* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بیماری های قلبی عروقی یک سری بیماری هایی هستند که بر اثر بدکاری قلب و عروق خونی تغذیه کننده ی آن تولید می شوند. در این جا درباره ی دو اختلال مهم صحبت می کنیم که از همه بیشتر دیده می شوند.
* آنژین دو پواترین
بر اثر کمبود اکسیژن در عضله قلب تولید و باعث یک حمله ی دردناک شدید در قلب می شود که در ناحیه قفسه سینه احساس می شود. این اختلال بر اثر یک فعالیت شروع شده و با استراحت و یا مصرف نیترو گلیسیرین چند دقیقه بعد از بین می رود بدون اینکه اثر بدی بر جای بگذارد.
* انفارکتوس میوکارد
یا حمله ی قلبی یک اختلال شدیدتر از آنژین است. کمبود اکسیژن باعث نکروز (مرگ قسمتی از قلب) یا از بین رفتن قسمتی از عضله ی قلب و باعث برجا گذاشتن جای زخم می شود. قدرت قلب از انقباض طبیعی برای پمپاژ خون به اندازه ی طبیعی در هر ضربان قلبی ممکن است صدمه ببیند و بستگی به اندازه ی قسمت از بین رفته و جای زخم به جا مانده دارد.
قلب یک پمپ است که باعث می شود خون به تمام اعضا برسد تا بتوانند وظیفه شان را انجام دهند ولی خود عضلات قلب هم احتیاج دارند که مواد غذایی و اکسیژن دریافت کنند. عروقی که عامل رساندن خون و مواد غذایی به قلب می شوند سرخرگ های کرونر نام دارند. یک حمله ی آنژین یا حمله ی قلبی وقتی تولید می شود که سرخرگ های کرونر دچار بستگی می شوند. این بستگی ممکن است کامل باشد یا قسمتی از رگ را پوشانده باشد و قسمتی که به اندازه ی کافی اکسیژن و مواد غذایی دریافت نکرده انقباض کامل ندارد یا اصلا انقباض ندارد و این مشکلات وقتی به وجود می آیند که جدار سرخرگ های قلب صدمه دیده باشند.
سنی که ممکن است اولین حمله ی آنژین یا حمله ی قلبی پیش بیاید بستگی زیاد به عوامل ژنتیکی دارد ولی به عادات زندگی، نوع تغذیه، فعالیت های ورزشی، مصرف دخانیات، نوشیدن الکل و استرس هم نقش مهمی در آن دارند.
فرکانس
طبق آمار بنیاد بیماری های قلبی حدود هفتاد هزار نفر در سال در کانادا دچار حمله قلبی می شوند و حدود شانزده هزار نفر بر اثر آن می میرند و اکثر کسانی که زنده می مانند به اندازه ای درمان می شوند که می توانند به زندگی فعال روزانه ی خود برگردند. اگر قلب شدیدا صدمه دیده باشد قدرت انجام وظیفه اش به شدت کم می شود و به سختی می تواند احتیاجات بدن را برطرف کند و فعالیت های ساده مثل لباس پوشیدن باعث نفس نفس زدن (تنگی نفس) می شود که به آن کم کاری قلبی می گویند.
طبق گفته ی سازمان بهداشت جهانی، بیماری های قلبی عروقی اولین عامل مرگ در سراسر جهان است ولی در کانادا و فرانسه این طور نیست و سرطان اولین عامل مرگ است. بیماری های قلبی عروقی در کانادا اولین عامل مرگ در دیابتیک ها و مردمان بومی کانادا است.
اختلالات قلبی تقریبا به طور یکسان در زن و مرد دیده می شود ولی در زن ها در سنین بالاتری از مردان بروز می کند.
آرتریواسکلروز یا تصلب شرائین
آرتریواسکلروز یعنی وجود یک پلاک در جدار داخلی سرخرگ تولید شده و باعث کم کاری یا عدم عبور خون می شود. این حالت خیلی آهسته تولید می شود و معمولا سال ها قبل از یک حمله آنژین یا سایر سیمپتوم ها دیده می شوند.
آرتریواسکلروز بیشتر در سرخرگ های بزرگ و متوسط مثل سرخرگ های کرونر و سرخرگ های مغزی و سایر اعضا اتفاق می افتد و در اکثر موارد با ضخیم شدن و سخت شدن و از دست دادن نرمش و انعطاف سرخرگ ها همراه است.
