شنبه ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۸، به دعوت کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو، مسئولان رادیو زمانه نشستی برگزار کردند و گزارشی از عملکرد دو ساله ی این رادیو …
شماره ۱۱۹۸ ـ پنجشنبه ۹ اکتبر ۲۰۰۸
شنبه ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۸، به دعوت کانون ایرانیان دانشگاه تورنتو، مسئولان رادیو زمانه نشستی برگزار کردند و گزارشی از عملکرد دو ساله ی این رادیو را به حاضران ارائه دادند.
محمد تاج دولتی از همکاران این رادیو در تورنتو، برنامه را آغاز کرد. او گفت: صحبت ما امروز در مورد رسانه های جدید است؛ تحولی که از سه، چهار سال پیش با اوج گرفتن وبلاگ ها شروع شده است.
او در ادامه افزود: از دو سال پیش رسانه ای به وجود آمد که رشد کرده و امروز نمیتوان تاثیری را که در حیطه ی رسانه های فارسی زبان گذاشته، انکار کرد.
او سپس مهدی جامی مدیر رادیو زمانه را معرفی کرد. جامی، روزنامه نگار و نویسنده و عکاس، فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد دارد. مدرس دانشگاه کردستان و عضو مرکز دایره المعارف اسلامی در تهران بوده است. او به مدت ده سال با رادیو بی بی سی همکاری داشته و در حوزه ی وبلاگ نویسی فعال است و وبلاگ سیبستان او طرفداران خود را دارد.
مهدی جامی ضمن تشکر از برگزارکنندگان این نشست گفت: رادیو زمانه محصول کار شبانه روزی من و تیمی ست که در زمانه فعالیت می کنند. دو سال تجربه ی زمانه تجربه ی موفقی در حوزه ی رسانه های فارسی زبان بوده و من آن را رسانه ای خودمانی یا رسانه ی مردمی می خوانم.
او در توضیح این صفات گفت: زمانه یک رسانه ی مشارکتی و مردمی ست که اتکاء خود را به مردم حفظ کرده و با آماتورها می چرخد و آنها را تبدیل به نویسندگان نیمه حرفه ای می کند.
جامی سپس از تعدادی از همکارانش در رادیو زمانه نام برد که هر یک صفحه ای اختصاصی دارند و از نقاط مختلف ایران و جهان برای زمانه برنامه تهیه می کنند.
جامی افزود: یکی از کارهای ما در زمانه "شخصی سازی" است. افراد دارای صفحات شخصی هستند. می خواهیم یک جور دموکراسی رادیویی ایجاد کنیم و به افراد و برنامه سازان شاخصیت بدهیم. همه با صراحت به مردم معرفی میشوند و هیچ چهره ی پنهانی وجود ندارد.
مدیر رادیو زمانه کار دیگر این رادیو را تقویت فعالیت های گروهی خواند و گفت، هر مجموعه ی ایرانی که با ما تماس بگیرد و فکر کنیم چیزهای مشترک داریم به آن توجه می کنیم.
جامی افزود: از دیگر کارهای زمانه رفتن به سراغ صداهای کمتر شنیده شده است. بیش از ۷۰ نویسنده از داخل ایران خودشان داستان هایشان را برای ما خوانده اند.
فعالیت دیگر زمانه "کتابخانه ضدسانسور" است که کارهایی که در ایران قابل انتشار نیست، منتشر می کند. زمانه مجموعه مصاحبه های زمانه با روشنفکران را نیز به صورت کتاب درآورده و در نظر دارد به مناسبت سی امین سال انقلاب ۳۰ کتابی که در طی این مدت دچار سانسور شده اند، منتشر کند.
در مورد خط مشی رادیو، جامی گفت، ما سعی می کنیم تابوها را با ظرافت بشکنیم و در این رابطه به سنگسار، هنر برهنه، حق بهایی ها، رابطه ی قرآن و پیامبر اشاره کرد.
مدیر رادیو زمانه مصاحبه با نورعلی تابنده پیر دراویش گنابادی بعد از تخریب حسینیه آنها و گفت وگو با آیت الله منتظری را از جمله کارهای پر مخاطب رادیو عنوان کرد و افزود: وقتی فیلم فتنه نمایش داده شد ما حدود سی برنامه در موافقت و مخالفت با آن منتشر کردیم.
جامی با اشاره به اینکه "خاصیت رسانه این است که نکاتی را دیگران نمی بینند نشان دهد" افزود: در ۸ مارچ روز جهانی زن، جشنواره صدای ممنوع زن را درآوردیم و در صفحه ی ویژه ای به هشت خواننده زن سفارش آهنگ دادیم و در آن صفحه گذاشتیم.
جامی در حالی که رادیو زمانه را رادیو نسل سوم خطاب می کرد افزود: ما همراه با وب، ویدیو، کاریکاتور، گالری عکس و نوشته رادیو را خواندنی و دیداری کردیم.
