همه ما زمانی در طول زندگیمان احساس پشیمانی کرده ایم. احساس ندامت یکی از آزاردهنده ترین احساساتی است که انسان می تواند داشته باشد.
شهروند ۱۲۵۰ پنجشنبه ۸ اکتبر ۲۰۰۹
همه ما زمانی در طول زندگیمان احساس پشیمانی کرده ایم. احساس ندامت یکی از آزاردهنده ترین احساساتی است که انسان می تواند داشته باشد. پشیمانی پیش نیاز حس گناه است که همان طور که در مقالات گذشته گفتیم، یکی از بی فایده ترین و آزاردهنده احساسات انسان می باشد. بنابراین اگر بتوان جلوی احساس پشیمانی را گرفت، احساس گناه نیز هیچ زمان اتفاق نخواهد افتاد. اما آیا می شود هیچ وقت احساس ندامت نکرد؟ آیا کسی هست که در زندگیش هیچ زمان از گفته یا کرده خود پشیمان نشود و آرزو نکند که ای کاش چنین یا چنان نکرده بود؟ زمانی ما احساس پشیمانی می کنیم که فکر کنیم اشتباه کرده ایم. تصور این که ما عمل اشتباهی مرتکب شده ایم، احساس فوق العاده آزاردهنده ای است، اما چرا؟ چرا ما انسان ها نمی توانیم به راحتی پذیرای اشتباهات خود باشیم؟ نکته قابل توجه این است که به نظر می رسد که اشتباهات دیگران برای ما به راحتی قابل پذیرش و بخشش هستند، اما این اشتباهات خودمان است که به شدت ما را آزارمی دهند و به راحتی نمی توانیم از آنها بگذریم.
زمانی که ما بچه هستیم، به کرات به ما آموزش داده می شود که گناهان و اشتباهات دیگران را ببخشیم. در تمام مذاهب از بخشش سخن گفته می شود. خدای تمام ادیان خدایی بخشایش گراست. همه جوامع اعتقادی غیر مذهبی نیز به گذشت از اشتباهات دیگران معتقد هستند، اما همه این ادیان و جوامع اعتقادی، به ندرت در رابطه با بخشیدن خود سخن می گویند. به نظر می رسد که برای یک انسان پرهیزگار، بخشش دیگران به مراتب آسان تر از بخشیدن خود است. دائما به ما توصیه می شود که از اشتباه دیگران بگذریم، اما به ندرت بخشیدن خود را به ما آموزش می دهند. خلاصه کلام این که اکثر ما انسان ها بلد نیستیم خودمان را ببخشیم و درنتیجه بعد از هر اشتباهی به شدت احساس پشیمانی می کنیم.
یک راه بسیار آسان برای بخشش خود این است که بدانیم چیزی به نام اشتباه وجود ندارد. همه اعمال ما چه درست و چه غلط، تجربیات ما هستند. هراتفاقی که ما نام آن را اشتباه می گذاریم، تجربه ای است که شخصیت ما را متحول می کند. اما در اکثر موارد، ما آن قدر درگیر اثرات ناخوشایند و ظاهری این تجارب هستیم که متوجه تحولات مثبتی که در شخصیت ما ایجاد می شود نیستیم. فقط زمانی که به اندازه کافی از آن اتفاق فاصله گرفتیم شاید متوجه نتایج مثبت تجارب خود بشویم. نکته قابل توجه این است که بعضی اوقات ما آن قدر مشغول سرزنش و تنبیه کردن خود می شویم که دیگر قادر به تحمل این همه احساس ناخوشایند نیستیم و آن زمانی است که روی آوردن به قرص های مسکن، مواد مخدروالکل اتفاق می افتد. در نهایت تجربه ای که می توانست به دید مثبت دیده شود در ذهن ما تبدیل به اشتباه بزرگی می شود که به اعتیاد یا اشکال دیگر خودآزاری منتهی می شود.
پس هر زمان که احساس پشیمانی کردید، فراموش نکنید که اتفاقی که شما نام آن را اشتباه گذاشته اید، یکی از هزاران تجربیاتی است که شخصیت شما را ساخته است. به جای احساس پشیمانی و سرزنش خود، به جستجوی درسهایی که از این اتفاق آموخته اید برآیید. اگر عمل شما جبران پذیر است، در آن راه پیش بروید و اگر راهی برای جبران آن وجود ندارد، تجربه خود را دراختیار دیگران بگذارید. به خاطر داشته باشید که برای هر تجربه ای از زندگی بهایی پرداخت می شود. احساس ندامت شما بهای بالایی است که برای کسب تجربه خود می پردازید. هر چه تجربه با ارزش تر، بهای پرداخت شده نیز بالاتر. بی جا نیست که می گویند رنج های انسان به اندازه بزرگی انسان است.
پرسش های خود را مستقیماً برای من ارسال کنید:
shahrzad.therapy@gmail.com
شهرزاد شهریاری
BSc.Psych, MSW, RSW
لیسانس روانشناسی از دانشگاه تورنتو
فوق لیسانس مددکاری از دانشگاه لوریر واترلو
عضو کالج و انجمن مددکاران انتاریو به شماره ثبت: ۸۱۶۷۸۱
