غذا علیه التهاب
برای کریستینا مونتویا، ۳۴ ساله، که در یکی از بیمارستان های انتاریو کار می کند ۱۲ سال قبل تشخیص آرتریت روماتوئید و سندروم Sjogren داده شد که در آن سیستم ایمنی به غدد ترشح کننده مرطوب کننده مثل غدد بزاقی حمله می کند و موجب خستگی می شود و اگر بیماری به غدد اشکی حمله کند، خشکی چشم ها دیده می شود.
مونتویا می گوید سعی کردم باور کنم تنها داروها و درمان های پیشرفته بیولوژیکی برای درمان آرتریت روماتوئید کافی هستند. آنها در به تأخیر انداختن و به حداقل رساندن فعالیت بیماری عالی هستند ولی در درمان بافت دستگاه گوارش و رفع خستگی، ضعیف و نارسا. حدود دو سال قبل زمانی که او درد متناوب مزمنی را تجربه کرد توجهش شدیدا به رژیم غذایی و عادات غذایی خودش جلب شد و به آرامی و آهستگی استفاده از آنها را شروع کرد. به ریشه های اجدادی کلمبیایی خودش برگشت و از رژیم غربی دور شد و به طور کامل به طرف غذاهای خانگی رو کرد. گوشت قرمز و شیر را حذف کرد و در هفته فقط دو بار گوشت مرغ مصرف می کرد. قسمت اعظم نیاز پروتئینی خودش را از ماهی، تخم مرغ، بقولات و حبوبات تأمین می کرد و یک رژیم بدون گلوتن را دنبال می کرد. پس از بیوپسی بافت روده باریک بیماری او را حساسیت به گلوتن غیر سلیاکی تشخیص دادند. او می گوید تا می توانستم هر چه بیشتر غذای محلی می خوردم. از میوه ها و سبزیجات استفاده می کردم. در صورتی که حساسیت گلوتن تشخیص داده شده باشد رژیم بدون گلوتن در بسیاری از بیماری های خود ایمنی مفید است. بیماری هایی مانند اسپوندیلیت آنکیلوز، کرون، آرتریت روماتوئید، سندرمSjogren، لوپوس اریتماتوز(SLE)، پسوریازیس، دیابت نوع یک و فیبرومیالژیا. او می گوید قبل از استفاده از رژیم بدون گلوتن، توصیه می کنم برای بیماری سلیاک حتما بررسی انجام شود. اگر شخص مورد درمان بیماری سلیاک داشته باشد و بیماری مخفی بماند و به او رژیم کامل قطع گلوتن ندهند و مانند بیمار غیرسلیاکی به طور ناقص گلوتن او را حذف کنند و در حقیقت فقط مصرف آن را کمتر کنند، صدمات زیادی به بیمار وارد می شود و در معرض سوء جذب مواد غذایی اصلی، خستگی، بدغذایی و مشکلات اسکلتی عضلانی قرار می گیرد.
مطالعات اخیر نشان داده است که بیماران درمان نشده سلیاک یا آنان که حساسیت گلوتن غیرسلیاکی دارند در روده شان بسیار بیشتر از حد طبیعی زونالین دارند. زونالین پروتئینی است که جذب مخاط روده ها را برای ملکول های بزرگی مانند گلیادین که یک ترکیب گلوتن گندم ست، کنترل می کند.
مونتویا آرزو می کند به زودی شاخصی مانند زونالین برای تشخیص بیماری های خودایمنی که موجب حساسیت به گلوتن می شوند معرفی شود. در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است.
موری می گوید هیچ مدرکی تأیید نمی کند که بیماران خودایمنی را از مصرف گلوتن محروم کنیم. او اضافه می کند بیماری تیروئید و نوع هاشیماتوز آن از امراض خودایمنی است که در مبتلایان به سلیاک هم دیده می شود. این شاید به علل ژنتیکی باشد که این دو با هم دیده می شوند ولی این دلیل نمی شود که بگوییم بیماری سلیاک موجب ایجاد بیماری تیروئید می شود. اشخاصی را دیده ایم که سلیاک داشته اند و به هاشیماتوز مبتلا شده اند و قبلا تحت رژیم بدون گلوتن بوده اند. همین طور کسانی را دیده ایم که بیماری تیروئید داشته اند و سلیاک هم در آنان تشخیص داده شده است، ولی رژیم بدون گلوتن که برای سلیاک می گرفته اند تیروئید آنها را درمان نکرده است.
اسپینوزا در مورد بیمارانی که با تشخیص تازه ای درگیر هستند می گوید: به حرف بدن تان گوش کنید. هر شخصی در مقابل تشخیص یک بیماری در خودش واکنش متفاوتی نشان می دهد. متاسفانه دارو در مورد شخص من جواب نداد ولی خوشبختانه رژیم بدون گلوتن جواب داد. او می افزاید به رژیم غذایی خودتان توجه کنید. دقت کنید چه غذایی به شما کمک می کند و کدام غذا به شما صدمه می زند. آن کاری را بکنید که از درد خلاص می شوید. مورفی می گوید: ما چون روی غذاها کنترل داریم و می توانیم آنها را تأئید و یا رد کنیم، به همین دلیل رژیم غذایی را در درمان ترجیح می دهیم و این طبیعت انسان است.
لیست غذاهای ضد التهاب
مونتویا رژیم مدیترانه ای را به عنوان درمان فرعی مفید می داند و برای التهاب هایی مانند آرتریت روماتوئید توصیه می کند و آن را برای امراض قلبی عروقی مفید می داند.
یک بررسی در سال ۲۰۰۷ نشان داد که رژیم بدون گلوتن درد و سختی صبحگاهی بیماران آرتریت روماتوئید را کم می کند. در این رژیم مصرف اقلام زیر توصیه می شود:
روغن زیتون کاملا خالص، آجیل ها و دانه ها بخصوص آنها که از نظر اسید چرب امگا ۳ غنی هستند مانند گردو، شاهدانه، کتان، سویا، عدس، نخود، لوبیا، مقادیر کم لبنیات تخمیر شده مثل ماست، کفیر و پنیر کهنه، میوه ها و سبزیجات رنگی فصلی، دارچین، سیر، زردچوبه، زنجبیل.
غذاهای ممنوع
شکر تصفیه شده، دانه های دستکاری شده، گوشت های دستکاری شده (پروسس) چربی های ترنس یا اشباع شده.
*دکتر خسرو نیستانی متخصص علوم آزمایشگاهی بالینی است.
