* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بورسیت شانه به معنای التهاب در بورس های شانه است. در بدن انسان صدها کیسه از جنس سروز وجود دارد که حاوی مایع سینوویال Synovial است و باعث می شوند که حرکات به نرمی انجام شود و اصطحکاک کمتری داشته باشند. ملتهب شدن این بورس ها از علل شایع درد شدید در مفصل شانه می شود. بورسیت شانه معمولاً در سمت راست ایجاد می شود ولی در چپ دستان در سمت چپ و به ندرت ممکن است در هر دو طرف باشد.
علل تولید بورسیت شانه
بورسیت شانه به علت فشار بیش از حد به مفصل شانه تولید می شود و در اغلب موارد همراه با تاندونیت یا تاندینوز می باشد، زیرا هر دو بر اثر حرکات تکراری فعالیت بدنی است.
تاندونیت حاد تقریباً مخصوص ورزشکاران است، ولی بورسیت می تواند در افراد کم حرکت و در هر سنی دیده شود.
معمولاً بورسیت شانه بر اثر فشار زیاد بر روی تاندون ها تولید می شود ولی آسیب دیدن شانه مانند افتادن هم می تواند عامل آن باشد.
مهم ترین سیمپتوم بورسیت شانه این است که درد در هنگام حرکت تولید نمی شود ولی شب ها پس از یک استراحت کمتر از سی دقیقه و حرکت دادن باعث کم شدن سیمپتوم ها و حتی از بین رفتن آن ها می شود و معمولاً به ندرت درد شدید و طاقت فرساست.
اگر بیماری خیلی شدید باشد حرکت دست به طرف سر خیلی سخت خواهد بود ولی پس از چند حرکت مایع در داخل مفصل حرکت کرده و درد از بین می رود. سندروم های دردناک اغلب همراه تاندنیت، صدمات تاندینوز، کلسیفیکاسیونCalcification، دررفتگی سبک و التهابات پس از ضربه و تروماتیزم می باشد.
تشخیص
پزشک با معاینه و پرسیدن سئوالاتی درباره صدمات وارد شده به شانه و درخواست بعضی از آزمایشات مانند:
ـ آزمایش خون
ـ عکسبرداری، عکسبرداری فقط استخوان ها را نشان می دهد و برای بورسیت مفید نیست ولی کلسیفیکاسیون را نشان می دهد.
ـ MRI
ـ اکوگرافی، مشکل را تشخیص می دهد.
یک شانه دردناک معمولاً همراه یک تاندنیت، پارگی تاندون، آرتریت و… می باشد.
درمان
استراحت دادن نقش مهمی را در درمان بورسیت بازی می کند. اگر حرکاتی را که باعث انفلاماسیون می شوند قطع نکنیم بیماری شدیدتر می شود.
در دو روز اول هنگام فاز حاد بیماری گذاشتن یخ به مدت ۲۰ دقیقه یا کمتر سه بار در روز مفید است. پزشک داروهای آنتی انفلاماتوار غیر استروئیدی را تجویز می کند و اگر بورسیت پس از یک هفته بهبودی نیافت احتیاج به درمان های دیگر غیر دارویی مثل درمان با لیزر، اولتراساند، کینزیوتراپی، استئوپاتی، کایروپراکتیک و غیره دارد و اگر هیچ کدام موثر واقع نشود معمولاً پس از ۸ هفته درمان عمل جراحی پیشنهاد می شود.
بورسیت یا هیگرومای آرنج
بورس ها کیسه های نازکی هستند که حاوی مایع سینوویال می باشند و باعث لغزش بافت هایی می شوند که در کنار یکدیگر هستند، مثل دو تاندون، یک استخوان و یک تاندون یا بین تاندون و پوست. بورس ها از اصطحکاک جلوگیری کرده ضمناً فشار وارد به مفصل را به طور یکسان روی آن وارد می کند و همین طور فشار وارده را کم می کند.
در پشت آرنج بین پوست و استخوان اولکران بورس وجود دارد که باعث می شود پوست پشت آرنج به راحتی روی استخوان حرکت کند و التهاب آن باعث ترشح زیاد مایع در داخل آن می شود. بر اثر تروما و ورزش یا شغل هایی که فشار زیاد به این بورس وارد می کنند، همه افرد ممکن است دچار آن بشوند. دو نوع بورسیت آرنج وجود دارد:
ـ بورسیت التهابی بر اثر فشار زیاد، شیمیایی یا عفونی
ـ بورسیت هموراژیک بر اثر یک صدمه یا تصادف یا افتادن بر روی یک سطح سخت.
افرادی که در خطر مبتلا شدن هستند، ورزشکاران، زنان خانه دار و کارگرانی که مجبورند کارهای تکراری مداوم غیرفیزیولوژیک داشته باشند. تنیس بازان بیشتر در خطرند تا ورزش های دیگر.
بورسیت عفونی یا سپتیک معمولاً توسط استافیلوکوک طلایی تولید می شود. آسیب های پوستی مثل زخم یا نیش حشرات و خراشیده شدن می تواند باعث ورود میکرب ها بشود.
روماتیسم، یا نقرس و بعضی از بیماری های دیگر هم می توانند بورسیت تولید کنند.
سیمپتوم های بورسیت آرنج
مهم ترین علامت بورسیت آرنج یا بورسیت اولکران تورم است که در بعضی مواقع می تواند یک برجستگی به قطر چند سانتی متر تولید کند و فرد مبتلا دچار درد بسیار شدید غیرقابل تحمل با لمس کردن و اغلب در هنگام حرکت و در مراحل حاد بیماری ناحیه مبتلا بر اثر خونریزی زیاد در بورس قرمز رنگ و گرم می شود.
درمان
اول از همه باید علت و نوع بورسیت را پیدا کرد، زیرا درمان بورسیت عفونی یا هموراژیک کاملاً با بورسیت التهابی بر اثر فشار کاری یا بعد از صدمه فرق دارد.
برای بورسیت بعد از صدمه اول به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت با یخ، درد و تورم را کم می کنیم. نباید بیشتر از ۴۸ ساعت سرما درمانی کرد چون در بهبودی تأخیر ایجاد می کند.
برای بهبودی بورسیت بر اثر فشار پانسمان های فشار دهنده و استفاده از گرما برای سرعت جریان خون مفید است.
برای بورسیت های بر اثر ضربه رادیوگرافی نشان می دهد آیا جسم خارجی وارد شده و یا شکستگی وجود دارد، همین طور اگر زائده های استخوانی تولید شده (آرتروز)
فیزیوتراپی، استئوپاتی، مگنت تراپی (درمان با آهن ربا و میدان مغناطیسی) و اولتراساند کمک به بهبودی می کند. تزریق کورتیزون هم می تواند کمک کند.
در بورسیت عفونی پزشک مایع داخل بورس را خارج کرده آنتی بیوتیک تجویز می کند، اگر هیچ کدام از این درمان ها موثر واقع نشد باید با عمل جراحی بورس را برداشت.