انفارکتوس چگونه تولید می شود
* در مرحله اول جدار داخلی سرخرگ باید دچار یک زخم میکروسگپی شود. عوامل مختلفی می تواند باعث صدمه سرخرگ ها در طول زمان می شوند مثل میزان بالای چربی های خون، دیابت و مصرف دخانیات و فشار خون سرخرگی.
* در بیشتر موارد مسئله در همین جا تمام می شود زیرا بدن به خوبی این زخم میکروسکپی را ترمیم می کند، ولی برعکس گاهی موارد وجود دارد که جدار سرخرگ ضخیم شده و نوعی جای زخم به نام پلاک ایجاد می کند که حاوی رسوبات کلسترولی و سلول های ایمنی است، زیرا صدمات میکروسکپی باعث یک عکس العمل انفلاماتوار می شود و همین طور سایر مواد مثل رسوبات کلسیمی است.
* اکثر این پلاک ها تولید خطر نمی کنند، بزرگتر نمی شوند و اگر هم بشوند رشدشان خیلی به کندی انجام می شود و بعد ثابت می مانند. بعضی از آنها می توانند قطر سرخرگهای کرونر را بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کم کنند بدون اینکه سیمپتومی داشته باشند و بدتر شوند. برای اینکه سکته قلبی به وجود بیاید باید یک لخته ی خونی در روی پلاک تولید بشود ـ اندازه ی آن مهم نیست ـ در عرض چند ساعت یا چند روز سرخرگ می تواند به وسیله ی این لخته خونی کاملا بسته شود و تولید سکته قلبی با درد شدید بدون هیچ گونه سابقه ی قبلی کند.
مراحلی که باعث تولید این لخته خونی روی پلاک می شوند هنوز به خوبی مشخص نشده. لخته بر اثر دلمه شدن خون به وجود می آید مثل دلمه شدن خون بر اثر یک زخم بر روی انگشت زیرا بدن می خواهد قسمت صدمه دیده را با دلمه شدن خون ترمیم کند.
آرتریواسکلروز باعث صدمه زدن به چندین سرخرگ باهم می شود و در نتیجه باعث تولید خطر مهم برای سایر مشکلات سلامتی می شود مثل سکته های مغزی و کم کاری های کلیوی.
سیمپتوم های اختلالات قلبی ـ عروقی
سیمپتوم ها ممکن است خیلی سریع و شدید تولید شوند ولی در بیشتر موارد احساس بی قراری در اوایل سبک است و به تدریج بیشتر می شود اگر یکی از سیمپتوم های زیر را احساس کردید بلافاصله بدون از دست دادن وقت به اورژانس مراجعه کنید.
برای آنژین قفسه صدری
* درد، بی قراری، یا فشار در قفسه سینه بر اثر یک فعالیت ورزشی یا یک عاملی که تولید هیجان قوی کرده.
* درد یا بی قراری که می تواند به طرف چپ بدن تیر بکشد (گاهی هم به طرف راست بدن) و به کتف، بازو، گردن، گلو و یا فک پایین برسد.
* حالت تهوع و استفراغ
* تنگی نفس
* عرق سرد و پوست مرطوب
برای سکته ی قلبی (انفارکتوس میوکارد)
علائم آن شبیه آنژین قفسه صدری است ولی شدیدتر و طولانی تر معمولا حدود بیست دقیقه. در نزد افراد سالخورده و دیابتیک ها ممکن است بدون هیچ علامتی تولید شود.
سیمپتوم های دیگری که در زنان ممکن است دیده شود:
* مدت ها بود که فکر می کردند علائم در زن و مرد یکسان است ولی چندین مطالعه نشان داده که علائم در زنان در بیشتر موارد به صورت بی قراری های شکمی، عرق کردن، تنفس کوتاه و ضعف شدید دیده می شود.
طبق دانش امروزی درد قفسه سینه سیمپتوم مهمی است که در هر دو جنس دیده می شود. به نظر می رسد که زنان سیمپتوم هایشان را زیاد جدی نمی گیرند و کمتر از مردان با پزشک درباره ی آن حرف می زنند.
ادامه دارد
