شهروند ۱۲۴۴ پنجشنبه ۲۷ آگوست ۲۰۰۹
رفتن تابستان و فرا رسیدن پاییز و نزدیکی زمستان باعث می‌شود خیلی‌هایمان پکر شویم و نگران فرا رسیدن سرما باشیم و خلاصه فکر نمی‌کنم کسی خیلی بی‌صبرانه منتظر ماه سپتامبر باشد (بخصوص که مدارس و دانشگاه‌ها هم آغاز می‌شود
اما از همه چیز که بگذریم، یک علت هست که دلمان برای ماه سپتامبر بتپد و آن چیزی نیست جز جشنواره بین‌‌المللی فیلم تورنتو.
به مدت ۱۰ روز، از ۱۰ تا ۱۹ سپتامبر، تورنتو مرکز توجه عالم می‌شود و بهترین ساخته‌های سینمایی جهان به شهرمان می‌آیند و ستاره‌های پرفروغِ سینمای جهان، آسمان تورنتو را پر می‌کنند.
اما جشنواره تورنتو هیچوقت قرار نبوده فقط مخصوص ستاره‌ها و پولدارهایی باشد که روی فرش قرمز راه می‌روند. این جشنواره بیش و پیش از هر چیز متعلق به عاشقان سینما است که ساعت‌ها در صف می‌ایستند تا فیلم‌های محبوبشان را تماشا کنند. آن‌ها هستند که این جشنواره را می‌سازند و فرش قرمز واقعی متعلق به آن‌ها است. و به نظر می‌رسد حتی مدیران جشنواره هم این را فهمیده‌اند. آن‌ها که سال گذشته جشنواره را زیادی پر از درخواست‌های مکرر شرکت‌های غول‌آسا و پولدارها برای کمک به پیش‌بردن پروژه‌ی ساختن خانه جدید جشنواره (که به طور مشترک با شرکتِ مخابراتی بل پیش می‌رود) کرده بودند امسال خود از لزوم “جشنوارهی مردمی” سخن می‌گویند و این از لوگوی نارنجی‌رنگ و سرحالی هم که امسال طراحی کرده‌اند، پیداست. تا جایی که پیتر هاول، منتقد تورنتو استار، می‌نویسد: “پیرز هندلینگ و کامرون بیلی (مدیران جشنواره) و کل سازمان جشنواره به رویای تقریباً آرمان‌شهرانه‌ی جشنوارهی مردمی وفادار مانده‌اند”.
مشهودترین نماد مردمی بودن جشنواره امسال این است که قلب جشنواره نه پشت درهای بسته که درست وسط میدان یانگ و دانداس خودمان می‌زند: قرار است امسال هم مثل پارسال در این میدان فرش قرمز پهن کنند و فیلم نشان دهند و کنسرت بگذارند و خلاصه کاری کنند که نبض جشنواره را بشود با نبض شهر گرفت.
آسمان پرستاره‌‌ی جشنواره
برگزارکنندگان جشنواره امسال انصافاً سنگ تمام گذاشته‌اند و بهترین‌های جهان را به معنای کلمه به تورنتو آورده‌اند. ۳۳۵ فیلم از ۶۴ کشور به تورنتو می‌آید که بیشترشان (۷۲ درصد) برای اولین بار در جهان یا اولین بار در آمریکای شمالی به نمایش در می‌آیند.
فهرست مهمان‌ها هم حسابی چشمگیر است و بعضی از مشهورترین ستاره‌های صنعتِ سینما با فیلم‌هایشان به تورنتو می‌آیند و آسمان شهر را حسابی ستاره‌باران می‌کنند.
۷۱ کارگردان با اولین فیلم‌هایشان به تورنتو می‌آیند از جمله درو باریمور، بازیگر مشهور که با فیلم “Whip it!“ به کارگردانی روی آورده، به همراه الن پیج، ستاره‌ی فیلمش به تورنتو می‌آید.
جورج کلونی که سال قبل با فیلمِ “بعد از خواندن بسوزانیدِ” تارانتینو در جشنواره حضور داشت، اما خودش ترجیح داده بود در جشنوارهی فیلم ونیز شرکت کند، امسال با دو فیلم خود به تورنتو می‌آید: “Up in the Air” به کارگردانی جیسون رایتمن و فیلم جاسوسیِ “مردانی که به بزها خیره می‌شوند” (The Men Who Stare at Goats).
اپرا وینفری را بیشتر با مجموعه تلویزیونی و ثروت بیکرانش می‌شناسند اما او این ثروت را در راه سینما هم به کار انداخته و تهیه‌کننده‌ی فیلم‌های مهمی هست. اپرا امسال با فیلم “ارزشمند” (Precious) به تورنتو می‌آید و به همراه خود ستاره‌ی فیلمش، ماریا کری، را هم می‌آورد. این فیلم در مورد دختر سیاهپوستی است که در اواخر دهه‌ی ۸۰ در هارلم نیویورک زندگی می‌کند، اما رویای زندگی بهتری در سر دارد.
