* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
زگیل ها غده های خوش خیمی هستند که در سطح اولیه پوست تولید می شوند و معمولاً قطر آنها چند میلی متر است ولی می توانند بزرگتر هم باشند. زگیل بر اثر عفونت با یک ویروس که از خانواده HPV مسری تولید می شوند. زگیل شاید احتیاج به درمان نداشته باشد. کودکان و نوجوانان بیشتر از بزرگسالان مبتلا می شوند.
پیش بینی می شود که ۷ تا ۱۰ درصد مردم به آن دچار می شوند.
انواع زگیل
زگیل ها بسته به آن که چه نوع ویروس پاپی لوما باعث آن باشد، انواع مختلفی دارند. شکل آنها هم بستگی به محل آنها دارد. چند نوعی که بیشتر دیده می شوند عبارتند از:
۱ـ زگیل معمولی: این نوع زگیل به صورت گنبد مانند سخت است که دارای رنگ روشن یا کمی خاکستری است. به ندرت دردناک است مگر نزدیک ناخن ها و یا زیر ناخن باشد، ولی در هر حال اگر دیده شود خوشایند نیست.
۲ـ زگیل کف پایی: همان طور که از اسمش پیداست زگیل یا زگیل هایی است که در کف پا دیده می شود، و برای مدتی می تواند مخفی باشد و شخص متوجه آن نشود ولی اگر از نزدیک به آن نگاه کند متوجه یک جوش کوچک سخت می شود. این زگیل ها به علت فشار وارد شده بر کف پا و بر اثر وزن بدن می تواند دردناک باشد.
۳ ـ انواع دیگر: زگیل های نخ مانند هستند (روی پلک یا اطراف دهان در اطفال دیده می شود)، زگیل های پهن (معمولاً یک گروه زگیل هستند که در صورت، پشت دست و مچ دست دیده می شوند)، زگیل های Mymecies (کف پا قسمت پنجه پا با نقطه های سیاه رنگ دیده می شوند)، زگیل های موزائیکی (گروهی) در کف پا وجود دارند، زگیل های انگشتی (اغلب روی پوست سر هستند) یک سری زگیل هستند که به صورت یک گل کلم کوچک دیده می شوند.
۴ ـ زگیل های آلت تناسلی توسط نوع دیگری از VPH تولید می شوند و برای سلامتی خطرناک هستند مثلاً در زنان خطر تولید سرطان گردن رحم را زیاد می کند و درمان آنها هم متفاوت است.
سرایت
سرایت بیماری می تواند به طور مستقیم انجام بگیرد یعنی تماس پوست با پوست و یا غیر مستقیم یعنی تماس پوست با شئی که با پوست عفونت دار با آن تماس داشته مانند کفش یا جوراب، زمین مرطوب، استخر، دوش های عمومی، پلاژ و مراکز ورزشی جاهایی هستند که امکان سرایت زگیل های کف پایی بسیار زیاد است. بعضی از انواع VPH ها می توانند تا ۷ روز بر روی یک سطح خشک زنده بمانند.
ویروس از یک سطح یا خراش بسیار کوچک پوست وارد می شود و اگر بر اثر سیستم دفاعی بدن نابود نشود تولید یک سری سلول در یک نقطه می کند. تماس با ویروس در همه افراد تولید زگیل نمی کند زیرا سیستم دفاعی افراد با هم فرق می کند و معمولاً قادر به دفاع از بدن و از بین بردن ویروس می شود.
معمولاً ۲ تا ۶ ماه از آلوده شدن به ویروس تا تولید زگیل طول می کشد که به آن دوره کمون می گویند ولی بعضی از زگیل ها می توانند چندین سال مخفی بمانند و بعد ظهور کنند.
در نزد شخص آلوده شده به ویروس زگیل ها از محلی به محل دیگر سرایت می کنند که به آن سرایت خود بخود می گویند. از خاراندن و باعث خونریزی شدن زگیل ها باید خودداری کرد، زیرا موجب سرایت بیشتر می شود.
پیشرفت بیماری
بیشتر زگیل ها بعد از چند ماه از بین می روند. چندین مطالعه نشان داده که دو سوم زگیل ها بدون درمان در کمتر از دو سال از بین رفته اند، ولی در بعضی از اشخاص می تواند به صورت مزمن در بیاید.
