستی کوشا نخعی به برنامه پیوست. در بخش دوم برنامه یک ارکستر بزرگ بیش از ۲۰ نفر شرکت دارند. گلرخ امینیان با صدای سوپرانوی زیبا به چهار زبان کارهای پری زنگنه را اجرا می کند.

آتلیه و کلاس نقاشی محمود معراجی هنرمند خوب تورنتو با این برنامه همکاری دارد. سالار صلاحی روی صحنه به صورت زنده پرتره ی خانم زنگنه را در طول کنسرت نقاشی خواهد کرد و این تابلو به معرض فروش گذاشته می شود و عواید حاصل از  فروش آن بین سازمان های خیریه ای که از آنها دعوت شده تا به مراسم بپیوندند، تقسیم خواهد شد.

گذار فرهنگی -۳۶۰ در برنامه های بعدی به بررسی زندگی و آثار فرهاد مهراد، فریدون فروغی، اردلان سرافراز، واروژان و … می پردازد.

این گروه از افرادی که می توانند به این گروه دست یاری برسانند، تقاضای همکاری دارد.

 

شنبه ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۵ ساعت ۸ شب

مکان: مرکز هنرهای نمایشی ریچموندهیل

شماره ۱۰۲۶۸ خیابان یانگ