فیلمِ “ویکتوریای جوان“ که به جوانی‌های ملکه ویکتوریای شهیر می‌پردازد، قرار است فیلم اختتامیه جشنواره باشد و خیلی‌ها منتظر دیدن آن هستند. گرچه ملکه ویکتوریا نمی‌تواند از گور برخیزد و در تورنتو حاضر شود، اما سارا فرگوسن، تهیه‌کننده‌ی فیلم، که خود دوشسِ یورک است و زمانی همسرِ شاهزاده آندرو (پسر دوم ملکه الیزابت) بود، در جشنواره حضور می‌یابد تا رنگ و بوی سلطنتی هم داشته باشیم (البته نام او را باید به دو مهمان شبه‌سلطنتی دیگر اضافه کرد: ملکه‌ی تلویزیون، اپرا وینفری، و هیو هفنر بنیانگذار مجله‌ی پلی‌بوی و پادشاه صنعت مجلات مردانه).
مایکل مور دیگر ستاره‌یی است که باید در تورنتو به دنبالش باشیم. بیست سال پیش بود که او اولین فیلم مشهورش، “راجر و من”، را ساخت و در آن به شرکت جنرال موتورز حمله‌ور شد. از آن پس مور هر سال مشهور و مشهورتر شده و در عین حال عمیق و عمیق‌تر هم شده. او پس از نقد سیاست خارجی بوش به نقد کل نظام خدمات درمانی آمریکا پرداخت و در فیلم آخرش، “سرمایه‌داری: داستان عاشقانه” که برای اولین بار در تورنتو به نمایش درمی‌آید، بالاخره کل نظام سرمایه‌داری را هدف می‌گیرد. به قول خودش در طی این بیست سال او از نقد یک نفر (راجر اسمیت، مدیر جی ام) به نقد “کل سیستم” رسیده است. ف
یلم این مستندساز ابرستاره به بحران اقتصادی جاری و انتقال از بوش به اوباما می‌پردازد.
از دیگر ستاره‌هایی که می‌توانید در طول جشنواره در تورنتو دنبالشان بگردید: نیکلاس کیج، پنه‌لوپه کروز، کالین فارل، مایکل داگلاس، سر مایکل کین، دمی مور، دیوید داچونی، ویگو مورتنسن
ایرانی‌های فیلم اولی در تورنتو
امسال چهار فیلم ایرانی هم به تورنتو می‌آیند که هر چهار تا اولین ساختهی بلند کارگردانان خود هستند. این خود پدیده جالبی است که گرچه غول‌های جشنواره‌ای همچون کیارستمی دیگر حضور جهانی ندارند اما همیشه ستاره‌های جوانی هستند که جای آن‌ها را پر کنند.
حیران اولین ساختهی بلندِ شالیزه عارف‌پور تنها فیلم صد در صد ساخت ایران است که در بخش “سینمای معاصر جهان” به نمایش در می‌آید. عارف‌پور مت
ولد تهران است و قبلا فیلم‌های کوتاه و مستند ساخته است. باران کوثری و خسرو شکیبایی فقید در حیران نقش‌آفرینی کرده‌اند. باید ببینیم غیر از خانم عارف‌پور کسی از عوامل فیلم، مثلا باران کوثری، به تورنتو می‌آیند یا نه. داستان فیلم به عشق ماهی، دخترک دبیرستان، و حیران، کارگر غیرقانونی افغان، می‌پردازد.
اما پر سر و صداترین فیلم ایرانی جشنوارهی تورنتوی امسال را باید زنان بدون مردان از شیرین نشاط دانست که در بخش نمایش‌های ویژه نمایش داده می‌شود. این فیلم در واقع محصول مشترک آلمان و اتریش و فرانسه است اما علاوه بر کارگردان، موضوع آن نیز به ایران می‌پردازد و زبان فیلم نیز فارسی است. شیرین نشاط بیشتر به هنرهای بصری و عکس‌ها و ویدئوهای خود معروف است و خیلی‌ها منتظر تماشای اولین فیلم سینمایی او هستند. این فیلم بر اساس داستانی به همین نام از شهرنوش پارسی‌پور ساخته شده و حول کودتای ۲۸ مرداد و جدال شاه و مصدق می‌چرخد. تماشای این فیلم در میان کودتای جدیدی که این بار جرقه انقلاب در مقابل جمهوری اسلامی را زد لطف خاصی دارد.
اما اگر ربط فیلم خانم نشاط به تحولات انقلابی اخیر در ایران غیرمستقیم است، بسیجی ساخته مستندِ مهران تمدن را جهانیان همه با نیم‌نگاهی به تحولات مذکور و نقش بسیجی‌های مخوف تماشا می‌کنند. این اولین مستند بلندِ تمدن حاصل سال‌ها کار و تحقیق او در میان بسیجیان است و به جرات می‌توان آن‌را از مهمترین مستندهای امسال جشنواره نامید.