چه اشکالاتی تولید می کنند
به غیر از این که ممکن است برای بیمار ناراحت کننده باشد معمولاً زگیل ها بی خطرند. به ندرت ممکن است عفونی بشوند ولی نباید آن را خاراند. به غیر از آنهایی که در کف پا و یا لای انگشتان نزدیک ناخن هستند معمولاً تولید درد نمی کنند. با این حال ممکن است تولید مشکلاتی بکنند که باید با پزشک مشورت کرد مانند علائم زیر:
ـ یک زگیل که مقاوم شده، تولید مثل می کند و یا دوباره تولید می شود.
ـ یک زگیل دردناک
ـ یک زگیل که در زیر ناخن تولید شده و یا باعث تغییر شکل ناخن شده
ـ زگیلی که خونریزی می کند.
ـ زگیلی که شکل مشکوک دارد: به ندرت یک زگیل ممکن است بدخیم بشود ولی بعضی از انواع سرطان پوست ممکن است با زگیل اشتباه بشود.
ـ اگر علامت عفونی شدن آن به صورت یک قرمزی دور زگیل یا علائم دیگری وجود دارد.
ـ زگیل در مناطق دیگر بدن نیز تولید شده
ـ اگر بر اثر یک زگیل کف پایی دردناک به راحتی نمی شود راه رفت و همین موضوع باعث کمردرد شده است.
ـ اگر از محل تولید آن نارحت هستیم.
تشخیص
برای این که مشخص شود که واقعاً یک زگیل است پزشک در صورت لزوم به کمک یک تیغ جراحی کمی از آن را می تراشد، اگر خونریزی کرد و یا نقطه های سیاه نمایان شد نشان دهنده یک زگیل است. در بعضی موارد نیز ممکن است پزشک درخواست بیوپسی کند.
افراد در خطر ابتلا
ـ کودکان و نوجوانان، مخصوصاً آنهایی که خواهر یا برادر و یا همکلاسی مبتلا به زگیل دارند.
ـ کسانی که پوست آنها خشک و تَرَک های ریز (معمولاً دیده نمی شوند) دارند و آنهایی که پاهایشان به شدت عرق می کند.
ـ کسانی که سیستم دفاعی بدن آنها به هم خورده و ضعیف شده اند.
پیشگیری
ـ برای پیشگیری از زگیل های کف پایی، پا برهنه در مناطق عمومی آلوده مانند استخر، محل تعویض لباس، دوش های عمومی، پلاژ، مراکز ورزشی و غیره راه نروید.
ـ روی زگیل را در هنگام درمان با یک پانسمان بپوشانید.
ـ شستن بلافاصله دست ها اگر با زگیل و یا پوسته های جدا شده از آن در تماس بودیم.
ـ از حوله و سایر وسایل شخص آلوده استفاده نکنیم.
ـ از یک سنگ پا و یا سوهان که برای یک زگیل استفاده شده دوباره استفاده نکنیم.
ـ از بازی کردن و به خون انداختن زگیل خودداری کنیم.
درمان های دارویی
توجه بسیار مهم: برای زنان باردار، نوزادان، اشخاص مبتلا به مرض قند و تمام اشخاصی که بیماری های مربوط به گردش خون دارند نباید از محصولاتی که در داروخانه بدون نسخه می فروشند استفاده کرد. این افراد باید با پزشک مشورت کنند.
درمان بکنیم یا نکنیم
زگیل های معمولی مخصوصاً در نزد کودکان در عرض یک تا چند روز خود بخود از بین می روند. نزد بزرگسالان مدت زمان زیادی لازم است و دو سوم آنها قبل از دو سال از بین می روند. چون زگیل ها بدخیم نیستند و درمان آنها به پوست صدمه می زند لازم نیست آن را درمان کنیم مگر دلیلی برای آن داشته باشیم.
هرگونه درمانی انجام شود باعث نابودی ویروس نمی شود، زگیل خوب می شود ولی ویروس در داخل اپیدرم باقی ماند و ممکن است دوباره فعال شود. سیستم دفاعی بدن است که آن را تحت کنترل قرار می دهد ولی امکان بازگشت زگیل ها خیلی زیاد است.
هرگز نباید سعی کرد که با یک وسیله تیز زگیل ها را برید مانند (چاقو، تیغ) چون امکان خونریزی و عفونت و زیاد شدن آن هست به اضافه این که جای زخم باقی می ماند.
بخش دوم و پایانی هفته آینده
