رادیو آلمان ـ جواد طالعی: آیت‌الله سید علی خامنه‌ای برای نخستین بار در پاسخ به یک استفتاء اطاعت از دستورات حکومتی خود را واجب شرعی و نشانه التزام به ولایت فقیه دانست. در این پاسخ، آقای خامنه‌ای ضمنا خود را “مجتهد جامع‌الشرایط” نیز نامید.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به یک استفتاء، که طرح‌کنندگان آن معرفی نشده‌اند، کوشید نشانه‌های التزام به ولایت فقیه را توضیح بدهد.
التزام به ولی فقیه یعنی چه؟
طرح‌کنندگان استفتاء از رهبر مذهبی جمهوری اسلامی پرسیده‌اند: «خواهشمند است در خصوص التزام به ولایت فقیه توضیح دهید. به عبارت دیگر چگونه باید عمل نمائیم تا بدانیم که به جانشین برحق آقا امام زمان اعتقاد و التزام کامل داریم.»
خامنه‌ای، در پاسخ به این استفتاء خود را رسماً یک “مجتهد جامع الشرایط”، “جانشین امام زمان در عصر غیبت”، “شعبه‌ای از ولایت ائمه اطهار” و “ولایت رسول‌الله” نامید و اعلام کرد که اطاعت از دستورات حکومتی وی، نشانگر التزام کامل به ولایت فقیه است.
تا به حال، تنها دیگران بوده‌اند که “التزام به احکام حکومتی ولی فقیه” را تبلیغ می‌کرده‌اند و این نخستین‌بار است که آیت‌الله خامنه‌ای شخصاً اطاعت از دستورات خود را واجب می‌شمارد. آیت‌الله حسینعلی منتظری و برخی دیگر از روحانیون برجسته ایران، هنگامی که خامنه‌ای از سوی مجلس خبرگان به عنوان “ولی فقیه” انتخاب شد، اعلام کردند که وی یک “مجتهد جامع‌الشرایط” نیست تا صلاحیت ولایت را داشته باشد.
ولی‌امر شیعیان یا مسلمین؟
متن کامل پاسخ آیت‌الله خامنه‌ای چنین است:«ولایت فقیه به معنای حاکمیت مجتهد جامع‌الشرایط در عصر غیبت است و شعبه‌ای است از ولایت ائمه اطهار که همان ولایت رسول الله می‌باشد و همین که از دستورات حکومتی ولی امر مسلمین اطاعت کنید، نشانگر التزام کامل به آن است.»
آیت‌الله خامنه‌ای در حالی خود را ولی امر مسلمین می‌داند که نزدیک به ۹۰ درصد مسلمانان جهان را اهل تسنن تشکیل می‌دهند و آن‌ها اعتقادی به امامت و وجود امام زمان ندارند تا جانشینی برای او قائل باشند. ولی فقیه، حتی با تعاریف شرعی، می‌تواند تنها نزد شیعیان اعتبار داشته باشد که ۱۰ درصد جمعیت جهان اسلام را تشکیل می‌دهند.
همزمان با انتشار پاسخ آیت‌الله خامنه‌ای، محمدعلی رامین معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد نیز، در یک کنفرانس مطبوعاتی خامنه‌ای را “امام” نامید و گفت که «رسانه‌های هوشمند باید رهنمودهای رهبری را روشنگری کنند.» پیش از این، تعدادی از اصولگرایان تندرو از آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان امام نام برده‌اند.
سابقه احکام حکومتی
منظور از احکام حکومتی، دستوراتی است که به اقتضای سیاست روز از سوی ولی فقیه صادر می‌شود و لازم نیست استناد شرعی داشته باشد. معروف‌ترین حکم حکومتی آیت‌الله خامنه‌ای، خطاب به مجلس ششم صادر شد، که ریاست آن را مهدی کروبی یکی از مهمترین مخالفان فعلی او بر عهده داشت.
در آن زمان، قرار بود مجلس لایحه مطبوعات را، که سال‌ها روی آن کارشناسی شده بود، بررسی و تصویب کند. آیت‌الله خامنه‌ای، در نامه‌ای به هیئت رئیسه، فرمان خروج این لایحه را از دستور کار مجلس صادر کرد. مهدی کروبی، در مقام رئیس‌مجلس، دستخط آیت‌الله خامنه‌ای را به نمایندگان نشان داد و گفت:«این حکم حکومتی است و هیچ کارش نمی‌شود کرد.»
به این ترتیب، لایحه مطبوعات که قرار بود حقوق و تکالیف متقابل رسانه‌ها و دولت را در برابر یکدیگر تعریف کند، برای همیشه به بایگانی سپرده شد.
وقف دانشگاه آزاد
آخرین حکم حکومتی آیت‌الله خامنه‌ای، به تازگی برای تشکیل کمیسیون ویژه بررسی موضوع وقف دارائی‌های دانشگاه آزاد صادر شد. این کمیسیون، مساله را به سرعت بررسی کرد و نظر داد که “وقف دانشگاه آزاد شرعی و قانونی نیست”.
هاشمی رفسنجانی که صاحب اصلی دانشگاه آزاد است، سال گذشته هنگامی که دریافت احمدی‌نژاد قصد دولتی کردن دانشگاه آزاد را دارد، همه اموال آن را وقف کرد. با اعلام نظر کمیسیون منصوب از طرف آقای خامنه‌ای، عملا دست دولت برای تصرف اموال دانشگاه آزاد باز شد. اما این اقدام هنوز عملی نشده است.
چرا حالا؟
انتشار پاسخ آیت‌الله خامنه‌ای در میان ناظران امور ایران، به این پرسش دامن زده که استفتاء از وی چرا در شرایط فعلی مطرح شده است. برخی از ناظران این امر را نشانه کاهش نفوذ خامنه‌ای حتی در میان اصولگرایان می‌دانند.
یک نمونه از این برداشت را، مرتضی نبوی، عضو اصولگرای کمیسیون فرهنگی و اجتماعی مجمع تشخیص مصلحت نظام، اردی‌بهشت‌ماه امسال در مصاحبه‌ای با جوان آنلاین مطرح کرد. وی گفت:«الان آن ثباتی که باید در مسئولان ما باشد و همه یک جور فکر کنند و در برخوردها منسجم باشند وجود ندارد. و حتی در بین نخبگان اصول‌گرا هم تفرقه و تشتت آراء دیده می‌شود. بعضی از دوستان نزدیک‌مان با صراحت می‌گویند ما بریده‌ایم. چهره‌های معدودی الان در صحنه هستند که از مواضع مقام معظم رهبری دفاع می‌کنند.»