فیلمی که بر
ای ما ایرانی-کانادایی‌ها می‌تواند جذابیت دوچندان داشته باشد حراج تهران من ساختهی گراناز موسوی است. چرا که خانم موسوی و فیلمش هم به نوعی محصول دیاسپورای ایرانی در کشوری شبیه کانادا، یعنی استرالیا، هستند. گراناز متولد ایران و درس‌خوانده‌‌ی استرالیا است و در اولین فیلم بلند خود به مبارزات جوانان ایران برای خلاصی فرهنگی می‌پردازد. قهرمان فیلم او، که محصول مشترک استرالیا و ایران است، بازیگر جوانی به نام مرضیه است که با پسری ایرانی ـ استرالیایی به نام سامان نامزد می‌کند. تجربه‌ی خانم موسوی می‌تواند الگویی پیش پای ایرانیان بی‌شمار کانادا برای تولید فیلم‌های دیاسپورایی بگذارد. گراناز، که شاعر هم هست، به همراه فیلمش به تورنتو می‌آید و خبر خوش این‌که قرار است شب شعری هم در تورنتو برگزار کند.
چگونه بلیت بخرید
ما گفتیم که جشنواره مردمی شده و در طول مدت جشنواره هر وقت سری به میدان یانگ و دانداس بزنید بوی جشنواره به دماغتان می‌خورد اما اگر فقط بوی کیک را نمی‌خواهید و دوست دارید تکه‌ای از آن را هم مزه کنید باید حسابی حواستان را جمع کنید تا بتوانید به تماشای فیلم‌های موردعلاقه‌تان برسید. یادتان باشد که هر فیلم تنها دو یا سه بار به نمایش در می‌آید و بنابراین اگر از دستش بدهید، دیگر از دستتان رفته. برنامه‌ی کامل نمایش فیلم‌ها از همین الان در وب‌سایت جشنواره Tiff.net آمده.
اما در عین حال این حرف که ظاهرا سالن‌های جشنواره همه لب تا لب پر می‌شوند و اصلا امکان دیدن فیلم‌ها وجود ندارد هم افسانه‌ای بیش نیست. واقعیت اینجاست که اگر کمی سرپا ایستادن و در صف صبر کردن برایتان مشکلی نباشد دیدن تقریبا تمام فیلم‌ها ممکن است.
برای خرید بلیت سه راه کلی دارید: خرید یکی از پکیج‌های موجود
ـ پیش‌خرید بلیت برای فیلم‌هایی که می‌خواهید ببینید
ـ خرید آخرین صندلی‌های خالی درست پیش از آغاز نمایش
پکیج‌های موجود:
اصولا دو نوع پکیج بلیت برای خرید وجود دارد یکی پکیج‌هایی که با خرید آن می‌توانید به انتخاب خودتان به دیدن فیلم‌ها بروید و دیگری پکیج‌هایی که با خرید آن‌ها در واقع انتخاب را به دستِ برنامه‌گذاران جشنواره می‌دهید.
از نمونه پکیج‌های دسته اول:
* پکیج ۱۰ بلیتی که می‌توانید با آن‌ها هر فیلمی را ببینید به قیمت ۱۶۰ دلار
* کارت یک‌روزه‌ی دانشجویی که با آن می‌توانید تمام فیلم‌ها را در یک روز مشخص ببینید به قیمت ۲۰ دلار
از نمونه پکیج‌های دسته دوم:
* تماشای ۸ فیلم در سالن ویژه ویزا به قیمت ۳۵۰ دلار
* فیلم و مهمانی اختتامیه به قیمت ۱۸۰ دلار. احتمال دارد در بالکن بنشینید پس فکر نکنید اگر ۱۸۰ دلار بدهید یک طرفتان پنه‌لوپه کروز می‌نشیند و یک طرف ماریا کری!
پیش خریدِ تک‌بلیت:
از روز ۴ سپتامبر ساعت ۷ صبح می‌توانید به صورت حضوری، تلفنی یا اینترنتی تک‌بلیت نمایش‌هایی را که می‌خواهید تهیه کنید (اطلاعات و آدرس‌ها در زیر آمده). اگر بلیت فیلمی که می‌خواهید موقتا تمام شده، صبح روز نمایش به وب‌سایت یا دفتر فروش سر بزنید چون بعضی بلیت‌ها را برای همان روز نمایش حفظ می‌کنند.
آخرین لحظه:
اگر نه پکیج گیرتان آمد و نه تک‌بلیت، یک ساعت قبل از
شروع فیلم جلوی در سینما ظاهر شوید و به احتمال بسیار می‌توانید بلیت عجله‌ای (Rush) بخرید.
آدرس دفتر فروش:
میدان ناتان فیلیپس (کوئین و یونیورسیتی): پلاک ۱۰۰ خیابان کوئین غربی
Nathan Philips Square, 100 Queen Street West
(“دفتر فروش” در واقع چادر سفیدی است که در سمت غربی میدان واقع شده).
از ۱۰ صبح تا ۷ شب، هفت روزِ هفته
تلفن:
فقط دوشنبه تا جمعه، ۱۰ صبح تا ۷ شب: ۱۸۷۷۹۶۸۳۴۵۶ (تلفن رایگان)
آنلاین:Tiff.net
اطلاعات و عکسِ فیلم‌ها و زمان و مکانِ تمام اجراها را هم می‌توانید در وب‌سایت جشنواره، tiff.net، پیدا کنید.
