تشدید تنش میان ترکیه و هلند می تواند در انتخابات ۱۵ مارس پشتیبانی اسلام ستیزان را برای مارک روته نخست وزیر لیبرال هلند و در همه پرسی ۱۶ آوریل حمایت ترک های متعصب را برای رجب طیب اردوغان جلب کند. به این دلیل احتمال بند و بست پنهانی میان راستگرایان دو کشور وجود دارد
مناسبات میان ترکیه و هلند در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی در هلند و همه پرسی قانون اساسی در ترکیه به شدت تیره شده است.
دعوا، از آنجا آغاز شد که روز جمعه دهم مارس مقام های هلندی به هواپیمای حامل مولود چاووش اوغلو وزیرخارجه ترکیه اجازه فرودآمدن در خاک این کشور را ندادند.
چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در سخنرانی در فرانسه دولت هلند را فاشیستی خواند
برپایه گزارش خبرگزاری ها، دولت هلند پیش تر مخالفت خود را با سخنرانی وزیر خارجه ترکیه رسما به آگاهی او رسانده بود، اما چاووش اوغلو تصمیم گرفت این خواسته دولت هلند را نادیده بگیرد و با سخنرانی برای ترک های هلند آن ها را به دادن رای مثبت به رفراندوم ۱۶ آپریل ترغیب کند.
اگر در همه پرسی قانون اساسی اکثریت به طرح اصلاح آن رای بدهند، نظام حکومتی ترکیه از “جمهوری پارلمانی” به “جمهوری ریاستی” تبدیل می شود. در این صورت اردوغان با به عهده گرفتن ریاست دولت از قدرت بسیار بیشتری برخوردار خواهد شد و در مقابل از قدرت مجلس کاسته می شود.
در پی جلوگیری از فرود هواپیمای چاووش اوغلو، رجب طیب اردوغان که یک هفته پیش آلمان را به پیش گرفتن رفتاری شبیه نازی ها در جنگ جهانی دوم متهم کرده بود، این بار رفتار هلندی ها را فاشیستی خواند و علاوه بر آن این کشور را تهدید به تحریم سیاسی و اقتصادی کرد.
در پی تهدیدهای اردوغان، هواداران او در آنکارا و استانبول به سفارتخانه و کنسولگری هلند حمله بردند و پرچم های این کشور را پائین کشیدند.
همزمان با این ناآرامی ها، “فاطمه بتول کایا سایان” وزیر خانواده و رفاه اجتماعی ترکیه تصمیم گرفت از آلمان به هلند برود و در محل کنسولگری روتردام برای ترک های مقیم هلند سخنرانی کند، اما پلیس هلند ضمن جلوگیری از ورود به ساختمان کنسولگری، او را مجبور کرد با همراهان خود به آلمان بازگردد.
در پی این رویداد، صدها تن از هواداران حزب عدالت و توسعه ترکیه در روتردام دست به تظاهرات زدند، اما پلیس ضد شورش و سواره هلند با اسب های خود به میان تظاهرکنندگان زد و ماشین های آب پاش هم کوشیدند آن ها را از محوطه پیرامون کنسولگری ترکیه متفرق کنند.
واکنش ترکیه: تهدید اتحادیه اروپا
ترکیه در واکنش به این رفتارها، به تهدید هلند اکتفا نکرد، بلکه تلویحا اتحادیه اروپا را نیز مورد تهدید قرار داد و حتی در لفافه هشدار داد که ممکن است از ناتو نیز خارج شود.
رهبران ترکیه پیش تر یکی دو بار تهدید کرده اند که ممکن است با نقض توافق خود با اتحادیه اروپا، راه را برای مهاجرت سه میلیون سوری مستقر در خاک خود به اروپا باز کنند. در این صورت اروپا با بحرانی بسیار بزرگ تر از بحران مهاجران در سال ۲۰۱۵ روبرو خواهد شد.
تمصالح کشور میزبان را در برنامه های خود رعایت کنند. آلمان، به دلیل حضور بیش از ۳ میلیون ترک در خاک خود ناگزیر است با ترکیه مدارا کند.
اما هلند مشکلی نظیر آلمان ندارد. به استناد تازه ترین آمارها در این کشور حداکثر ۴۸۰ هزار شهروند ترک زندگی می کنند.
بسیاری از ناظران امور هلند و ترکیه معتقدند که منافع ویژه دست راستی های دو کشور می تواند در درگیری های اخیر ایفای نقش کرده باشد. این نظریه به دلایل زیر چندان دور از ذهن نیست:
انتخابات پارلمانی هلند روز چهارشنبه ۱۵ مارس برگزار می شود. نظرسنجی هایی که تاکنون انجام شده نشان می دهند که احتمال پیروزی حزب “آزادی برای هلند” به رهبری خیرت ویلدرز سیاستمدار بیگانه ستیز کم نیست.
گردهمایی اعتراضی ترک تباران ساکن روتردام در مقابل کنسولگری ترکیه
ویلدرز در دوران جوانی مدتی در یکی از شهرک های یهودی نشین کرانه باختری رود اردن زندگی کرده و از همان زمان نفرت از مسلمانان را به دل گرفته است. او پیش تر اقلیت مراکشی ساکن هلند را “تفاله” یا “خس و خاشاک” نامیده و تهدید کرده است که ضمن اخراج بخش مهمی از آن ها، همه مساجد مسلمانان را نیز تعطیل خواهد کرد.
مارک روته نخست وزیر محافظه کار هلند و رهبر حزب مردم برای صلح و دموکراسی مثل بسیاری دیگر از سیاستمداران هلند، بیم آن دارد که خیرت ویلدرز مهم ترین رقیب او در انتخابات روز چهارشنبه با جذب دست راستی ها و ناراضیان به پیروزی برسد.
مارک روته که از اکتبر سال ۲۰۱۰ رهبری سیاسی هلند را در دست دارد، ممکن است با اتخاذ سیاستی سخت گیرانه در برابر اسلامگرایان ترکیه، جذب اسلام ستیزان هلند را هدف قرار داده باشد. بخش قابل توجهی از مردم هلند نیز، از سخت گیری در برابر دولت اسلامگرای ترکیه راضی به نظر می رسند و این می تواند بر آرای نخست وزیر فعلی بیافزاید.
تشدید بحران میان ترکیه و هلند، به نفع اردوغان نیز تمام شده است. برپایه گزارش هایی که از استانبول و آنکارا می رسد، توده های ترک تحقیر وزیران خارجه، خانواده، دادگستری و اقتصاد دولت را تحقیر خود ارزیابی می کنند. همین موضوع می تواند به اردوغان و حزب او کمک کند تا با مظلوم نمایی به تعصبات قومی و مذهبی در میان توده های ترک دامن بزنند و از این امر برای پیروزی در همه پرسی قانون اساسی بهره ببرند.
با توجه به همه این نکات در زیر کاسه درگیری های ترکیه و هلند می تواند نیم کاسه “بندوبست میان راستگرایان دو کشور” وجود داشته باشد.