او سپس به آماری از مخاطبان رادیو اشاره کرد و گفت: آمار ماه مارچ ۲۰۰۸ نشان می دهد که حدود ۵ میلیون صفحه در ماه در زمانه خوانده میشود. مخاطبان رادیو ۷۳درصد از ایران، ۹/۵ درصد آلمان، ۳/۴ درصد آمریکا و ۴/۳ درصد کانادا هستند. ویدیوهای تولیدی زمانه که بیش از ۱۰۰ ویدیو بوده از پرطرفدارترین ها بوده و صفحات کافه زمانه و کارتون بعد از آن قرار دارند. در شش ماهه گذشته ۳۶ هزار تن به زمانه سر زده اند در حالی که آمار بی بی سی ۱۰هزار و رادیو فردا ۵/۸ هزار مراجعه را نشان می دهد.
جامی از دیگر ویژگی های زمانه را غیرمتمرکز بودن آن خواند و گفت: در بیش از ۳۰ شهر دنیا دوستان ما کار میکنند: از ایران ۳۰ نفر، آلمان ۲۱ نفر، هلند ۲۰ نفر، کانادا ۸ نفر، انگلیس ۷ نفر و …
جامی در ادامه ی آمارها افزود: زمانه رسانه ی دیجیتال است و مخاطبانش جوان. در نظرسنجی از آنها بیش از ۶۰درصد برداشتشان را از رادیو خوب عنوان کرده اند. بیشترین گروه سنی بین ۲۰ تا ۳۵ سال هستند. بسیاری دانشجو هستند و یک چهارم زن و سه چهارم مرد مخاطبان ما هستند.
جامی در پایان با ذکر اینکه در زمانه سانسور وجود ندارد و به گروه های سیاسی وابسته نیست، گفت: اگر جامعه ی مدنی پایدار می خواهیم باید سعی کنیم رسانه هایش پایدار باشند.
آرش آبادپور از دیگر همکاران رادیو زمانه، و صاحب وبلاگ آرش کمانگیر، دارای دو پروژه ی Didish و Feed Counter است که به واسطه آن می تواند سهیم شدن در لینک ها را در حوزه ی وبلاگ های فارسی مورد تحلیل قرار دهد. آرش آبادپور در مورد وبلاگستان صحبت کرد و با نمایش اسلاید گفت چه باید کرد تا وبلاگی در میان این صدها هزار وبلاگ دیده شود.
او به وبلاگ خارج از محتوا و از لحاظ تکنیکی پرداخت و به نقش فیدFeed و اهمیت آن اشاره کرد. او فید را نسخه ی بدون ظواهر موجود وبلاگ توصیف کرد که در حال حاضر نزدیک به ۱۰۰۰ فید وجود دارد.
آرش آبادپور فضای وبلاگستان را فضای شلوغ و درهم برهمی توصیف کرده که صدها هزار وبلاگ در آن وجود دارد که بعضی از آنها هم فعال نیست و اصطلاحا مرده اند ولی توصیه او به وبلاگ نویسان این بود که اگر میخواهید وبلاگی داشته باشید که بالاتر از بقیه بایستد چون حرفی دارید که میخواهید بزنید و خوانده شود، باید از ابزارهای جدید استفاده کنید.
ابزارهای جدید این توانایی را دارد که فیدها را چک کند و تحلیل کند و اطلاعات از آن استخراج کند مثلا بررسی کند ببیند چه مقدار لینک از روی رادیو زمانه برداشته شده است.
البته با تسلطی که آرش آبادپور روی کارش داشت و سرعتی که او حرف میزد و بحث تخصصی و فنی اش، امکان توضیح سخنان او در اینجا وجود ندارد.
شهرام رفیع زاده، روزنامه نگار، شاعر و وبلاگ نویس از دیگر همکاران زمانه در این نشست بود که درباره ی وبلاگ نویسی گفت. مقالات و اشعار آقای رفیع زاده در نشریات معتبر ایران از جمله آدینه و دنیای سخن و بخارا به چاپ رسیده است. او وبلاگ نویسی را از سال ۲۰۰۲ آغاز کرد و به مدت سه ماه به واسطه ی نوشته هایش زندانی بود.
او از حلقه های وبلاگی گفت و اینکه دیگر وبلاگ نویسی چون چند سال پیش که همه چیز در آنها وجود داشت و به عبارتی عمومی بودند، نیست.
او افزود: دو حرکت در حوزه ی وبلاگ نویسی پیش آمده ؛ تخصصی شدن وبلاگ ها و تشکیل گروه های وبلاگی.
رفیع زاده با اشاره به آمار مرکز پژوهش های مجلس از تعداد وبلاگ های فارسی که ۷۰۰هزار وبلاگ اعلام شده، وبلاگ ها را براساس ویژگی هایشان در گروه هایی قرار داد. او این ویژگی ها را دغدغه های مشترک، خواننده ی مطالب یکدیگر، شرکت در مباحث هم و لینک دادن به یکدیگر خواند.
