رادیو زمانه: در حالی که اعترافگیری صداوسیمای جمهوری اسلامی از چند تن از رقصندگانی که ویدئوهای خود را در اینستاگرام منتشر کرده بودند با اعتراضات گستردهای همراه شده، یکی از مسئولان صداوسیما گفته که این اعترافها با هماهنگی مقامهای قضائی و بهمنظور مقابله با «آسیبهای فضای مجازی» گرفته شده و چنین اقدامی از وظایف صداوسیماست.
محمدحسین رنجبران، مدیرکل روابط عمومی صداوسیما سهشنبه ۱۹ تیر در گفتوگو با «باشگاه خبرنگاران»، در واکنش به اعتراضات به مستند «بیراهه» که در آن «اعترافات» چند تن از جوانان رقصنده پخش شد گفت ارائه اطلاعات بیشتر در مورد «آسیبهای اجتماعی»، «وظیفه ذاتی» صداوسیماست.
رنجبران مسئله اصلی را «بیقاعده و قانون بودن فضای مجازی» دانست و افزود: «نمیتوانیم وقتی مسئولان مربوط در حوزه فضای مجازی به وظایف خود در ساماندهی فضای مجازی عمل نمیکنند ما هم بنشینیم و دست روی دست بگذاریم و برنامههای آگاهیبخش به خانوادهها ارائه نکنیم.»
شامگاه جمعه ۱۵ تیرماه، مستند ۳۰ دقیقهای «بیراهه» دستکم سه دختر و یک پسر را با چهرههای محوشده نشان داد که در آن درباره فعالیتهایشان در اینستاگرام به پرسشهای مجری برنامه پاسخ میدادند و گاه به گریه میافتادند.
در این مستند نامی از بازداشتشدگان برده نمیشد، اما کاربران شبکههای اجتماعی، نام آنها را مائده هژبری، الناز قاسمی، شاداب و کامی اعلام کردند.
انتقادهای کاربران توئیتر فارسی از پخش این مستند چنان گسترده شد که نام مائده هژبری، دختر ۱۷ – ۱۸ ساله به ترند اول توئیتر تبدیل شد.
گزارشها حاکی از آن است که این چند نفر مدتی پس از بازداشت به قید وثیقه آزاد شدند، اما صفحات اینستاگرامی آنها حذف شده است.
محمدحسین رنجبران درباره مستند پخششده افزود: «نباید فضای مجازی افسارگسیخته باشد و مثل همهجای دنیا باید قواعد و قانون مشخصی داشته باشد و منتشرکنندگان محتواهای نامناسب در این فضا بدانند که چه هزینههایی در انتظارشان است، اما گویی ارادهای در این زمینه بین مسئولان مربوط وجود ندارد و این جای تأسف است.»
پس از فیلترینگ شبکه تلگرام در پی اعتراضات سراسری دیماه سال گذشته، برخی از کاربران شبکههای اجتماعی معتقدند که اعترافگیریهای اخیر زمینهچینی برای فیلترینگ اینستاگرام است.
کمال هادیانفر، رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات (فتا) اوایل اردیبهشتماه اعلام کرده بود که نیروهای ویژه پلیس مشغول بررسی ۵۱ هزار صفحه اینستاگرام هستند که «محتوای مستهجن و مبتذل» دارند. او گفته بود که پلیس مشغول شناسایی ادمین این صفحات است.
هرچند اینستاگرام در ایران فیلتر نیست، معاون دادستان کل ایران بهتازگی اعلام کرده که قوه قضائیه به دنبال مسدود کردن کل اینستاگرام است.
رنجبران در پاسخ به این انتقاد که چرا صداوسیما در برابر مفاسد اقتصادی چنین رویکردی ندارد و در شرایطی که اختلاسهای مالی کلان صورت میگیرد این موضع را در اولویت قرار نمیدهد گفت: «رسانه ملی در این سالها در حوزه مبارزه با مفاسد اقتصادی همواره در خط مقدم بوده» و «هر موضوعی جایگاه و اهمیت خود را دارد و نباید به بهانه پرداخت ضعیف به مفاسد در حوزهای، مفاسد در عرصههای دیگر را که مثل خوره به جان بنیان خانوادهها افتاده است را فراموش کرد.»
موج اعتراضات در شبکههای اجتماعی به پخش «اعترافات» تلویزیونی جوانان رقصنده بیشتر و بیشتر میشود و هشتگهایی چون #برقص_تا_برقصیم، #مائده_هژبرى، #رقص#آزادی، و… رواج مییابند. زنان و مردان به نشانه اعتراض و در همبستگی با جوانان رقصنده ویدئوهایی از رقص خود را منتشر میکنند.
انجمن حمایت از حقوق کودکان ایران نیز در بیانیهای با اشاره به پخش «اعترافات مائده هژبری از صداوسیما، آن را «نماد مشخص و بارز خشونت علیه کودکان» دانست و در بیانیهای نوشت: «ایجاد چنین فضای حقارتآمیزی نوعی کودکآزاری روانی تلقی شده و به جهت عمومی بودن این جرم مدعیالعموم میتواند راساً وارد ماجرا شده و نسبت به خاطیان طرح دعوا کند.»
به جز مخالفان جمهوری اسلامی، اصلاحطلبان و حتی برخی از مسئولان کنونی و گذشته جمهوری اسلامی نیز از اقدام صداوسیما در پخش این اعترافات انتقاد کردهاند.