آرش عزیزی
دو هفته گذشته را احتمالا باید از پرخبرترین هفته‌های تاریخ اداره آمار کانادا دانست. اصلا معلوم نیست پیش از این چند نفر از کانادایی‌ها از چند و چون اداره آمار خودشان خبر داشتند، اما این دو هفته بعید است داستان تصمیم جنجالی دولت محافظه‌کار استفن هارپر و واکنش‌های مختلف به آن‌را نشنیده باشند.داستان از این قرار است که دولت فدرال تصمیم گرفته فرم اجباری سرشماری را کنار بگذارد و در عوض پرسشنامه‌ای داوطلبانه را با آن جایگزین کند ـ منتقدان، که نه فقط تمام احزاب اپوزیسیون که شمار بسیاری از سازمان‌های مختلف در سراسر کانادا را شامل می‌شوند، می‌گویند این حمله مستقیم دولت محافظه‌کار به کارهای تحلیلی است که اداره آمار انجام می‌دهد.برای اولین بار پس از ۳۵ سال سرشماری شامل فرمی با جزئیات و طولانی که کانادایی‌ها وظیفه دارند به دولت بفرستند نخواهد بود. در عوض فرمی کوتاه و اجباری برای سرشماری سال آینده به همه فرستاده خواهد می‌شد که سئوال‌هایی ساده در مورد تعداد افراد هر خانوار و سن و جنسیت آن‌ها در خود. “پرسشنامه ملی” با سئوال‌های مفصل راجع به قومیت، درآمد و تحصیلات به یک سوم خانه‌ها فرستاده می‌شود. این البته نسبت به ۲۰ درصدی که قبلا فرم طولانی اجباری را دریافت می‌کردند بیشتر است. محافظه‌کاران می‌گویند این پاسخی به اعتراضات بعضی کانادایی‌ها است که علاقه‌ای به پر کردن این فرم نداشتند و مشابه اعتراضات بعضی جمهوری‌خواهان در آمریکا به جمع‌آوری و تحلیل داده توسط واشنگتن است. سخنگوی تونی کلمنت، وزیر صنعت، که در پیشانی پاسخ دادن به منتقدان حزب محافظه‌کار در این زمینه بوده است در مصاحبه با رسانه‌ها گفته:”احساس ما این بود که این تغییر محدودیتی عقلانی بر آن‌چه به نظر بیشتر کانادایی ها دخالت در خلوت شخصی‌شان می‌آمد، است.”استعفای رئیس این حرکت محافظه‌کاران با مخالفت شدید دو حزب لیبرال و نیودموکرات، اتحادیه‌های کارگری، سازمان‌های غیردولتی متعدد، سازمان‌های شهری و … روبرو بوده است.در انتخابات شهرداری تورنتو نیز بیشتر نامزدهای اصلی (اسمیترمن، پانتالونه، سارا تامسون) با آن به شدت مخالفت کرده‌اند، اما روکو راسی حاضر به اظهار نظر نشده و راب فورد مجدانه از حرکت محافظه‌کاران پشتیبانی کرده. سخنگوی فورد در پاسخ به سئوالات در این مورد حرف ماکسیم برنیه، نماینده محافظه‌کارِ کبک در مجلس فدرال، را تکرار کرد که خود نقل قولی مشهور از پیر ترودو، نخست‌وزیر لیبرال، را تکرار کرده بود:”دولت جایی در تخت خواب‌های ملت ندارد.”اما قضیه وقتی به سطح جدیدی وارد شد که تونی کلمنت، وزیر محافظه‌کار، در مصاحبه با رسانه‌ها گفت مشروعیت این کار را از اداره آمار گرفته. او مشخصا در مصاحبه با گلوب اند میل گفت:”من مشخصاً (از اداره آمار کانادا) پرسیدم که”مطمئنید می‌توانید کارتان را انجام دهید؟”آن‌ها گفتند”اگر این چند تا کار بیشتر را انجام دهی: تبلیغ بیشتر و جمعیت نمونه بزرگتر، در این صورت بله می‌توانیم کارمان را انجام دهیم.”
منیر شیخ استعفا داد
این گفته باعث شد منیر شیخ، رئیس اداره آمار کانادا، که مخالف منطقی بودن این حرکت محافظه‌کاران بود از سمت خود استعفا دهد. شیخ در صحبت با کمیته‌ای در مجلس فدرال گفت:”واقعیت این است که در رسانه‌ها و نزد عموم این باور بود که اداره آمار کانادا حامی تصمیمی است که هیچ آماردانی از‌آن حمایت نمی‌کند و این واقعاً بر صداقت این نهاد شک می‌اندازد و من به عنوان رئیس نهاد نمی‌توانستم این شغل را حفظ کنم.”کارشناسان بسیاری از این تصمیم شجاعانه شیخ تقدیر کرده‌اند. ستون‌نویسی در روزنامه گلوب اند میل آن‌را نشانه “صداقت و رهبری” شیخ دانسته است.معلوم نیست آیا مخالفت عظیم و گسترده نیروهای مختلف در صحنه سیاسی و اجتماعی و حرفه‌ای کانادا به عقب کشیدن دولت هارپر در این زمینه می‌انجامد یا نه.