او همچنین گروه های وبلاگی را براساس ویژگی هایی خواند. یک سری در حوزه های خاصی هستند مثل ژانرهای ادبی، ارتباطات، روزنامه نگاری، فلسفه و اندیشه، موسیقی، سینمایی، آی تی، سیاسی. یک سری در حوزه ی گرایش های صنفی مثل دانشجویی، معلمان، جنبش زنان و … یک سری براساس منطقه درست شدند مثل بچه های بوشهر، هرمزگان، قزوین، زنجان و … گروه های قومی و مذهبی همچون کردها، ترک ها و … گروه وبلاگ نویس های حامی دولت.
رفیع زاده آسیب هایی را که به وبلاگ نویسان ممکن است وارد شود از چند ناحیه خواند: از ناحیه قدرت و دولت(محدودیت کار برای وبلاگ نویسان، دستگیری، ایجاد ستاد سالم سازی اینترنت که مجلس پیشنهاد داده، فیلترینگ)، از ناحیه خود وبلاگ نویسان(تخریب، حسادت، تملق …)
شهرام رفیع زاده با طرح چند سئوال درباره ی وبلاگ از جمله"آیا سانسور می تواند در وبلاگستان شکل بگیرد؟" و "آیا وبلاگستان فارسی بازتاب درستی از فضای ایران هست یا نه؟" به سخنانش پایان داد.
در بخش پرسش و پاسخ ، مدیر رادیو زمانه در پاسخ به این پرسش شهروند که"بودجه ی رادیو زمانه که از سوی دولت هلند تأمین شده برای دو سال بوده، پس از آن چه می کنید؟" گفت: بودجه تا پایان سال ۲۰۰۷ بود که پارلمان هلند برای سه سال دیگر تا سال ۲۰۱۰ آن را تصویب کرد که به صورت کاهشی سالی ده درصد از آن کاسته می شود. بعد از این سه سال باید خودمان ادامه دهیم.
مهدی جامی در پاسخ به پرسش دیگر شهروند مبنی بر اینکه"در ازای این بودجه چه خط قرمزهایی برای شما تعیین کرده اند؟" گفت: هیچکس بیرون از رادیو زمانه برای ما خط قرمز تعیین نکرده، آنها فقط بودجه را تصویب کردند و پروژه هم پروژه ی من بوده. ما نمی توانیم کاری بکنیم که مخاطبانمان دوست نداشته باشند و باید خیلی مراقب باشیم و حداکثر خودآگاهی جامعه را در نظر بگیریم. خط قرمزها را مخاطبان می گذارند و هیچ خط قرمز دیگری وجود ندارد.
آقای جامی در پاسخ به پرسشی دیگر در مورد بودجه گفت: هدفی که من اینجا هستم به خاطر جمع آوری کمک های مردمی ست که میخواهیم از مارچ ۲۰۰۹ در کشورهای مختلف برگزار کنیم. هدف من سال اول ۲۵۰هزار یورو، سال دوم ۴۵۰هزار یورو و برای سال سوم ۷۰۰هزار یوروست و تمام تلاش من این است که کسری بودجه تأمین شود. سیاستمان هم در این راه صرفه جویی و درآمدزایی است. ما به حدود ۷۰ نفر در ماه حقوق پرداخت می کنیم که با بودجه ی ما جور درنمی آید. ما باید فوقش ۱۰، ۱۵ نفر باشیم. در بخش admin فقط یک نفر کار میکند بقیه یک روز و دو روز و داوطلب هستند. ما همه ی بودجه را برای تولید گذاشته ایم. از نظر نیروی انسانی و بودجه محدودیت هایی داریم ولی در چهارچوب این محدودیت ها بیشترین کاری را که میتوانستیم بکنیم کرده ایم. در شش ماهه اول سال ۱۸۰ نفر برای زمانه نوشته اند که ۲۰درصد داوطلبانه بوده و به بقیه پرداخت کرده ایم.
مدیر رادیو زمانه در پاسخ به پرسشی که آیا شما چون بی بی سی ملزم به رعایت سیاست های وزارت امورخارجه هستید؟ گفت: کار ما با بی بی سی فرق میکند. در بی بی سی سیاست های وزارت خارجه بریتانیا مهم است، البته در آنجا هم به ما چیزی نمیگفتند که چه بنویس چه ننویس. ما محدود به رعایت سیاست های هلند با جاهای دیگر نیستیم چون ما کارمان متمرکز نیست. البته هیئت نظارتی بالاتر از من هست که از هلندی ها و ایرانیها تشکیل شده که تا به حال در سه مورد دخالت کرده، مثلا روزنامه ای چیزی از ما گفته بود و ما میخواستیم شکایت کنیم که آنها گفتند، نه. اگر نگاه کنید رادیو زمانه بیشترین مطالب را درباره ی کشتار ۶۷ و خاوران داشته. ما زاویه ی دیدمان لیبرال است نه چپ و نه راست. به لیبرال دموکراسی معتقدیم و درک لیبرالی از جامعه داریم.
